Múrnaghy jyly Bilim ministrligining mektep aulasyna hidjapsyz kiru erejesine qarsy shyqqan dindar ata-analardyng әreketi júrt nazaryn audarsa, kesheli beri jynys azattyghyn talap etushilerding rúqsat etilgen mitingisi kóp talqysyna týsude.

Qazannyng betine shyqqan kóbik siyaqty, qazaq qoghamynda týrli qúndylyqtardy ústanatyn toptardyng payda bolghany kýn ótken sayyn jariyagha shyghuda. Batys qoghamynda Aristotel zamanynan kele jatqan estetikalyq, adamy qúndylyqtar naryqtyq-ekonomikalyq qatynastardyng yqpalynan týbegeyli ózgeriske úshyrasa, últymyzdyng ghasyrlar synynan ótken salt-sanasy demokratiyalyq dәstýri joq orysqa bodan bolghannan keyin mәdeny ekspansiyagha, iydeyalogiyalyq janyshtaugha tap bolyp, basqasha sipat berilgeni belgili. Kenes odaghy ydyraghannan keyin, shetelding júmsaq kýshteri qyzyl iydeyalogiyanyng ornyn basugha tyrysty. Olar kómeski sipatta, halyqaralyq úiym, qoghamdyq qor, mәdeny úiym formatynda elimizge de endi. Qazaq jeri aluan týrli aghymdardyng seminar, motivasiya alanyna ailandy. Hidjap dauy men femnister sherui sol ýrdisterding jemisi.

Hidjap dauynan góri femnister sherui tym senimsiz shyqty. Kisilik qúqyqtyng saqtaluyn qadaghalaytyn әlemdik qauymdastyqtyng synyna úshyraghan biylikting bedel jinau әreketi dep baghalaugha da bolady. Bir jynystylardyng (gey, lesbiyankalardyn) qoghamda kórinis bere bastaghany Pushkin men Qúrmanghazyny sýiistirip, Almatynyng kórneki jerlerine ilgen plakattyrynan belgili bolghan. Ánshi Sәken Mayghaziyev bastaghan belsendi top olar bas qosatyn kafeni jabudy talap etken. Bolmasa órtep jiberetinderin eskertken. Biylikting qoghamda narazylyq tuyndaytynyn bile túra mitnigke rúqsat berui maqsatty qadam ekeni aitpasa da týsinikti. Sheru belsendilerining әreketinen de alangha óz ústanymdaryn qorghaugha degen dilgirlikten shyqpaghany angharylady. «Kelin qúl emes, qyzgha qyryq ýiden bostandyq», «Alash kósemderi de әiel tendigin talap etken» degen sekildi jalaularynan últtyq qúndylyqtargha qarsy iydeyalogiyalyq sipat kózge úrady. Amerikadaghy siyaqty olar naghyz jynys azattyghyn kókseushiler bolsa, últtyq, sayasy nyshany bar jalau kótermey, bey sanaly әreket etui tiyis edi, bizdikilerdiki syrtqy kýshterding yqpalynan tuyndaghan qúr elikteu ekeni kózge úryp túr. Qazir qoghamda túrmystyq zorlyq órship túrghany shyndyq. Oghan «Soltýstik ónirlerden góri ontýstik ónirlerde kóp», «Qalalardan góri auyldarda kóp», dep últtyq sipat berip, bir jaqty qaraugha bolmaydy. Kórip otyrghanymyzday qazaq halqy tarihta býgingidey ruhany alauyzdyqqa, toqyraugha úshyraghan emes. Biylik dala órkeniyeti men islam dinining toghysuynan payda bolghan últtyq qúndylyqtarymyzgha qanshalyq salghyrt qaraghan sayyn, oghan degen súranys sonshalyq artyp keledi. Feminister sheruinen tuyndaghan әleumettik jelidegi pikirler qayshylyghy sony kórsetedi.

Esbol Ýsenúly

Abai.kz