11 qantar kýni Qazaqstanda preziydentting úsynysymen jana premier ministr taghayyndaldy. Ony bilesizder. Artynsha jana hәm eski Ýkimet jasaqtaldy. Ýkimet qúramy búrynghydan az-kem ózgesheleu boldy. Ony eldegi songhy oqighalarmen týsindirsek bolatyn shyghar. Elimizdegi manyzdy ministrlikting biri – Aqparat jәne qoghamdyq damu ministrligi. Ministrlikting tizgini Omarov Asqar Quanyshúlyna tabystaldy. Quanyshúlynyng ministr boluy Resey ýshin quanyshty janalyq emes ekeni birden angharyldy. 

Jalpy Asqar Quanyshúly Almatyda 1976 jyly ómirge kelgen. Túran uniyversiytetin bitirgen. Qysqasha qyzmet joly bylay:

1997-1998 jyldary — «Mәdeniyet mәseleleri jónindegi respublikalyq ghylymy ortalyqtyn» әleumettik-ekonomikalyq mәseleler sektorynyng jetekshi mamany; 1998-1999 jyldary — «Qazaqstannyng shaghyn biznesi» jurnalynda marketing jónindegi maman: 2001-2005 jyldary — «Novosty nedeli» RG JShS tilshisi; 2005-2006 jyldary — «Qazaqstan» RTRK AQ – «Astana» TRO filialy Aqparattyq-taldau baghdarlamalary diyreksiyasynyng Almaty burosynyng shef-redaktory.

Ár jyldary jeke úiymdarda basshylyq qyzmetter atqarghan:

2008-2010 jyldary — «Núr-Media» JShS diyrektory, bas diyrektorynyng orynbasary; 2011-2013 jyldary — «Týrki akademiyasy» KEAQ viyse-preziydenti; 2014 jyly — «Astana EKSPO-2017» ÚK AQ basqarushy diyrektory; 2016-2017 jyldary — qoghamdyq qordyng preziydenti; 2017-2020 jyldary — «QazAqparat» HAA JShS bas diyrektory; 2020 j. qantar - 2021 j. 18 tamyz aralyghynda — «QazAqparat» HAA AQ basqarma tóraghasy; 2021 jylghy tamyzda QR Ýkimetining qaulysymen Asqar Umarov Aqparat jәne qoghamdyq damu viyse-ministri bolyp taghayyndaldy.

Sóitip, әlgindegi «qantar oqighasynan» keyin Aqparat ministri atanghan Asekendi orys aqparaty, orys tildi aqparat «aghash atqa teris mingizip», alay-dýley tulap jatyr eken. Qaranyz:

Reseyding «Gazeta.ru» sayty: «Chto govoril kazahstanskiy ministr-«rusofob» — y chto o nem dumayt v Moskve», - atty kólemdi maqala  shyghardy. Onda maqalany jazghan reseylik jurnalist(symaq)tar bylay dep oy qorytypty: Qazaqstannyng su jana Aqparat jәne qoghamdyq damu ministrine Reseyge kiruge tyiym salynghan adam-mys. Oghan sebepker bolghan jayt 2017 jyly Asqar Quanyshúly «Qazinform» basshylyghynda bolghan sәtte, Qazaqstannyng tarihy jerlerine qatysty karta jariyalanady. Kartada Qazaqstannyng tarihy jerleri Omby men Orynbor da kórsetilipti. Býginde Resey qúramynda qalghan atalmysh mekenderding Qazaqstan kartasynda kórsetilui Kremliding ashuyn tudyryp, ýlken dau bolghanyn jazypty. Asqar Omarovtyng Túran uniyversiytetin bitiruine qarap, Reseylik sayt búl isting artynda Týrkiya nemese týrkishil kýshter túr degen oigha kelgen. Kýlseniz kýle beriniz...

Sodan «Rossotrudnichestvonyn» basshysy Evgeniy Primakov degen: «Búl ministrmen júmys istemeymiz jәne baylanys ornatu oiymyzda joq», - dep búldanyp shyqqan. Ol óz sózinde ministrdi «orystardy únatpaydy» dep sipattap, jeke basyna til tiygizgen.

Reseylik senator Sergey Sekov bolsa: «Biz Qazaqstandaghy kadrlyq taghayyndaulargha qatysty óz pikirlerimizdi aita alamyz. Búl orys halqyna, tarihymyzgha ashyq til tiygizgen, Úly Otan soghysy turaly teris pikir aitqan adam. Mening oiymsha, bizding tiyisti ministrlikter arqyly yntymaqtastyghymyz Omarovtyng búrynghy mәlimdemelerine baylanysty onsha senimdi bolmaydy», - dep kókigen.

Resey gharysh missiyasynyng basshysy Dmitriy Rogoziyn degen dónqabaq, dәldýrish bolsa: «Bayqonyr gharysh ailaghynda biz ministr Asqar Omarovty kóruge riza bolmaymyz. Biz ony onda kýtpeymiz», - dep sóilepti. Qúddy bir Bayqonyr Reseyde ornalasqanday óktem sóilepti.

Tanymal reseylik «Mk.ru» sayty bolsa, arandatu sipatyndaghy: «A stoilo spasati kazahstanskiy rejiym?»: Tokaev vyzyvaiyshe naznachil ministrom rusofoba», - degen taqyryppen maqala jazypty.

Andrey Groziyn deytin TMD elderi institutynyng Qazaqstan jәne Ortalyq Aziya bólimining mengerushisi bylay depti: «Osynday qúrylymdy osynday adamdar basqaratyn bolsa, búl rejimdi qútqaryp qaludyng qajeti bar ma edi? Men Qazaqstandaghy, dóreki aitqanda, últ patriottary bolyp tabylatyn belgili bir túlghalargha jeke «qyzyghushylyqpen» qaraymyn. Moyyndaymyn, Mәskeuge týrli delegasiyalardyng qúramynda týrli adamdar keledi jәne olar orys әlemin belsendi týrde qorghap jýrgen bizding deputattarmen de qol alysady. Qyzyq, olar kimmen qol alysyp jatqanyn bile me? Áriyne, últshyldardyng Reseydi jek kóretini sonsha, olar tek Týrkiyagha barady degen núsqalar bar. Búl jerde oilanatyn dýnie kóp».

Al reseylik sayasattanushy Konstantin Kalachev bolsa: «Qazir Toqaev ainalasyna týrli kýshterding keng koalisiyasyn qúrugha tyrysuda. Ári ÚQShÚ-ny shaqyrghany ýshin syn astynda qalam ba dep qatty qorqady. Ol  legitimdilikti Qazaqstan halqynan emes, «ÚQShÚ men Putinnen» aldy dep syngha qaluy mýmkin, múnyng bәri últshyldardyng auzynan shyghady. Omarovty taghayyndau turaly sheshim jaqyn arada búl syndy toqtatuy mýmkin.

Ekinshi jaghynan, Toqaev kópvektorly sayasattan bas tartyp, tek Reseyge ghana nazar audarady dep oilau da anghaldyq. Omarovqa keler bolsaq, Toqaev el ishindegi ústanymyn nyghaytqannan keyin onyng búl qyzmetinde qala ma, joq pa, ol әli belgili emes», - degen. Osylaysha Reseylik sayasattanushy «Asqar Omarovty ishki auditoriyany tynyshtandyru ýshin taghayyndady» degen qorytyndygha kelgenin týsinuge bolady.

Ministr Asqar Omarovtyng ózi bolsa: «Mening obrazymdy qúbyjyq etip kórsetuge (demonizasiyalau) qatysty aitarym:  Men olar kórsetkisi keletin obrazdy adam emespin. Ózim júmys atqarghan búrynghy qyzmetterimde Reseylik jәne ózge de әriptesterimizben qoyan-qoltyq júmys jasadym. Birlesken jaqsy jobalardy, sonyng ishinde Jenis Kýni sekildi jobalardy jýzege asyrdyq.

Bizge Reseymen әriptestik qarym-qatynastardyng qanshalyqty manyzdy ekenin jaqsy týsinemin. Key mәselede Resey tarapynyng bizding elge kórsetip otyrghan qoldauyna qúrmetpen qaraymyn.

Ózimning toleranttylyghym men prinsipterime jәne halyqtar dostyghy, Qazaqstan halqynyng birligi men kórshilermen doskónil qarym-qatynasqa adal ekenimdi aitqym keledi. Aldaghy uaqytta Reseylik jәne basqa elderding BAQ ókilderimen tәjirbie almasu sekildi baghyttar boyynsha jýieli júmys jýrgizuge, birge júmys isteuge әzirmin», - dep mәlimdegen.

Týiin: Reseyding basyp-janshu, qorqytu men ýrkitu sayasaty onyng ghasyrlar boyy qalyptasqan kýsh kórsetu baghytynan esh ózgermegenin anyq dәleldeytindey. Songhy eki jylda Resey tarapynan tóngen aqparattyq shabuyl bir tolastaghan emes. Aumaqtyq tútastyqqa qauip tóndiretin Nikonov, Fedorov, Jirinovskiy, Medinskiy syndy sayasatkerlerding týrli qauipti sózderin san mәrte estidik. Al ótken jyly «tildik qysym» degen oidan shygharylghan jala arqyly Lavrovqa deyin aibat shekti. Áriyne, búl óte qauipti tendensiya.Tipti Reseyde býginde deputat, al kýni keshe Ukraina shyghysynda baskeser-sodyr bolghan Aleksandr Boroday Qazaqstan tek qana kýshti týsinedi degeni bar. Osynday elmen teng odaqtastyq qúru jәne teng dәrejedegi әriptestik jasaymyz deu әriyne kýmәndi. Ne de bolsa, Asqar Omarovtyng Aqparat jәne qoghamdyq damu ministri bolyp taghayyndaluy soltýstiktegi solaqay niyetti kórshilerimizding nebir sayasatshylaryn itshe ýrgizip, shaptaryna shoq týsirip shabalandyrypty...

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz