ن.نازارباەۆ: تۇركى كەڭەسىن حالىقارالىق ۇيىم دەڭگەيىنە كوتەرۋ كەرەك
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ باكۋدە وتكەن تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەردىڭ ىنتىماقتاستىعى كەڭەسىنىڭ 7-ءشى وتىرىسىنا قاتىستى. ول سامميتتە پرەزيدەنت شاۆكات ميرزيوەۆتى جانە بۇكىل وزبەك حالقىن تۇركى كەڭەسىنە تولىققاندى مۇشە بولۋىمەن قۇتتىقتادى.
– كەڭەستىڭ قۇرامىنا وزبەكستاننىڭ مۇشە بولۋى – بۇكىل تۇركى تىلدەس قاۋىمداستىق ءۇشىن تاريحي ءارى كوپتەن كۇتكەن وقيعا, – دەدى ەلباسى.
سونىمەن قاتار، نۇرسۇلتان نازارباەۆ بۋداپەشتتە تۇركى كەڭەسىنىڭ وكىلدىگىن اشۋ - ىنتىماقتاستىقتىڭ ەۋروپا ۆەكتورىن دامىتۋدا ەرەكشە ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
سونداي-اق، ەلباسى قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇركى كەڭەسىنە توراعا قىزمەتىندەگى جۇمىسىن جوعارى باعالادى.
– ماعان «تۇركى كەڭەسىنىڭ قۇرمەتتى توراعاسى» مارتەبەسىن بەرۋ تۋرالى ۇسىنىسى ءۇشىن پرەزيدەنت رەجەپ ەردوعانعا العىس بىلدىرەمىن. وسى باستامانى قولداعاندارىڭىز ءۇشىن بارشاڭىزعا ريزامىن. بۇل جوعارى مارتەبە ماعان ورتاق ۇيىمىمىزدىڭ جۇمىسىنا ودان ءارى بەلسەندى قاتىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، – دەدى قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى.
ءوز سوزىندە نۇرسۇلتان نازارباەۆ تۇركى كەڭەسىنىڭ قۇرىلۋ تاريحىنا توقتالدى.
– مەرەيتويلىق مەجەگە ءبىز جاقسى جەتىستىكتەرمەن جەتتىك. بىرىنشىدەن، جاھاندىق تۇرعىدا دا، ءوز ىشىمىزدە دە ۇيىمعا سۇرانىس بار ەكەنىن ءارى ونىڭ وزەكتىلىگىن دالەلدەي الدىق. ەكىنشىدەن، كەڭەستىڭ قاتارى وزبەكستان مەن ماجارستان ەسەبىنەن تولىقتى. بۇل ءبىزدىڭ بىرلەسكەن جىلنامامىزدىڭ جاڭا پاراعى. ۇشىنشىدەن، ەلدەرىمىز سالماقتى ينستيتۋتسيونالدىق ارحيتەكتۋرا قالىپتاستىردى. تورتىنشىدەن، كەڭەستىڭ وڭىرلىك جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ساياسي جانە ەكونوميكالىق بەدەلى ءوسىپ كەلەدى. بەسىنشىدەن، تۇركى الەمى ينتەگراتسياسىنىڭ تۇجىرىمداماسى قابىلداندى، – دەدى ەلباسى.
قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى تۇركى ينتەگراتسياسى پروتسەسىن جالعاستىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالىپ، تۇركى كەڭەسىن ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن ەكى ۇسىنىس ايتتى.
– بىرىنشىدەن، «تۇركى كەلەشەگى – 2040» باعدارلاماسىن ازىرلەۋ. بۇل قۇجاتقا تۇركى تىلدەس قوعامداستىقتىڭ ۇزاق مەرزىمدى ماقساتتارى مەن وعان قول جەتكىزۋ جولدارى ەنگىزىلۋگە ءتيىس. وسىلايشا ءبىز مەملەكەتتەرىمىز ءۇشىن سىرتقى ساياسات پەن «جۇمساق كۇش» ساياساتى، ساۋدا جانە ترانزيت، تۋريزم جانە ينۆەستيتسيا، ەنەرگەتيكا مەن جاسىل ەكونوميكا، شاعىن جانە ورتا بيزنەس سياقتى باسىم باعىتتارداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا ايتارلىقتاي سەرپىن بەرەمىز، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
سونىمەن قاتار، ەلباسى ءىس-شارالار باعدارلاماسىنا مادەنيەت جانە ءبىلىم بەرۋ، جاستار ساياساتى مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ، تسيفرلاندىرۋ جانە جاساندى ينتەللەكت سالالارىن ەنگىزۋ قاجەتتىلىگىن اتاپ ءوتتى.
سونداي-اق، قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى «تۇركى الەمىنىڭ بەسىگى» – تۇركىستان قالاسىن دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى.
– ەكىنشىدەن، بولاشاقتا كەڭەسىمىزدىڭ اتاۋىن قايتا قاراۋدى ۇسىنامىن. تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەر ىنتىماقتاستىعى كەڭەسىن ۇيىم دەڭگەيىنە دەيىن كوتەرۋگە بولادى دەپ سانايمىن. وسىلايشا، ءبىزدىڭ قۇرىلىمدى «تۇركىتەكتەس مەملەكەتتەر ۇيىمى» دەپ اتاۋعا بولادى, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
Abai.kz