«Úly dalanyn» «synary» neni kózdeydi?
Sayasattanushy Aydos Sarym bastaghan yntaly toptyng «Úly dala» qozghalysyn qúryp jatqanynan kózi qaraqty jandardyng kópshiligi habardar. Búl turaly sayasattanushy otandyq BAQ-tarda songhy birneshe aidyng bederinde ýnemi aityp keledi. Sózi men isi ýnemi eldi eleng etkizip jýretin Aydos Sarymnyng múnday tyng bastamany qolgha aluy Qazaqstannyng sayasy kenistiginde salmaghy bar yqpaldy úiymnyng dýniyege kelgeli jatqanyn anghartady.
Sayasattanushy Aydos Sarym bastaghan yntaly toptyng «Úly dala» qozghalysyn qúryp jatqanynan kózi qaraqty jandardyng kópshiligi habardar. Búl turaly sayasattanushy otandyq BAQ-tarda songhy birneshe aidyng bederinde ýnemi aityp keledi. Sózi men isi ýnemi eldi eleng etkizip jýretin Aydos Sarymnyng múnday tyng bastamany qolgha aluy Qazaqstannyng sayasy kenistiginde salmaghy bar yqpaldy úiymnyng dýniyege kelgeli jatqanyn anghartady.
Bir qyzyghy, túnghysh qúryltayy ótpegen, yaghni, resmy týrde ómirge kelip ýlgermegen «Úly dalagha» bәsekeles bolatyn úiymdar qazirding ózinde boy kóterip jatyr. Qyzyq bolghanda, atalmysh qozghalystardyng aty da, zaty da Aydos Sarymnyng «bel balasynan» aumay qalghan. Keshe elordadaghy Q.Quanyshbaev atyndaghy Qazaq sazdy drama teatrynda «Úly dala qyrandary» atty kezekti bir qozghalystyng qúryltayy ótti.
Kez kelgen sayasy partiyanyng tanymaldyghyn týsirip, bedelin belden basu ýshin aty men zaty soghan úqsaytyn balama úiym qúru tәsili - búghan deyin talay mәrte jemis bergen ýirenshikti qúbylys. Sәdibek Týgel men Marat Nәbiyev tentóragha bolghan «Úly dala qyrandary» osynday sayasy tәsil emes pe?
Osyghan oy jýgirtpek bolyp Sәdibek Týgel myrzagha habarlasqanymyzda:
- Olar «Úly dala» dese, biz «Úly dala qyrandarymyz». Bizding búl iydeyany tynbay aityp kele jatqanymyzgha on jylgha juyqtady. Sol qozghalysty qúrudyng sәti endi ghana tudy. IYә, «Úly dala» degen de qozghalys qúrylyp jatyr. Men ol jigitterge habarlastym, aittym óz sózimdi. Olardy qúrmetteymiz, isterine sәttilik tileymin, basqa aitarym joq. Olar qozghalys qúrmaqshy, biz qúryp qoydyq «uje». Maqsatymyz - úly dala órkeniyetin órkendetu, jastardy últtyq ruhta tәrbiyeleu. «Japalaq jemin basyp jeydi, qyran qús shashyp jeydi» deydi qazaq, biz ózimizding shapaghatymyzdy ainalamyzgha tiygizsek deymiz. Qoghamdaghy keybir kelensizdikterge tosqauyl qon ýshin qúryp otyrmyz qozghalysty, - degen jauap aldyq.
Aydos Sarymnyng aituynsha, aldaghy senbi kýni «Úly dalanyn» da qúryltayy ótpek. Sayasattanushy qozghalystyng jay-japsaryn sodan keyin bayandap beretindigin jetkizdi. Qysqasy, bas-ayaghy birer aptanyng ishinde elimizde ataulary egiz qozyday qos qozghalys ómirge keletindigi belgili boldy.
Jogharyda aityp ketkenimizdey, belgili bir sayasy úiymnyng qauqaryn azaytu ýshin atauy hәm is-әreketi egiz qozyday úqsas ekinshi bir balama úiym qúru - búrynnan bar ýirenshikti tәsil. Múndaghy kózdegen maqsat - júrtshylyqty ekeuining qaysysy shynayy bet-beynesimen, qaysysy betperdemen jýrgenin ajyrata almaytyn әure-sarsang kýige týsiru. Kezinde elimizdegi «Azat» qozghalysy, «Aq jol» partiyasy taghy da basqa últtyq baghyttaghy úiymdar sayasy kýshke ainalyp kele jatqan tústa osynday sayasattyng qúrbanyna ainalghany mәlim. Aqyr-sonynda atalmysh úiymdardyng artyna ergen júrtshylyq olardy bir-birinen ajyrata almay, әri-sәri kýige týsken bolatyn.
Aydos Sarymnyng «Úly dalasy» ә degennen-aq osynday sayasattyng kezekti nysanasyna ainalghany ma? «Úly dala qyrandarynyn» shynayy maqsaty qanday? Osy saualgha jauap tabu әzirge qiyngha soghyp otyr. Áriyne, uaqyt óte kele júrtshylyq qaysysy «jasandy dala» ekendiginen habardar bolatyny sózsiz. Áytse de, últ mýddesine kelgende kólenkelerding ilese jýrui jan auyrtady. «Qyran» bolsa, kólenkesin týsirmey-aq qalyqtay bermey me?
«Núr Astana» gazeti