Jazylghan jaydyng janghyryghy («Dabyl qaghularynyzdy súraymyn» maqalasyna oray)
«Dabyl qaghularynyzdy súraymyn» (http://old.abai.kz/content/dabyl-kagularynyzdy-syraimyn 02.04.12.) maqalasyna oray
«Kýrshim audany, Terekti auyly» dep otyrghany búrynghy Marqakól audanynyng ortalyghy - Alekseevka auyly ghoy. Al ana tonalghan azamat - oralman bolar. Osy materialgha jazylghan kommentten: «Tabylmaydy. Ol sol jerding jigitteri emes, syrttan kelip sypyryp alushylar»,-degen joldardy oqyp oilanyp qaldyq. Eshqanday da «Syrttan kelip sypyryp alushylar» emesi aidan anyq.
2000-shy jyldardyng bas kezinde osy auylda jantýrshigerlik bir oqigha boldy. Jergilikti eki qaraqshy (azamat, jigit deuge auyz barmaydy) osy auylda ózi dәriger, ózi kәsipker azamattyng otbasyn týn kezinde jayratyp ketedi. Búl qayghyly oqighany bayandaudyng ózi auyr, sondyqtan tәptishtemey-aq qoyalyq. Álgi qaraqshylardyng dәti beriktigi sonshalyq, marqúmdy әielimen birge jerlegen kezde topyraq salghan halyqtyng ishinde birge bolghan. Keyin búltartpas aighaqpen ústalyp, sottaldy. Myna qaraqshylyq sol qiyamet oqighany esimizge týsirip otyr.
1985-shy jyldary, Kenes Odaghy men Qytaydyng shekarasynyng ýstinen qús úsha almay túrghan shaqta sol berik shekaradan Qytay jaqtan bir qashqyn beri ótip, shekara manynda otyrghan malshynyng janúyasyn kepilge alyp, otaghasyn atyp óltirip eldi bir dýrliktirgen. Ol endi qytay edi...
«Dabyl qaghularynyzdy súraymyn» (http://old.abai.kz/content/dabyl-kagularynyzdy-syraimyn 02.04.12.) maqalasyna oray
«Kýrshim audany, Terekti auyly» dep otyrghany búrynghy Marqakól audanynyng ortalyghy - Alekseevka auyly ghoy. Al ana tonalghan azamat - oralman bolar. Osy materialgha jazylghan kommentten: «Tabylmaydy. Ol sol jerding jigitteri emes, syrttan kelip sypyryp alushylar»,-degen joldardy oqyp oilanyp qaldyq. Eshqanday da «Syrttan kelip sypyryp alushylar» emesi aidan anyq.
2000-shy jyldardyng bas kezinde osy auylda jantýrshigerlik bir oqigha boldy. Jergilikti eki qaraqshy (azamat, jigit deuge auyz barmaydy) osy auylda ózi dәriger, ózi kәsipker azamattyng otbasyn týn kezinde jayratyp ketedi. Búl qayghyly oqighany bayandaudyng ózi auyr, sondyqtan tәptishtemey-aq qoyalyq. Álgi qaraqshylardyng dәti beriktigi sonshalyq, marqúmdy әielimen birge jerlegen kezde topyraq salghan halyqtyng ishinde birge bolghan. Keyin búltartpas aighaqpen ústalyp, sottaldy. Myna qaraqshylyq sol qiyamet oqighany esimizge týsirip otyr.
1985-shy jyldary, Kenes Odaghy men Qytaydyng shekarasynyng ýstinen qús úsha almay túrghan shaqta sol berik shekaradan Qytay jaqtan bir qashqyn beri ótip, shekara manynda otyrghan malshynyng janúyasyn kepilge alyp, otaghasyn atyp óltirip eldi bir dýrliktirgen. Ol endi qytay edi...
Qytaydyng shekarasynan nebәri ýsh-aq shaqyrym jerde ornalasqan búl auyl «kapitalizm» kelgen toqsanynshy jyldargha deyin keremet әsem, kórki kelisken auyl edi. Aragha jyldar salyp osy auylgha kelgende, naryq halyqty bayytqandy qoyyp, kemi qyryq jylgha keyin laqtyryp tastaghanyn kórip jaghamdy ústadym.
Quandyq Shamaqayúly keshe osy saytta jazghanday, «Sosializm túsyndaghy 80-ge juyq jylda jighan-tergenderin 20 jyldyng ishinde qúrtyp tynghan» degen osy bolsa kerek! Aq uyzday úiyp túrghan Alekseevkanyzdan bereke ketti. Osy jyldardyng ishinde eshtenening parqyn bilmeytin paryqsyz úrpaq ósip shyqty. Estuimizshe, oralmandardyng otbasylary kórgen múnday qúqay jalghyz emes. Búghan deyin de osyghan úqsas oqighalar bolghan.
1997 jylghy audandardy «ontaylandyrudyn» kesirinen osy audanda 90-shy jylgha deyin túryp kelgen 30 myngha juyq halyqtyng 20 myny qalagha qaray tym-tyrqay qashty.Audandy shekaradan ishke qaray 180 shaqyrym jerdegi Kýrshimge qosty.
Elding ishindegi bir belgisiz qastyqshyl kýshter әdeyi jasaghanday, Qytaymen eki aradaghy shekara jap-jalanash, ashyq-shashyq qaldy. Ashyq-shashyq qalghan song ghoy, byltyr jazda shekaranyng arghy jaghynan asyp kelgen ondaghan (!!) qytaylyqtar әkelerining ýiinde jýrgendey, әsem Marqa kólining manyndaghy tamyrynyng dәrilik qasiyeti keremet shúghynyq gýldi týk qaldyrmay jiyp, jer qyrtysyn qoparyp ketkeni.
Estuimizshe, Marqakólge kelip qonystanghan oralmandardyng kóbining ana zamandaghy ata-júrttary osy audanda bolghandyqtan da, ata-babasy túrghan qonysty tandaghan. Kәsipterin shyrq ýiirip, azayyp ketken mal basyn kóbeytken. Kókónis ósirumen shúghyldanghan. Endi osylaysha tughan jer, tughan elin ansap kelgen qandastarymyzdy byqpyrt tiygendey sabap, tonap jatsaq, onda bizding últ retinde arghy kýnimizding qarang bolghany.
Qysqasy, myna qylmysty jedel ashyp, isti sotqa tapsyru, qorytyndysyn býkil halyqqa jariya etu - qúqyq qorghau organdarynyng el aldyndaghy mindeti men paryzy bolmaq. Búl jәitti BAQ («Abay.kz») mindetti týrde baqylauynda ústap otyruy kerek.
Sabyr, Óskemen qalasy
«Abay-aqparat»