Beysenbi, 28 Nauryz 2024
46 - sóz 8451 10 pikir 4 Jeltoqsan, 2020 saghat 13:34

Orys patshasy, barlaushysy F.A.Sherbinning jazbasy

20-shy ghasyrdyng basynda orys patshanyng tynshysy Fedor Andreevich Sherbin ózining "Kirgizskaya narodnosti v mestah krestiyanskih poseleniy" atty tynshylyq jazbasynda qazaqty bylay dep surettep, onyng әlsiz, yaghni, "buynnan úratyn" jaghyn óz patshasyna atap kórsetip beripti:

1. Qazaqta ózine shynayy sýiispenshilik joq (ózin qúrmettemeydi degen sóz ghoy)

2.Tabansyzdyq.

3. Jalghanshylyq

4. Sózqúmarlyq

5. Paydakýnemdik

6. Anqaulyq

7. Aryzqoylyq

8. Dauqúmarlyq

9. Danghoylyq

10. Aylakerlik

11. Qúmarpazdyq

12.Maqtanshaqtyq

Qazir biz 21 ghasyrda ómir sýrip jatyrmyz. Búl jazbanyng jazylghanyna da 100 jyldan asa uaqyt ótipti....

Soghan oray mynday bir súraq tuady:

- Áriyne, búl jazbadaghy atap ótilgen jaghymsyz qasiyetter týgelimen barlyq qazaqqa tәn deuge kelmes, biraq belgili bir situasiyalarda osy "minezderdin" әrtýrli variasiyalary әrtýrli intensivti týrde kezdesip otyratyny ras. Mýmkin, onday minez barlyq halyqtarda bar shyghar...

Alayda, múnda atap ótilgen minezderden bireui - "Ózine shynayy sýiispenshilikting joqtyghy" barlyq qazaqqa әli de tәn minez retinde saqtalyp otyr der edim...

Búl ózi tereng taldaudy:

1. Halyqtyng tútas bolmysyna tolyq reviziya jasaudy,

2. Halyq Ruhynyng barlyq astaryn qopara tekserip shyghudy,

3. Etnotәrbiyesi men Qoghamdyq sana týri retinde әreket etushi qazirgi diny sana arasyndaghy baylanysty qayta qaraudy,

4. Últtyq tәrbiyedegi TÚLGhA TÁRBIYESI" Konsepsiyasyn týbirimen ózgertudi

5.Sana erkindigining alghysharty bolatyn demokratiyalyq ózgerister men Últtyq patriotizmdi nyghaytu joldaryn qarastyrudy;

Barlyq dengeyde MEMLEKETShILDIK sanany memlekettik tetikter arqyly erikti ne kýshpen engizu joldaryn saraptaudy talap etetin óte kýrdeli taqyryp (súraq) bolyp túr eken.

Kim jýregi daualap, osy mәseleni zerttep, týiindi-týiindi úsynystar jasay alady?!

Bolmasa, jogharyda attary atalghan barlyq "minezderdin" (teksizdikting deniz) basybýtin IYESI men ony zamannan-zamangha Jalghastyrushysy bolyp qala beremiz be?

Ábdirashit Bәkirding jazbasy

Abai.kz

10 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2253
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3516