سۋرەت كازتاگ-تىڭ سايتىنان الىندى

بيلىكتىڭ قۇزىرلى قۇرىلىمدارى ارىستاعى اپاتتىڭ سالدارىن زەرتتەپ، زاردابىن جويىپ جاتىر، قازىر. كەڭەس كەزەڭىنەن بەرى ساقتالىپ كەلگەن ەسكى-قۇسقى قارۋ-جاراق قويماسى جارىلدى. كەي دەرەكتەرگە سەنسەك، ونداعى وق-ءدارى، قارۋ-جاراقتىڭ كولەمى ميلليون تونناعا جۋىقتايدى-مىس.

ايماقتا توتەنشە جاعداي جاريالانىپ، تۇگەل قالا قاۋىپسىز ايماققا كوشىرىلدى. قالا قاڭىراپ قالدى.  ماتەريالدىق شىعىندا ايتپاعاندا، ادام شىعىنى بولدى. 3 ادام قازا تاپتى. 280-گە جۋىق ادام جاراقات الدى. ولاردىڭ 75-ءى اۋرۋحاناعا جاتقىزىلدى.

قازىر جارىلعىش زاتتار، وق-دارىلەر مەن سناريادتاردى زالالسىزداندىرۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. ءىىم-ءنىڭ 1500 قىزمەتكەرى، 190 تەحنيكاسى مەن 43 توپقا بولىنگەن 500-گە جۋىق ساپەر جارىلعىش زاتتاردى جويۋمەن اينالىسۋدا. ارىس كوشەلەرىنەن 5700 سرانياد تابىلدى دەگەن رەسمي اقپارات تارادى.

13 مىڭنان استام ادام ەۆاكۋاتسيالىق ايماققا ورنالاستارىلعان. ولاردىڭ 7249-ى شىمكەنتتە بولسا، 5938-ءى تۇركىستان وبلىسىندا. ارىستاعى اپات پەن قالانىڭ قازىرگى احۋالى جايلى ءبىزدى ايتپاعاندا، الەمدىك اقپارات ەگجەي-تەگجەيىنە دەيىن زەرتتەپ جازدى. قايتالاپ جاتپايىق...

بۇل وسىمەن ءتورتىنشى جارىلىس. ارىستاعى اسكەري قويمادا كەڭەس وكىمەتى كەزەڭىنەن، سوعىس ۋاقىتىنان بەرى ساقتالعان ەسكى وق-دارىلەر مەن قارۋ-جاراقتار بولعان ەكەن. قورعانىس مينيسترلىگى جارامدىلىق مەرزىمى وتكەن قالدىق-سالدىقتى جويىپ ۇلگەرمەگەن-ءمىس. ال بىلتىر بۇل جۇمىس ءۇشىن تەندەر بەرىلمەگەن. ەندى مىنە، 45 مىڭعا جۋىق ادامى بار ارىس ادامي فاكتوردان بولعان اپاتتىڭ قۇربانىنا اينالىپ وتىر.

جوعارىدا ايتتىق، بۇل ورىستان قالعان قارۋ-جاراقتار. بۇل ورىستان قالعان وق-دارىلەر. رەسەيدىڭ «نوۆايا گازەتا» دەيتىن سايتىنىڭ اسكەري ساراپشىسى پاۆەل فەلگەنگاۋەر دەيتىن ادام ارىستاعى اپاتقا قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ:

«كسرو كەزىندە قارۋ-جاراقتىڭ ۇلكەن قورى ساقتالعان. ولاردى تۇگەل اتىپ، ۋتيليزاتسيالاۋ مۇمكىن بولمادى. رەسەي كاۆكازدا، سيريادا، دونباسستا ءبىرشاماسىن پايدالاندى. ال قازاقستان ەشكىممەن سوعىسقان جوق. ەشقانداي شىعىن بولعان جوق. ميلليونداعان توننا جينالىپ قالدى.  قازاقستاندا وق-ءدارى، قارۋ-جاراقتىڭ الىپ قورى بار. ويتكەنى سوۆەت كەزىندە قىتايمەن سوعىسۋعا دايىندالعان» دەپتى.

وتىز جىل بۇرىن ويرانى شىققان سوۆەت وداعىنان ەنشى بوپ قالعان وقتى ورىستار سوعىسىپ ءجۇرىپ، اتىپ تۇگەسىپتى. ال قازاقتار ەشكىممەن سوعىسپاعان سوڭ، ول وقتار قويمادا جاتىپ شىرىگەن ەكەن. ەندى سول شىرىگەن وقتى جويۋعا قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ قاۋقارى جەتپەي وتىر-ءمىس. ءبىزدىڭ ءسوزىمىز ەمەس، ورىس اقپاراتى وسىلاي دەپ جازعان.

ورىستىڭ «نتۆ» دەيتىن ارناسى «رەسەي قازاقستانعا ارىستاعى جارىلىس سالدارىن جويۋعا كومەك ۇسىندى» (روسسيا پرەدلوجيلا كازاحستانۋ پوموشش ۆ ليكۆيداتسي پوسلەدستۆي ۆزرىۆوۆ ۆ ارىسي) دەپ اقپارات تاراتتى. جالعىز «نتۆ» ارناسى عانا ەمەس،  «tvzvezda.ru»، «كراسنايا زۆەزدا» سايتى، «regnum.ru», «ريا نوۆوستي» قاتارلى ءبىراز سايتتار مەن تەلەارنالار وسىلاي دەپ حابارلادى.

سويتسەك، رەسەيدىڭ قورعانىس ءمينيسترى سەرگەي شويگۋ تەلەفون سوعىپ، قازاقستاننىڭ قورعانىس ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆپەن سويلەسىپتى. سەرگەي شويگۋ جارىلىس كەزىندە قازا تاپقانداردىڭ وتباسىلارىنا كوڭىل ايتىپ، جارىلىس سالدارىن جويۋعا كومەك ۇسىنىپتى.

اقپار ءۇشىن ايتايىق، كۇنى كەشە عانا 26 ماۋسىمدا رەسەيدىڭ پرەمەر-ءمينيسترى دميتري مەدۆەدەۆ قازاقستان پرەمەرى اسقار مامينمەن سويلەسكەن. «ريا نوۆوستي» اقپاراتىنشا، بىزدىكىلەر تەلەفون سوعىپتى. ەاەو-نىڭ جۇمىسى تۋرالى، قازاقستان مەن رەسەيدىڭ ءارى قارايعى ارىپتەستىگى تۋرالى اڭگىمە قۇرىپتى. ورىس پرەمەرى ارىستاعى اپاتقا قايعىرىپ كوڭىل ايتپاپتى. ءوزى ءبىلىپ «ءلام-ميم» دەمەگەن سوڭ، اسەكەڭ دە ۇندەمەپتى. باستىعى بىلق ەتپەگەسىن سەكەڭ (سەرگەي شويگۋ) ەرمەكباەۆ دوسىنا (قازاقستاندىق ارىپتەسى) «نەعىسا ءبىز دە كومەكتەسەيىك» دەپ، ەمەۋرىن بىلدىرگەن كورىنەدى.

دەگەنمەن، ەرمەكباەۆ پەن شويگۋدىڭ سويلەسكەنى تۋرالى قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ رەسمي سايتى ەشقانداي اقپار تاراتپادى. ءسوزىمىز سۇيىق شىقپاسى ءۇشىن مىنە دەرەك:

ارىستا جارىلىس بولعان 24 ماۋسىمنان بەرى قورعانىس مينيسترلىگى 6 اقپارات سالىپتى. ولاردىڭ ەكەۋى رەسمي حابارلاما ەكەن تاعى.

1. رەسمي حابارلاما
2. قورعانىس مينيسترلىگى ارىستاعى بولعان جارىلىس سالدارىن جويۋ جونىندە بارلىق شارالاردى قابىلدايتىن بولادى
3. رەسمي حابارلاما
4. ارىس قالاسىندا ورىن العان جارىلىس سالدارىنان قازا بولعان اسكەري قىزمەتشىگە قاتىستى رەسمي حابارلاما
5. قر قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ اسكەري ساپەرلەرى ارىستى مينادان تازارتۋ جۇمىستارىن ورىنداۋدا
6. قارۋلى كۇشتەرگە قاراستى اسكەري پوليتسيا بولىمشەلەرىنىڭ قوسالقى جاساعى ارىستا قۇقىق ءتارتىبىن قامتاماسىز ەتەدى

بۇدان بولەك ءبىر بەينە روليك پەن ءبىر فوتو ەسەپ جاريالاعان. بۇل سايتتىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسىنداعى مالىمەتتەر. ال ورىس تىلىندە 8 ماتەريال جاريالانىپتى. ونىڭ ۇشەۋى رەسمي حابارلاما. مينيسترلىك سايتىنىڭ ورىس تىلىندەگى قىزمەتى دە ءبىر بەينە جانە ءبىر فوتو دەرەكپەن شەكتەلگەن.

1. وفيتسيالنوە سووبششەنيە
2. مينيستەرستۆوم وبورونى پرينيمايۋتسيا ۆسە مەرى پو ليكۆيداتسي پوسلەدستۆي ۆزرىۆا ۆ ارىسە
3. وفيتسيالنوە سووبششەنيە
4. وفيتسيالنىي كوممەنتاري كاساتەلنو گيبەلي ۆوەننوسلۋجاششەگو ۆ رەزۋلتاتە ۆزرىۆا يمەۆشەە مەستو ۆ گورودە ارىس
5. ۆوەننىە ساپەرى مينوبورونى رك رابوتايۋت ۆ ارىسي پو رازمينيروۆانيۋ
6. پراۆوپوريادوك ۆ ارىسي وبەسپەچيۆاەت سۆودنىي وترياد پودرازدەلەني ۆوەننوي پوليتسي ۆوورۋجەننىح سيل
7. وفيتسيالنوە سووبششەنيە
8. ۆ گورودە ارىس پرودولجايۋتسيا رابوتى پو ليكۆيداتسي پوسلەدستۆي

جوعارىداعى اقپاراتتاردىڭ ءىشىنىن قازاقستاننىڭ قورعانىس ءمينيسترى رەسەيدىڭ قورعانىس مينيسترىمەن سويلەسىپتى دەگەن ەكى اۋىز ءسوز تابالمادىق.

قازاقستانداعى رەسەيدىڭ اسكەري وبەكتىلەرى

دەگەنمەن قازاقستان قورعانىس سالاسىندا رەسەيمەن تىعىز قارىم-قاتىناستا ەكەنى جاسىرىن ەمەس. بايقوڭىردى باقىر تيىنعا جالداپ وتىرعانىن ايتپاعاننىڭ وزىندە، رەسەيدىڭ اسكەري بازالارى ءبىزدىڭ ەلدىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان. قازىرگى تاڭدا رەسەيدىڭ بۇرىنعى وداقتاس ەلدەر اۋماعىندا ورنالاسقان ەڭ ۇلكەن اسكەري بازالارى قازاقستاندا ەكەن. رەسەيدىڭ قازاقستاننان جالعا الىپ، اسكەري وبەكتىلەر ورنالاستىرعان جەردىڭ جالپى اۋماعى 11 ميلليون گەكتاردى قۇرايدى.  وسى 11 ميلليون گەكتار اۋماقتا رەسەيدىڭ 7 ءىرى اسكەري وبەكتىسى بار. ءبىز بىلەتىنىمىزدى جازايىق:

• سارى-شاعان سىناق پوليگونى. اۋە جانە زىمىران قورعانىسى سىنىقتارىن جۇرگىزەتىن ستراتەگيالىق پوليگون.
• پريوزەرسكتەگى (سارى-شاعان) جەكە راديوتەحنيكالىق جەكە ءبولىم.
• باتىس قازاقستان وبلىسىنداعى نوۆايا كازانكا اۋىلى. 20-ى ستراتەگيالىق ماقساتتاعى زىمىران اسكەرىنىڭ جەكەلەگەن ءبولىمى (ولشەۋشى ستانتسياسى).
• قاراعاندى (سارىارقا اۋەجايى). 171-ءشى اۋە كومەنداتۋراسى.
• رف قورعانىس مينيسترلىگىنە تيەسىلى 5-ءشى مەملەكەتتىك سىناق پوليگونى (بايقوڭىر عارىش ايلاعى);
• 4-ءشى مەملەكەتتىك سىناق پوليگونى;
• «كاپۋستين يار» پوليگونى (باسىم ءبوىلى رەسەي تەرريتورياسىندا. جارتى اۋماعى اتىراۋ جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىندا ورنالاسقان);
• بقو-داعى 20-شى جەكەلەگەن سىناق ستانتسياسى جانە ەكى ولشەۋشى پۋنكت (يپ-8, يپ-16);
• زىمىران جانە اسكەري تەحنيكالاردى سىنايتىن 10-شى مەملەكەتتىك سىناق پوليگونى (سارى-شاعان);
• 5580-ءشى سىناق جۇمىستارىن جۇرگىزۋ بازاسى (بۇرىنعى 11-ءشى مەملەكەتتىك سىناق پوليگونى نەمەسە ەمبى پوليگونى);
• رف قم-نە قاراستى زىمىران-عارىشتىق اسكەرىنىڭ 3-ءشى جەكەلەگەن راديوتەحنيكالىق ءبولىمى (بالقاش-9);
• رف قم-ءنىڭ جەكەلەگەن ترانسپورتتىق پولكى (قوستاناي).

قازاقستان تەرريتورياسىندا رەسەيلىك اسكەري وبەكتىلەردى پايدالانۋ ءتارتىبى تۋرالى 1995 جىلعى مەملەكەتارالىق قۇجات بولعان. 2006 جىلى قازاقستان مەن رەسەي سول قۇجاتقا ازدى-كەم وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار جاساعان. ولار:

• رف قورعانىس مينيسترلىگىنە قارايتىن 929-شى ۇشۋ سىناعىن جۇرگىزەتىن ورتالىقتى پايدالانۋ تۋرالى كەلىسىم (قازاقستان تەرريتورياسىندا، بقو، اتىراۋ مەن ماڭعىستاۋ وبلىستارىندا ورنالاسقان 5 پوليگوندى، وبەكتىلەر مەن سىناق دالالارىن جالعا الۋ قۇنى 2005 جىلعا دەيىن 1,814 ملن دوللار بولسا، 2005 جىلدان باستاپ 4,454 ملن دوللاردى قۇرادى);
• رف قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ اكتيۆىندەگى 4-ءشى مەملەكەتتىك-ورتالىق پوليگوندى پايدالانۋ تۋرالى كەلىسىم;
• ەمبى پوليگونىن جالعا الۋ جانە پايدالانۋ تۋرالى كەلىسىم;
• سارى-شاعان مەن پريوزەرسك سىناق پوليگوندارىن جالعا الۋ مەن پايدالانۋ تۋرالى كەلىسىم.

سوۆەت وداعى ىدىراعاندا قازاقستان تەرريتورياسىندا رەسەيدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنە تيەسىلى 2 زىمىران ديۆيزياسى قالعان. ولار بۇرىنعى سەمەي جانە تورعاي وبلىستارىندا ورنالاسقان 38-ءشى جانە 57-ءشى زىمىراندىق ديۆيزيالار ەدى. بۇل ديۆيزيالار باتىس «ساتانا» اتاپ كەتكەن 104 شاحتالىق كونتينەنتالدى باليستيكالىق ر-36م ۋتت جانە ر-36م2 زىمىراندارىمەن جابدىقتالعان. بۇل زىمىراندار يادرولىق وقتارمەن تولتىرىلعان.  57-ءشى ديۆيزيا 1995 جىلى، 38-ءشى ديۆيزيا 1996 جىلى تاراتىلدى. بارلىق زىمىراندار 1996 جىلى رەسەيگە شىعارىلدى. ال جەر استىنا ورنالاستىرىلعان 148 جابدىق 1999 جىلى جويىلعان.

قازىرگى سەمەي قالاسىنان 70 شاقىرىمدا ورنالاسقان شاعان اەرودرومىنداعى 79-شى اۋە ديۆيزياسى (بومبالاعىش) 40 ستراتەگيالىق بومبالاعىش ۇشاقتارمەن قامتىلعان. وندا تۋ-95مس بومبالاعىش ۇشاقتارى بولدى. بۇل ديۆيزيا 1994 جىلى تاراتىلدى.  قازاقستان رەسەيگە قايتارىلعان بومبالاعىش ۇشاقتار مەن 1996-2001 جىلدار ارالىعىندا پوليگوندى جالعا الۋ اقىسىنا رەسەيدەن 26 سۋ27 يسترەبيتەلدەرىن الدى.

جالپى العاندا قازاقستان تەرريتورياسىندا قالعان بارلىق يادرولىق  زىمىراندار مەن ۇشاقتار، اسكەري تەحنيكالار 1995 جىلى رەسەيگە تولىق قايتارىلدى. 1991 جىلى سەمەي پوليگونى جابىلدى. سوۆەت وداعى ىدىراعاندا كوپتەگەن پوليگوندار تولىقتاي رەسەيدىڭ مەنشىگىنە ءوتتى. ال كەيبىر وبەكتىلەردى رەسەي جالعا الۋ ارقىلى مەنشىكتەپ وتىر.

مىسالى، ەمبى پوليگونى قازىر رەسەيدىڭ 11-ءشى سىناق پوليونى بولعان. نەگىزى 1960 جىلى قالانعان. مۇندا «كرۋگ»، «كۋب»، «بۋك»، «تور»، «وسا» جانە س-300ۆ زەنيتتىك زىمىرانداردى سىناقتان وتكىزگەن. 1999 جىلى تاراتىلعان.

2000 جىلى پوليگون اۋماعىندا 5580-ءشى بازا قۇرىلدى. بۇل دا رەسەيدىڭ 4-ءشى «كاپۋستين يار» پوليگونىنا باعىنادى. سارى-شاعاننان «كاپۋستين يار» ۇشىرعان زىمىراندار وسى ەمبى بازاسىنا قۇلايدى.  2010 جىلى 5580-ءشى بازا تارقاتىلىپ، 2016 جىلى جالعا الۋ قۇقىعى توقتاتىلعان. بۇل جەر اۋماعى 300 مىڭ گەكتاردى قۇرايدى.

جوعارىدا رەسەي پوليگونىنا اينالعان قازاق دالاسىنىڭ اۋماعى 11 ميلليون گەكتاردى قۇرايدى دەدىك. 2015 جىلى مەملەكەتارالىق كەلىسىمدەر جاسالىپ، 4 پروتوكول قابىلدانعان. ول بويىنشا پوليگون اۋماعى 1,6 ميلليون گەكتارعا قىسقارتىلعان.

قايتارىلعان جەرلەردىڭ دەنىن كەن ورىندارىن اشۋعا پايدالاناتىن بولعان. دەسە دە، پوليگون بولعان جەرلەردىڭ باسىم بولىگى اۋىلشارۋاشىلىق ماقساتىنا بەرىلمەك بولدى.

تاعى ءبىر دەرەك، سارى-شاعان پوليگونىندا عانا زىمارانعا قارسى قارۋدى سىناقتان وتكىزەتىن جالعىز شەتەلدىك پوليگون ەكەن. سارى-شاعاندا ارنايى وشلەگىش كوملەكس ورنالاسقان. ءتىپتى مۇنداي سىناق الاڭى رەسەيدىڭ ءوز جەرىندە دە جوق.

بالقاش كولىندەگى راديولوكاتسيالىق ستانتسيا – بۇل رەسەيدىڭ مەنشىگىنە تيەسىلى. ول پاكىستان مەن ورتالىق قىتايدان تونەتىن زىمىران سوققىلارىنا قارسى، ءۇندىستان مەن ءۇندى مۇحيتى اكۆاتوريان، بەنگال بۇعازىنىڭ جارتى بولىگىن باقىلاۋدا ۇستاۋعا قاۋقارلى.

49-شى راديوتەحنيكالىق ءبولىم (بالقاش-9, 1291, وس-2 وبەكتىلەرى)  عارىش كەڭىستىگىن بارلاۋعا باعىتتىلعان. ول بالقاشتىڭ سولتۇستىك-باتىسىنداعى گۇلشات اۋىلىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان. كومپلەكستىڭ ءبىر دەگەندە 1300 عارىش وبەكتىسىن باقىلايتىن مۇمكىندىگى بار.

49-شى كوملەكس مەملەكەتارالىق كەلىسىم نەگىزىندە جۇمىس جاسايدى. ونداعى جەر تەلىمدەرى مەن ينفراقۇرىلىمدار قازاقستانعا تيەسىلى. رەسەي پايدالانۋ قۇقىنا يە. ينفراقۇرىلىمداردى قارجىلاندىرۋدى رەسەي جۇزەگە اسىرادى.

10-شى مەملەكەتتىك عىلىمي-سىناق پوليگونى (سارى-شاعان) بەتپاق دالالا ورنالاسقان. قاراعاندى، قىزىلوردا، جامبىل جانە اقتوبە وبلىستارىنىڭ اۋماعىن قامتيدى. اكىمشىلىك ورتالىعى – پريوزەرسك. پوليگوننىڭ نەگىزى – 1956 جىلى قالانعان. ال 1961 جىلى الەم تاريحىندا تۇڭعىش رەت «ا» جۇيەسىندەگى ۆ-1000 باليستيكالىق زىمىرانىنا سوققى جاسالعان.

پوليگون اۋماعىندا 234-ءشى زەنيتتىك زىمىرانعا قارسى اسكەردىڭ وقۋ ورتالىعى قۇرىلعان. وسى ۋاقىتقا دەيىن پوليگوندا 6 زىمىرانعا قارسى كومپلەكس، 12 زەنيتتىك زىمىران كومپلەكسى، 7 ءتۇرلى زىمىرانعا قارسى كومپلەكستەر، 12 ءتۇرلى باسقارىلاتىن زەنيتتىك زىمىران، 14 ءتۇرلى ولشەۋىش تەحنيكا، 18 راديولوكاتسيالىق كومپلەكس سىنىقتان وتكەن. سىناق كەزىندە 400-گە جۋىق زىمىرانعا قارسى كومپلەكس پەن 5500 باسقارىلاتىن زەنيتتىك زىمىران، 900-گە جۋىق باليستيكالىق زىمىران ۇشىرىلعان.

929-شى مەملەكەتتىك ۇشۋ سىناقتارىن جۇرگىزۋ ورتالىعى – باتىس قازاقستان مەن اتىراۋ وبلىستارىندا ورنالاسقان. قۇرامىنا 3 پوليگون كىرەدى. ولار: 231-ءشى سىناق پوليگونى (بقو، بوكەيوردا اۋدانى), 171-ءشى پوليگون (بقو-داعى بوكەيوردا اۋدانى جانعالى اۋدانى مەن تەرەكتى اۋىلى جانە اتىراۋ وبلىسىنىڭ يندەر اۋدانى مەن ماحامبەت اۋدانى), 85-ءشى پوليگون (اتىراۋ وبلىسىنىڭ يندەر جانە ماحامبەت اۋداندارى).

ءبىز ينتەرنەتتەگى اشىق دەرەككوزدەردەن بىلگەنىمىزدى جازدىق. كەشەگى ارىستاعى اپاتتىڭ ورىن الۋىنىىڭ ءبىر سەبەبى – ادامي فاكتور بولسا، ەكىنشى سەبەپ – سوۆەت وداعىنان قالعان، قالدىق بولعان قارۋ-جاراقتار. جوعارىدا ءبىز رەسەيدىڭ قازاقتىڭ ميلليونداعان گەكتار جەرىن سىناق پوليگونىنا اينالدىرىپ وتىرعانىن ناقتى دالەلدەرمەن كورسەتتىك. ارىس وقيعاسى ەندى ەلدەگى باسقا دا اسكەري نىساندارعا ءجىتى قاداعالاۋ كەرەكتىگىن اڭعارتتى. ونىڭ ىشىندە تىكەلەي رەسەيگە باعىنىشتى اسكەري بازالاردى جويىپ، قازاق حالقىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاساسسىز ەتۋ ۇكىمەتتىڭ باستى مىندەتى بولۋعا ءتيىس.

ءتۇيىن

رەسەي ارىستاعى جارىلىس زارداپتارىن جويۋعا كومەك قولىن سوزباق بولىپ وتىرعانىن جازدىق. ال، قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى مينيستر ەرمەكباەۆتىڭ شويگۋمەن سويلەسكەنىن رەسمي جاريالاعان جوق. بۇكىل رەسەي اقپارات قۇرالدارى جاھانعا جار سالىپ جاتقان جايدى بىزدىكىلەر نەگە جاسىرىپ قالدى؟ ءبىزدى وسى سۇراق مازالايدى...

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz