El-júrt Konstitusiyadaghy eks-preziydent Nazarbaevtyng statusy jayly qyzylkenirdek bolyp jatqanda, kónil alantarlyq aqparat Senattaghy alqa-qotan jiyngha baryp qatysqan ministr Bolat Aqsholaqovtyng auzynan shyqty. Qazaqstan biyligi Soltýstik ónirler men Shyghys Qazaqstandy gazdandyru ýshin Reseymen kelisim jasasuy әbden mýmkin.

«Soltýstik ónirler men Shyghys Qazaqstan oblysyn gazdandyru mәselesine kelsek, eki naqty núsqamyz bar. Sonyng birinshisi jәne eng tiyimdisi, jyldamy – Resey arqyly gazdandyru», - depti ministr. Yaghni, atalghan aimaqtargha Resey gazyn tartu. Tipti, Resey qazirding ózinde búghan apyl-ghúpyl kirisip ketipti. Mamyrdyng sonyna deyin esep-qisap jasap, bagha úsynuy kerek eken.

Aqsholaqov basqaratyn ministrlikting esebinshe, alghashqy kezende ShQO, SQO men Pavlodar oblystaryn gazben qamtu ýshin jylyna 2,7 mlrd kub metr gaz qajet. Búl baghyt Barnauyldan Rubsovski, Semey, Óskemen arqyly Pavlodargha deyingi joldy qamtymaq kórinedi. Úzyndyghy myng shaqyrymgha juyqtaydy. Al ekinshi jol - Esil jaghalap, Petropavl, Kókshetau arqyly qazirgi bar «Saryarqa» qúbyryna jalghanyp ketedi. Onyng úzyndyghy 644 shaqyrym eken.

«Qazir Resey taraby esep jýrgizip jatyr. Mamyrdyng ayaghyna deyin bizge eseptep berui kerek. Al ekinshi toqsannyng ayaghyna deyin biz gaz baghasy boyynsha naqty jauap alamyz dep oilaymyn», - deydi ministr.

Ministrding aituynsha, atalghan aimaqtardy gazdandyrudyng taghy bir amaly bar eken. Ol – qazir qoldanysta bar «Saryarqa» gaz qúbyry arqyly gaz tartu. Qazirgi uaqytta «Astanagaz QMG» AQ Aqmola jәne Soltýstik Qazaqstan oblystaryn gazdandyrudy kózdeytin magistralidyq gaz qúbyrynyng ekinshi jәne ýshinshi kezeni qúrylysynyng tehnikalyq-ekonomikalyq negizdemesin týzetip jatyr eken.

«Biz memlekettik saraptama qorytyndysyn kýtip otyrmyz. 2022 jyldyng mausymynyng sonyna qaray dayyn boluy kerek. «Astanagaz QMG» AQ esebinshe, jalpy úzyndyghy 483 shaqyrymdy qúraytyn «Saryarqa» gaz qúbyry qúrylysynyng ekinshi jәne ýshinshi kezenine 165 mlrd tenge kerek», - deydi ministr.

Aqparat tәmam. Soltýstik ónirler men Shyghys Qazaqstandy gazdandyru ýshin Qazaqstan biyligi Reseyden gaz almaq. Baghasy eseptelip jatyr. Ministrding sózinshe, bizge jyldam, tiyimdi әri túraqty týrde gaz jetkizip beretin birden-bir – Resey bolyp otyr-mys.

Osy tústa taghy da Ukrainadaghy qan-qasap soghysty hәm әlem elderinin, әsirese, Europa elderining Reseyge ýn qatuy jayly aitu kerek. AQSh pen Batys Reseyge qarsy ekonomikalyq hәm sayasy sanksiyalardy dýrkin-dýrkin jariyalauda. Qazir sanksiyalardyng altynshy legin aqyldasyp jatyr. Ár joly yzu-qyzu talqy bolyp jatyr. Sebep bireu – Resey gazyna tәueldilik.

Qaysybir joly Resey biyligi: «Batys Resey múnayyn satyp aludan bas tartatyn bolsa, Resey Europagha jetkizip jatqan gazdy da toqtatady», - dep ashyq aityp, qoqan-loqy jasaghan (RF viyse-premieri Novak). Sóite túra, «Soltýstik aghyn-2» tolyq toqtady. Biraq, búl Europa ederi Resey gazynan tolyq bas tartty degen sóz emes. Resey gazy – Kremliding qysym jasau tetigi. Sondyqtan da, Europanyng key memleketteri Reseyding Ukrainagha jәne búrynghy KSRO elderine qarsy ashyq agressiyasyna kelgende ýnderi bәseng shyghyp jatyr. Sondyqtan da Resey: «Kerek bolsa, gaz ýshin rublimen tóleysinder», - dep keude qaghuda.

Osyny kórgen-bilgen Europa birte-birte Resey gazyna tәueldilikten aryludyng jayyn aita bastady. Biraq, búl prosess te «ayttym – bitti, kestim – ýzildimen», biyl jýzege asa qoymaytyny týsinikti. Keybiri: «Jeyl sonyna deyin Resey gazynan bas tartamyz», - dese, endi bireuleri: «Bizge әli 2-3 jyl uaqyt kerek», - degendi aituda. Al bizding biylik kerisinshe, Reseyden gaz satyp alugha qúshtarlyq tanytyp otyr eken...

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz