Reseyge salynghan sanksiyalar kýshei ýstinde. Batys agressordy ekonomikalyq jәne sayasy túrghydan qyspaqqa aluyn jalghastyruda. Reseyding әskery shyghyny orasan, key derekter boyynsha ol 15 myng adamnan kóp boluy mýmkin. Soghystaghy shyghynyn jasyru jәne el ishindegi aqparattyq basymdyqqa ie bolu ýshin Resey biyligi tanymal әleumettik jelilerge tyiym salyp, búghattap jatyr. Facebook pen Instagam qazirding ózinde Reseyde búghattaldy. Ózge de әleumettik jelilerdi jartylay búghattau, tyiym salu prosessteri qarastyrylu ýstinde. 

Batys tarapy Reseydi internetten ajyratu mýmkindigin de joqqa shygharmaydy. Búl Resey ýshin óte auyr sheshimning biri bolar edi. Sebebi memlekettik qyzmetting basym bóligi, kәsipkerlik sala men onlayn sauda, bilim beru men medisina, әskery salanyng ózi internetpen tikeley baylanysqan. Sarapshylar Reseydi internetten ajyratu SWIFT jýiesinen ajyratudan әldeqayda kýshtirek degen pikirde.

Resey Ukrainagha basyp kirgennen keyin, әlemge tanymal birqatar kompaniyalar Reseymen júmys isteuden bas tartty. Olardyng ishinde Gogent pen Lumen Tecnologies atty internet taratushy tanymal kompaniyalar da bar. Cogent AQShtaghy provayderlik iri kompaniya bolyp sanalady. Ol Soltýstik Amerika, Ontýstik Amerika, Euraziya, Australiya, Afrika qúrlyqtaryndaghy internetke qosu jelilerin ornatqan. Jalpy kompaniyanyng 97 myng shaqyrym syrtqy jәne 63 myng shaqyrym qalalyq jelileri bar. Lumen Technologies kompaniyasy da iri provayderlik kompaniyanyng biri bolyp sanalady. Ol әlem boyynsha 800 myng shaqyrym internet jelisining kabeline jauap beredi. Mine, osy eki gigant Resey naryghynan ketti.

Reseyden ózge de kompaniyalar ketui mýmkin. Búl turaly olar Resey biyligining sheshimine baylanysty sheshim qabyldaytynyn aityp otyr. Ukrainadaghy soghys jalghasyn tapsa, internet jetkizushi kompaniyalar elden ketetinin aityp otyr. Reseyden iri kompaniyalar kete bastaghandyqtan, internet baghasyn ózge kompaniyalar qymbattatuda. Qazirding ózinde 30 payyzgha qymbattaghan.

Qazaqstan internet trafikting 95 payyzyn Resey aumaghy arqyly alady. Búl turaly Internet Society Kazakhstan kompaniyasynyng diyrektory Talghat Núrlybaev mәlimdedi.  «Qazaqtelekom» elimizdegi internet jetkizu boyynsha iri kompaniyanyng biri. Kompaniyanyng mәlimetinshe Resey aumaghynan bólek, ózge de baghyttar bar.

AQSh-taghy Kentik kompaniyasynyng internet analiyzi diyrektory Dag Madoriyding oiynsha Qazaqstannyng interneti Reseyge óte tәueldi. Qazaqtelekomnyng ózi reseylik «Rostelekom», «Transtelekom», «MegaFon», VEON jәne China Mobile (Russia) arqyly internetke qol jetkizip otyrghanyn aitady.

Sarapshylar Reseydi internetten ajyratsa, onda Qazaqstan Qytay baghyty arqyly internet alatynyn aitady. Alayda ol jaghdayda internet jyldamdyghy tómendeydi. Ortalyq Aziyadaghy Qyrghyzstan, Ózbekstan jәne Tәjikstannyng jaghdayy búl jaghdayda qiyndaydy. Sebebi olar internetting basym bóligin biz arqyly alady deydi sarapshylar.

Abai.kz