Halyq qalaulysy Bekbolat Tileuhannyng «Elim menin» atty jeke konsertinen alghan әserden tuyndaghan oi
2009 jyldyng 16 mamyry kýni әrbir sazymen, әrbir nazynda osyny menzegen dombyranyng qo­nyr dauysymen, әsem әnning әrli әuenimen enseli elding Elor­da­sy­nyng kók aspanyn terbetken búl әuen Saryarqanyng saz dala­synyng tórindegi Tәuelsizdik sa­rayy­nan shyghyp jatty.
Búl – el qalaulysy, Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәji­li­sining deputaty, tek qana әnshi emes, qazirgi qazaqstandyq kino әleminde ózindik oryn alghan «Agha­yyndy», «Jetimder» filimderining iydeyalyq jetekshisi, halyq balasy atanghan Bekbolat Tileuhannyng shy­gharmashylyq keshi edi.
Sonau elimizding tәuelsizdigi ja­riyalanghan kýnnen bastap, Elba­sy­myzdyng ant berui, ata zanymyz­dyng qabyldanuy, jana memleket­ting jana Astanasynyng irge tasy qalanuy, ekonomikamyzdyng bý­gin­gi kýndegi orasan zor jetistikke jetui, «Núr Otan» halyqtyq demo­kratiyalyq partiyasynyng qúryluy men býgingi kýnge deyingi tarihty beyneli-suretteuden bastalghan kesh ary qaray, qazaqtyng qara dom­byrasynyng kýmbirli dauysy­men jalghasa berdi.
Altaydan Atyraugha deyin, Ala­tau­dan Arqagha deyin jerdi alyp otyrghan Tәuelsiz keng dalamyzdyng әr ónirinde qalyptasqan stiylimen, qazaq tarihynyng әr kezenindegi әnderding negizine salyp, әrbir әni­men eldi eldik pen birlikke shaqyr­ghan, shad-shadyman ómir sýrip jat­qan týrli últ ókilderinin, onyng ishinde qazaq elin, qazaq júrty­nyng bauyrmashyldyq, ýlkenge qúrmet, kishige izet, auyzbirshilik sekildi altyn qasiyetterin saqtay otyryp, túghyrly tәuelsizdigimiz ben enseli egemendigimizding irgesin nyghaytugha shaqyrghan kesh, әr qyr­ly­lyghymen qatar bir syrlyghymen de kórer­menning jýreginen oryn taba bildi.
Ár qyrlyghy degenim, onda qazaq ónerining ghana emes, iysi qazaq júrty­­nyng danyshpandyghy men danalyghy san qyrynan tanylsa, bir syrly degenim – ol oryndalghan әrbir әn men әuende elim dep enire­gen, jerim dep jelbiregen erding ishki dýniyesi kórinip túrdy.
Bekbolat sahnagha Týrki әlemi­ning úly oishyly atanghan Qorqyt ata­myzdyng kiyeli aspabymen shy­ghyp, qobyzdyng dauysymen qosa әn shyr­qaghanda, jinalghan qauym bir sәtke demin ishi­ne tartyp alghanday boldy. Sebebi kýmbirlegen qobyz dauysy men oryndalghan әn sonau Qorqyt zamany men osy kýnge de­yingi qazaq júrtynyng qily tariy­hyn kóz aldymyzdan alyp ótken­dey edi.
Onyng ishinde sonau týrkiler әleminen bastau alatyn ata-ba­balarymyz, erkindik atty asyl armangha jetudi ansaghan ata-baba beyneleri, qazaqtyng túnghysh par­tiya­sy «Alashtyn» erleri, odan keyingi tәuelsizdikting alghashqy jyldaryndaghy qiyndyqtar, ke­yin­gi ekonomikalyq jetistikter men ensesi kóterilgen halyq, Sa­ry­arqanyng tósinen óz otauyn tik­ken jana Astana, enseli elu elding qataryna úmtylghan tәuelsiz Qazaq eli – bәri-bәri kóz aldymyzgha kelip túrdy.
Árbir әuen men әn­nen bizge Bek­bolattyng elim dep soq­­qan jýregining dýrsili estilgen­dey boldy.
«Erim dep emirengen el bolmasa, elim dep enireytin er qaydan shy­ghar!» Bekbolatqa degen halyqtyng yqylasyn kórgende osy bir halyq maqaly túla boyymdy biylep al­ghanday boldy.
Búl eng aldymen tәrbie kórgen­men, kiyeli shanyraqtyn, tekti kisi­lerding úrpaghy bolumen de bayla­nysty bolar. Al balagha eng birinshi tәrbiyeni beretin ol anasy. Aq sýt berip ayalap, týngi úiqysyn tórt ból­gen anandy Mekkege on ret ar­qa­lap barsang da qaryzynnan qú­tyl­maysyn. «Jaqsylyqty eng bi­rin­­shi anana, sosyn taghy anana, taghy anana, sosyn baryp әkene jasa» dep beker aitylmasa kerek.
Bekbolat ortagha anasyn alyp shyqqanda, el dep soqqan jýregi bar úldy elge syilaghan anagha degen elding qúrmeti men yqylasy zaldy zor qoshemetke toltyrghanday edi.
Alyp anadan tuady. Anasy bar adamdar eshqashan qartaymaydy. Olay bolsa, Bekbolat ta eshqashan qartaymay ortamyzda jýre berse eken, elim dep soqqan jýregi elin quanta berse eken dep tileymin.
«Adamnyng adamshyldyghy… jaq­sy ústazdan bolady» – deydi Abay Qúnanbaev. Olay bolsa Bek­bolattyng da jeke túlgha bolyp qa­lyptasuyna Jәnibek Kәrmenov siyaqty ústazdarynyng qosqan ýle­sinde shek bolmas. Óitkeni «Úyada ne kórsen, úshqanda sony ilesin» deydi dana halqymyz. Bekbolat ta ózining úyada kórgenin qiyada jýzege asyryp, ýlken jetistikterge jete jýrip, óz ústazdaryn ómirindegi orny bólek bir tóbe etip kórsetui sonyng aighaghy.
«Er Targhyn», «Qyz Jibek» ope­ra­­­larynan Sypyra jyraudyn, She­ge­ning ariyasynyng oryndaluy, ýl­kendermen jas jetkinshekterding ýnderining ýndesui keshti odan әri әr­lendire týsti desem artyq aitpa­ghan bolar edim.
Men múny ne ýshin jazyp otyr­myn? «Jaqsynyng jaqsylyghyn ait, núry tasysyn» deydi dana hal­qymyz. Kemeldi keleshek pen jar­qyn bolashaqqa jetu ýshin tәuel­siz­digimizdi tu etip, eldigimizdi men bir­ligimizdi kýsh etuge qanattan­dyratyn osynday patriottyq kesh­­ter kóbeye bersin dep tileyik, aghayyn.
Elimiz tynysh, júrtymyz aman bolyp, kók tuymyz kók aspany­myzda qalyqtay bersin.

B.Bekjanov, Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәjilisining deputaty
“Ayqyn” gazeti