«جانى اشىماستىڭ قاسىندا باسىڭ اۋىرماسىن» دەگەن ءسوز بار. بيۋدجەت قارجىسىن قالاي-بولسا سولاي پايدالاناتىن كەيبىر جاۋاپتى شەنەۋنىكتەر تۋرالى سولاي دەمەسكە شارا جوق.

بۇگىن سەناتقا كەلىپ 2018  جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ەسەپ بەرگەن ۇكىمەتى پەن ەسەپ كوميتەتىنىڭ ەسەپ-قيسابىنداعى كەيبىر قيسىنسىز تۇستار سەناتورلاردىڭ سىنىنا ىلىكتى. سەنات دەپۋتاتى ءالىمجان قۇرتاەۆ ەسەپ كوميتەتىنىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنە وتىرىپ،  2018 جىلى جارىمجان بيۋدجەتتىك شەشىمدەردىڭ كەسىرىنەن 138 ميلليارد تەڭگەنىڭ ءتيىمسىز جۇمسالعانىن، ونىڭ ىشىندە 26 ميلليارد تەڭگە قارجىلىق بۇزۋشىلىقتارعا سوققانىن اشىق ايتتى. سەناتور ەڭ الدىمەن جەكەشەلەندىرۋدىڭ كەشەندى جوسپارىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا كۆازيمەملەكەتتىك سالانىڭ جالپى ىشكى ونىمدەگى ۇلەسى ازايىپ بارا جاتقانىن ايتا كەلىپ، بۇدان باسقا، ەسەپ كوميتەتىنىڭ مالىمەتىنە سايكەس، كۆازيمەملەكەتتىك سالا سۋبەكتىلەرىنىڭ تيىمدىلىگىنىڭ تومەندىگى بايقالاتىنىن، بۇل وسى سالانىڭ جالپى تازا كىرىسى 2018 جىلى 18 پايىزعا عانا ءوسىپ، ال شىعىستارى 5 ەسەگە ارتقانىن اتاپ ايتتى.

«بۇگىنگى كۇنى، كۆازيمەملەكەتتىك سالا سۋبەكتىلەرى قىزمەتىندەگى ناتيجەنىڭ جەتكىلىكسىزدىگىنەن بيۋدجەتكە ديۆيندەنتتەردىڭ ءتۇسىمى دۇرىس قامتاماسىز ەتىلمەي وتىر. وسىلايشا، سوڭعى 4 جىلدا ديۆيندەنتتەردىڭ جانە تازا كىرىس تولەمدەرىنىڭ كولەمدەرى 2 ەسەگە جۋىق قىسقاردى. ال جىلدان جىلعا وسى سالاعا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن كولەمدى مولشەردە قارجىلار ءبولىنىپ كەلەدى.

قازىر بىزگە ەكونوميكاداعى كۆازيمەملەكەتتىك سالانىڭ ءرولى مەن ناقتى قاتىسۋ پارامەترلەرىن انىقتاۋ قاجەت. ۇكىمەتكە كۆازيمەملەكەتتىك سالا سۋبەكتىلەرىنە بەرىلىپ وتىرعان رەسۋرستاردى ۇتىمدى پايدالانۋ جانە ولاردى ءتيىمدى باسقارۋعا قىزىقتىرۋ ماقساتىندا ءتيىستى شارالاردى ازىرلەۋى  ءجون»،- دەدى سەناتور.

ءا.قۇرتاەۆ بيۋدجەت قاراجاتىن ءتيىمسىز پايدالانۋ جانە بيۋدجەت باعدارلامالارىنداعى كەمشىلىكتەردىڭ جىل سايىن قايتالانۋىنىڭ سەبەبى ونى جىبەرگەن باسشىلاردىڭ ءتيىستى جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ بولماۋىندا جاتقانىن، ياعني، كىنالىلەر تەك تارتىپتىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلاتىنىندا ەكەنىن اشىق ايتتى

سوندىقتان بۇنداي كەلەڭسىزدىك جىل سايىن قايتالانباۋى ءۇشىن قولدانىستاعى زاڭناماعا قارجىلىق بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن، سونداي-اق مەملەكەتتىك اكتيۆتەردى جانە بيۋدجەتتىك قاراجاتتاردى ءتيىمسىز جوسپارلاۋ جانە ءتيىمسىز پايدالانۋ ءۇشىن لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگى مەن تارتاتىن جازاسىن كۇشەيتۋدى ۇسىندى.

سونداي-اق سەناتور يندۋستريالدى ءۇي قۇرىلىس كومبيناتتارى بويىنشا ناقتى باعدارلاما كەرەكتىگىن العا تارتتى .

«قازىرگى ۋاقىتتا، قازاقستاندا زاماناۋي تەحنولوگيالارمەن تولىق تسيكلدى 16 زاۋىت بار. ولار تەك 30-40% جۇكتەلگەن. تولىق كولەمدە جۇمىس ىستەمەۋدىڭ ناتيجەسىندە ءوندىرىس كولەمى تومەندەيدى، تۇرعىن ءۇيدىڭ وزىندىك قۇنى كوبەيەدى، نەسيەلەردى ۋاقتىلى تولەي الماۋ، جۇمىسشىلاردىڭ قىسقارتىلۋى جانە تاعى دا باسقالارورىن الادى.

ۇكىمەتكە ءاربىر وڭىرگە قۇرىلىستىڭ يندۋستريالدى ءۇي قۇرىلىس كومبيناتتارىن وندىرىسكە تارتا وتىرىپ، 5 جىلدىق جوسپار ازىرلەۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ كەرەك. بۇل يندۋستريالدى ءۇي قۇرىلىس كومبيناتتارىن قاجەتتى جۇمىس كولەمىمەن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، تۇرعىن-ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋ مەن قولجەتىمدى تۇرعىن-ءۇي باعاسىنىڭ تومەندەۋىنە جول اشادى» ،- دەدى سەناتور.

بۇدان بولەك سەناتور قازىرگى ۋاقىتتا ءاربىر قازاقستاندىققا جاڭا سابيلەردى قوسا ەسەپتەگەندە 330 مىڭ تەڭگە قارىزدان كەلەتىنىن،  بانكتەرگە حالىقتىڭ قارىزى ولاردىڭ جالاقىلارىنان كورى 4 ەسە تەز ءوسىپ بارا جاتقانىن اتاپ ءوتىپ، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن دامىتۋ ءۇشىن بانكتەر ورتا جانە شاعىن بيزنەستى كوبىرەك نەسيەلەندىرۋى قاجەت ەكەنىن، الايدا بىزدە شاعىن بيزنەستى نەسيەلەندىرۋ 18 پايىزدان عانا كەلەتىنىن سىنعا الدى.

وسى جانە بۇدان دا باسقا ءبىرشاما سىن پىكىر ايتقان سەناتور ءا. قۇرتاەۆ ۇكىمەت جوعارىدا اتالعان ۇردىستەردى تۇزەتۋ بويىنشا اۋقىمدى شارالار قابىلداپ جانە ايتىلعان ۇسىنىستاردى نازارعا الۋى كەرەكتىگىن ەسكەرتتى.

ادىلبەك قابا

Abai.kz