24 qarasha kýni ótken Ýkimet otyrysynda Energetika ministri Núrlan Noghaev Shyghys ónirlerdi gazben qamtamasyz etu ýshin Resey Federasiyasynan gaz qúbyryn tartu kerektigin aitty. 

Ministrding sózinshe, qúbyr «Barnaul – Rubsovsk – Semey – Óskemen» baghyty boyynsha salynuy tiyis. Al, qazir búl mәsele Resey tarapymen pysyqtalyp jatqan kórinedi.

«Búl rette Semey manynda Pavlodar oblysyna qaray búru josparlanyp otyr. Atalghan baghyt boyynsha gaz qúbyryn salu sany osy ónirlerdegi 2,1 mln adamgha kógildir otyn jetkizuge mýmkindik beredi. Tútynu kólemi jylyna 2,3 mlrd m3 dengeyinde boljanuda. Qazirgi tanda búl jobany jýzege asyru mýmkindigin anyqtau ýshin «QazTransGaz» AQ men «Gazprom» arasynda júmys toby qúrylyp, búl mәsele Resey tarapymen pysyqtaluda», - dedi Núrlan Noghaev.

Eldi gazben qamtu dengeyi 2020 jyldyng 1 qantaryndaghy jaghday boyynsha 51,47 % bolghan. Búl degeniniz Qazaqstandaghy 9,5 mln adam kógildir otyngha qol jetkizdi degen sóz. Al, Shyghys ónirdi Resey gazymen qamtamasyz etsek, 2023 jyly elding 55%-y gazben qamtylady-mys.

Al, qazir Qazaqstanda bar gaz resurstary elding ishki qajettiligin jabu ýshin jetkilikti. Qorlar jónindegi memlekettik komissiya 3,8 trln m3 kóleminde óndiriletin gaz qorlaryn bekitken. Onyng ishinde ilespe gaz – 2,2 trln m3 jәne tabighy (bos) gaz – 1,6 trln m3 bolypty.

Barlyq barlanghan gaz qorlarynyng 98%-gha juyghy Qazaqstannyng batysynda shoghyrlanghan. Al, shyghys pen soltýstik ónir, onyng ishinde bas qala degen statusy bar Núr-Súltanda әli gaz joq.

Noghaevtyng aituynsha, qazir Núr-Súltandy gazdandyrudyng 1-shi kezeni jýrip jatyr. Al, 2 jәne 3 kezenning júmystary әli de jobalanyp jatqan kórinedi.

«Elordany gazdandyru 3 kezekke bólingen. Qazirgi uaqytta әkimdik 9 iske qosu kesheni bar 1-shi kezekting qúrylysyn jýrgizude. Elordany gazdandyrudyng 2 jәne 3 kezegi boyynsha qazirgi uaqytta jobalau júmystary jýrgizilude», - depti ministr.

Al, osydan bes jyl búryn gaz tasymaldau jәne ishki gazben jabdyqtau boyynsha Qazaqstandaghy negizgi iri kompaniya «QazTransGaz» «Qazaqstan endi importtyq gazgha tәueldi emes», degen bolatyn.

Naqtyraq aitsaq, kompaniyanyng sol kezdegi tóraghasy Qayrat Shәripbaev:  «Qazaqstan-Qytay» magistralidy gaz qúbyrynyng «S» syzyghyn paydalanugha beru arqyly biz gaz importynan tolyq bas tarttyq», depti.

«Beyneu-Bozoy uchaskesining qúrylysy jәne «Qazaqstan-Qytay» magistralidy gaz qúbyrynyng «S» syzyghy búl otandyq gaz salasyndaghy songhy jyldardaghy basty oqighalar. Aghymdaghy jyldyng (2015 jyl) 17 qarashasynda osy gaz qúbyrlaryn paydalanugha beruding arqasynda biz gaz importynan tolyghymen bas tarttyq, sol arqyly elding energetikalyq tәuelsizdigin qamtamasyz ettik»,- degen eken Shәripbaev.

Ayta keteyik, 2015-2020 jyldar kezeninde respublikalyq budjet esebinen ónirlerdi gazben qamtu ýshin 125 mlrd tenge mólsherinde transfertter bólinipti. Onyng ishinde songhy 2 jylda bólingen aqsha 76 mlrd tengeni qúraghan.

Quat Dombay, PR mamany:

- Búl neghylghan aqymaq sheshim?! Qazaqstan ýshin asa manyzdy әri sezimtal oblystargha Resey gazyn kirgizudi qalay týsinemiz? Resey osy gaz qúbyrlary arqyly Europagha, Ukraina men Gýrjistangha qalay qysym jasaghanyn úmyttyq pa? Álde búl sayasy mәsele emes nemese biz olardan ózgeshemiz deysizder me?! Dәl osy sheshim arqyly Qazaqstannyng túraqtylyghy saudagha salynyp otyr. Ózimizde gaz bar. Ony qayda júmsaytynymyzdy bilmey otyrghanymyz taghy ras. Búl baryp túrghan opasyzdyq! Basqa sóz joq!

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz