Qazaqstanda ghalamtordy paydalanushylardyng sany 2 milliongha jaqyndap keledi. Ony kýndelikti tútynatyndar qatary 700-800 myng adamgha juyqtaydy.  Áriyne, biz internetti qoldanushylardyng sanyna emes, sapasyna mәn beruimiz kerek. Sebebi  interneti bar degen keybir mekemelerding ózi ony tiyimdi paydalana almay otyr. Almatyda Europalyq komissiyanyng 2009-2011 jyldargha arnalghan «Ortalyq aziyalyq ghylymy bilim beru jelisi - CAREN» atty jana jobasynyng ayasynda ótken dóngelek ýstelde QR Joghary oqu oryndary qauymdastyghynyng preziydenti Rahman Alshanov osylay dedi.
«Ortalyq aziyalyq ghylymy bilim beru jelisi - CAREN» jobasy Ortalyq Aziya elderining ghylym, bilim beru salasyn damytu, ghalamtor jelisine qoljetimdiligin arttyru maqsatynda qolgha alynghan. Búl jobagha elimizdin  «KazRENA» qauymdastyghy mýshe. Qauymdastyq qúramyna Qazaqstandaghy 80-nen astam ghylym jәne bilim mekemesi jәne toghyz oblys kiredi. «Aldaghy uaqytta onyng qúramyna elimizding 14 oblysyn da kirgizu josparda bar. Qazir oghan arnayy granttar bólindi. Tek joghary oqu oryndary qyzyghushylyq bildirse bolghany», - deydi R.Alshanov. Onyng sózine qaraghanda, búl qauymdastyqqa kiruding JOO ýshin manyzy óte zor. Sebebi  bizde keybir oqu oryndarynyng tipti óz sayty da joq.  Ghalamtordaghy qazaq tilindegi aqparattar  - 0,8 payyzdy, ana  tilimizdegi oqulyqtar bar-joghy 8 payyzdy qúraydy. Osynday jaghdayda jastargha  shynayy joghary bilim beretin mýmkindik joq.  R.Alshanovtyng aituynsha, osy orayda barlyq oqu oryndaryna Q.Sәtbaev atyndaghy  qazaq últtyq uniyversiytetin ýlgi retinde kórsetuge bolady.  Búl oqu ordasynyng jataqhanasyndaghy kompiuterlerine deyin ghalamtorgha qosylghan. Studentter ony qalaghan uaqyttarynda paydalana alady.  Atalghan uniyversiytetting alyp otyrghan internet kólemi elimizdegi 70 oqu ornynyng alyp otyrghan internet kólemin qosqanmen birdey eken. Elimizdegi keybir «últtyq» dep aidar taqqan oqu oryndarynda 20-30 ghana kompiuter  internetke qosylghan. «Keybir studentterimiz 1-kursta ótetin  baghdarlamalarmen 4-kursqa kelgende tanysyp jatady. Mәselen, Europada studentterding 80 payyzy búryn oqytpaghan baghdarlamalar boyynsha izdenip bilim alady  eken.   Bizden anaghúrlym kishi Horvatiya memleketi jyl sayyn JOO-gha 170 million evro salady. Studentterding әrbir jataqhanasynda, zerthanalarda, kafedralarda  internetke qosylghan kompiuterler túruy kerek», - deydi JOO qauymdastyghynyng preziydenti.  Búghan deyin atalghan  baghdarlamalardy Soltýstik atlantikalyq odaq atqaryp kelse, endi onymen Euroodaq ainalysady. «Eger biz gharyshtyq tehnologiyalar men aqparattyq tehnologiyalardy úshtastyratyn bolsaq, kóp nәrsege qol jetkizemiz. Ol ýshin, qaytalap aitayyn, eng әueli jastargha zaman talabyna say bilim beruimiz qajet», - deydi R.Alshanov.
Endi elimizding internet kenistigining býgingi jayyna keletin bolsaq,  ózderinizge mәlim, QR Parlamentinde «Qazaqstan Respublikasynyng aqparattyq-kommunikasiyalyq jelileri mәselesi turaly keybir zannamalyq aktilerge ózgertuler men tolyqtyrular engizu turaly»  zang jobasy qaraldy. Jaqynda osyghan qatysty MediaNet halyqaralyq jurnalistika ortalyghy Qaznetting 60-tan astam túraqty paydalanushysy sayt iyeleri men provayderlerding arasynda saualnama jýrgizdi. Zertteu boyynsha provayderlerding 80 payyzy jәne sayt iyelerining 77 payyzy internet qorlaryn BAQ qataryna qoigha qarsy ekenin aitqan. Dәl qazirgi uaqytta internetti Qazaqstan halqynyng tek 16 payyzy ghana qoldanady. Zang qabyldanghan jaghdayda onyng sany tipti qysqaryp ketui ghajap emes. Atalghan ortalyqtyng joba-menedjeri Dinmúhamed Ziyadinning sózine sýiensek, búl jerdegi kiltipan zang jobasyn qabyldau kezinde qoghamdyq úiymdardyn, sarapshy mamandar pikirining eskerilmegendiginde dep otyr.
Qanday zang bolsa  da adamdardyng iygiligine júmys istep, qajetti әdebiyetter men aqparattargha qol jetimdiligin qamtamasyz etip, qoghamnyng damuyna ýles qossa, núr ýstine núr bolmaq.

Núrmúhammed Mamyrbekov
"Alash ainasy" gazeti 3 shilde 2009 jyl