Qazaqstan Respublikasy
Mәdeniyet jәne sport ministri
A.R. Rayymqúlova hanymgha

Qúrmetti Aqtoty Rahmetollaqyzy! 

Ózinizge hat jazugha týrtki bolghan songhy bes jylda Qazaqstanda jýrgen tәjik rejisseri Barzu Abdrazzakovtyng әleumettik jelide bergen súhbatynyng barysynda aitqan oiy. Ol myrzanyng aituy boyynsha qazaq teatrynyng bolashaghy kýngirt, aldaghy  5-10 jylda qúridy eken. Óitkeni teatrdaghy rejisserlarynyng barlyghy kóringendi kóshirgish, bir-birine eliktegish, әrtýrli shoudan qúralghan, óz beti, óz qoltanbasy joq, taptauyryndylyqqa úrynghan rejisserlar eken. Tipti bir adam da ol kisining nazaryna ilikpepti. Almatydaghy T.Jýrgenov atyndaghy Qazaq Últtyq óner akademiyasy men Núr-Súltandaghy Qazaq Últtyq óner uniyversiytetining de qúny kók tiyn degendi menzeydi. Tipti bizde teatr mektebi bolmaghan jәne qalyptaspaghan deydi. «Futbol komandalary shet elden jattyqtyrushylar aldyratyny sekildi Qazaqstangha dәl qazir Reseyden, bolmasa basqa memleketterden rejisserler shaqyrtyp olardyng mektebin ashu kerek» depti. Oghan ne deysiz?

Sonda biz Qazaqstannyng Halyq Qaharmany Ázirbayjan Mәmbetov bastaghan úly kóshti jalghaghan, R.Andresiyan, M.Bayserkenov, B.Omarov, J.Omarov, Q.Jetpisbaev, R.Seytmetov, Men Don Uk, J.Hadjiyev, Ch.Zúlqashev, B.Atabaev sekildi agha buynmen birge býgingi kýngi Qazaqstannyng týkpir-týkpirinde enbek etip jýrgen rejisserlerdi qayda qoyamyz? 95 jyldyq tarihy bar Áuezov teatrynan bastap elimizdegi 57 teatrdyng ómir sýrui, sonymen qatar, orys, kәris, úighyr, nemis, ózbek syndy etnikalyq teatrlardyng boluy Qazaqstan Respublikasyndaghy teatrlardyng barlyghynyng aighaghy emes pe?!.  Jәne osy teatrlardyng týgeldey derlik tikeley Memleketting qamqorlyghynda ekenin qayda qoyamyz? Qazaqstandaghy oblystyq teatrlardy bylay qoyghanda Almaty men Núr-Súltan qalalaryndaghy teatrlardyng shygharmashylyq jolyna yqylaspen zer salmay, olardyng repertuarlaryn bilmey, birdi-ekili spektaklidi qaray salyp býkil qazaq teatr ónerine ýkim shygharuy Últtyq ónerimizdi syilamaghandyq dep bilemiz.

Qazaq teatrynyng payda boluy, damuy, býgingi tynysy, ósui men sharyqtauy, Elimizdegi kóptegen teatrlardyng Halyqaralyq festivaliderde bas jýldelerdi baghyndyruy sonyng bir dәleli. Reseydegi «Teatralinaya jizni» jurnalynyng bas redaktory, Ónertanu ghylymdarynyng doktory,  synshy O.Pivovarovtyn  aituynsha «býgingi qazaq teatry janashyldyghymen jana kezenge, asqar biyikke kóterilgen әlemdik ozyq teatrlardyng qatarynan oryn alghany haq». Búl kәsiby mamannyng pikiri.

Qazaqstannyng Enbek Eri, KSRO jәne Qazaqstannyng halyq artiysi, Memlekettik syilyqtarynyng laureaty Asanәli Áshimovting 80 jyldyghyna oray I Dýniyejýzilik «Astana» teatr festivalining túsauy kesilip, oghan Gruziya, Japoniya, Litva, Latviya, Koreya, Avstraliya, Izraiyl, Angliya, Fransiya, Germaniya, Italiya, Resey, Ózbekstan, Qyrghyzstan, Ázirbayjan, Iran, Bashqúrtsan, Tatarstan sekildi memleketterding qatysuy Qazaq teatr ónerining әlem teatr kenistigindegi ózindik ornynyng aiqyn dәleli. «Kórmes, týieni de kórmes» degendey, Bizding osynday úshan-teniz enbegimizge qara kýie jaghuy – búl da onyng ruhany sayazdyghy. Rejissermin dep ózine aidar taqqan Barzu Abdurazzakov myrzanyng Qazaq halqynyng mәdeniyetin, әdebiyetin, tarihyn, dәstýrin bilmegi bylay túrsyn, Bizding teatr ónerimizding bolashaghyna ýkim aityp, jol kórsetkeni onyng adamshylyghyna syn bolary sózsiz...

Qúrmetti Aqtoty Rahmetollaqyzy!

Óz eli Tәjikstanda qadiri ketip Qyrghyzstan men Ózbekstanda jaman atqa ie bolghan rejisserding ishimizge iritki saluy – qazaq halqy men tәjik elining mәdeny ortasyna syzat týsire me dep alandaulymyz. Qazaq Elining birde-bir dramaturgyn M.Áuezov pen Gh.Mýsirepovten bastap T.Ahtanov, Q.Múhamedjanov, Á.Tarazi, Q.Ysqaqov, S.Jýnisov, O.Bókey, D.Isabekov, IY.Ghayyp, R.Otarbaev t.b qadau-qadau talanttarymyzdy elemey birde-bir avtorymyzdy sahnalamauy qonaq bop kelgen azamattyng aryna syn...

IYә, teatr – tiri organizm. Onyng da ósu, órkendeu, toqyrau, qayta órleu kezenderi boluy zandy. Óitkeni búl - ónerge tәn qúbylys. Biz ony jaqsy bilemiz. Sol ýshin de Úly óner ýshin ayanbay enbek etip, ter tógudemiz. Jәne teatr Ana tilimizding tal besigi ekenin esten shygharmaq emespiz!

Qúrmetti Aqtoty Rahmetollaqyzy!

Jogharyda aitylghan mәselelerdi eskere otyryp, qazaq teatr ónerine qashan da qoldau bildirgensiz jәne solay bolady dep senemiz! Jәne de bolashaqta osynday kezbe rejisserlerding keluine, ishimizde osynday iritki tudyruyna jol bermeuge, yqpal etedi dep ýmittenemiz! Óitkeni Qazaq teatr óneri bolghan, bar jәne bola beredi. Ol - óner zany, ol - ómir zany.

Qúrmetpen,

Asanәli Áshimov,

Qazaqstannyng Enbek Eri, KSRO jәne Qazaqstannyng halyq artiysi, Memlekettik syilyqtarynyng laureaty, Qazaqstan Teatrlary assosiasiyasynyng Preziydenti, M. Áuezov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Túnghyshbay Jamanqúlov,

QR Halyq artiysi, Memlekettik syilyqtyng laureaty, Qazaqstan Teatr qayratkerleri odaghynyng tóraghasy.

Talghat Temenov,

Qazaqstannyng Halyq artiysi, Q. Quanyshbaev atyndaghy Memlekettik akademiyalyq qazaq muzykalyq drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi, teatr jәne kino rejisseri.

Erkin Juasbek,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, M. Áuezov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq drama teatrynyng diyrektory.

Múrat Ahmanov,

Qazaqstannyng enbek sinirgen artiysi, Gh.Mýsirepov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq balalar men jasóspirimder teatrynyng qongshy-rejisseri.

Núrlan Júmaniyazov,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Q. Quanyshbaev atyndaghy Memlekettik akademiyalyq qazaq muzykalyq drama teatrynyn  rejisseri.

Bolat Úzaqov,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Q. Quanyshbaev atyndaghy Memlekettik akademiyalyq qazaq muzykalyq drama teatrynyn  rejisseri.

Álimbek Orazbekov,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Q. Quanyshbaev atyndaghy Memlekettik akademiyalyq qazaq muzykalyq drama teatrynyn  rejisseri.

Dosjan Janbotaev,

Qazaqstannyng Halyq artiysi, S.Qojamqúlov atyndaghy Jezqazghan qazaq muzykaly-drama teatrynyng artiysi.

Qúseyin Ámir-Temir,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Qyzylorda oblystyq N.Bekejanov atyndaghy qazaq muzykalyq drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Núrniyaz Múqanov,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, N.Jantórin atyndaghy Manghystau oblystyq muzykalyq-drama teatrynyng diyrektory.

iyriy Yakushev,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, M.y. Lermontov atyndaghy memlekettik akademiyalyq orys drama teatrynyng diyrektory.

Azamat Satybaldy,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Gh.Mýsirepov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq jastar men jasóspirimder  teatrynyng diyrektory.

Lubovi Niy,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Korey muzykalyq komediya teatrynyng diyrektory.

Nataliya Dubs,

Respublikalyq Nemis teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Sansyzbay Bekbolatov,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Sәken Seyfullin atyndaghy Qaraghandy oblystyq qazaq drama teatrynyng diyrektory.

Yalqynjan Shamiyev,

Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, Memlekettik Qúdys Qojamiyarov atyndaghy úighyr muzykalyq komediya teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Maghzom Baqytjanov,

T.Ahtanov atyndaghy Aqtóbe oblystyq drama teatrynyng negizin qalaushy.

Shalqiya Baqytjanova,

T.Ahtanov atyndaghy Aqtóbe oblystyq drama teatrynyng negizin qalaushy.

Beybit Bahtygereev,

Aqmola oblystyq Sh.Qúsayynov atyndaghy qazaq muzykalyq-drama teatrynyng diyrektory.

Ikramjan Hashimjanov,

Shymkent qalalyq Ózbek teatrynyng diyrektory.

Spartak Ramazanov,

N.Pogodin atyndaghy Soltýstik Qazaqstan oblystyq orys drama teatrynyng diyrektory.

Baqyt Srayylov,

Q.Jandarbekov atyndaghy Jetisay drama teatrynyng diyrektory.

Tilegen Ahetov,

Q.Jandarbekov atyndaghy Jetisay drama teatrynyn  kórkemdik jetekshisi, teatr jәne kino rejisseri.

Aliya Baymahanova,

I. Omarov atyndaghy Qostanay oblystyq qazaq drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Múratbek Ospanov,

Aqmola oblystyq Sh. Qúsayynov atyndaghy qazaq muzykalyq drama teatrynyng diyrektory.

Ruslan Senkebaev,

B.Rimova atyndaghy Almaty oblystyq drama teatrynyng diyrektory.

Ernar Júmataev,

Núr-Súltan qalasy Jastar teatrynyng diyrektory.

Júldyzbek Júmanbay,

M. Áuezov atyndaghy Qazaq memlekettik akademiyalyq drama teatrynyng rejisseri.

Berik Djamenov,

Mahambet atyndaghy Atyrau oblystyq qazaq drama teatrynyng diyrektory.

Múqanghaly Tomanov,

Mahambet atyndaghy Atyrau oblystyq qazaq drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Dinmúhamed Úyabay,

Shyghys Qazaqstan oblystyq qazaq drama teatrynyng diyrektory.

Sahan Ákeleev,

Shyghys Qazaqstan oblystyq qazaq drama teatrynyng rejisseri.

Erjan Isataev,

Týrkistan oblystyq R. Seytmetov atyndaghy qazaq sazdy drama teatrynyng diyrektory.

Erbol Juasbek,

Semey qalasy Abay atyndaghy qazaq drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Amangeldi Bahtinov,

Semey qalasy "Darigha-ay" jastar teatrynyng diyrektory.

Erkebúlan Núghymanov,

Semey qalasy "Darigha-ay" jastar teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Arman Temirbek,

J.Aymauytov atyndaghy Pavlodar oblystyq qazaq sazdy-drama teatrynyng diyrektory.

Dunay Espaev,

K.S.Stanislavskiy atyndaghy Qaraghandy memlekettik orys drama teatrynyng kórkemdik jetekshisi.

Abai.kz