Irandyq, Pakistandyq, Aughandyq, Iraqtyq, Siriyalyq, Egiypettik, Tunistik, Aljirlik, Liviyalyq, Marokkolyq, Livandyq halyqtar týgeldey tarihta arab emes bolatyn, qazir tolyq, ne jartylay arab bolyp ketti.

Tarihtaghy danqy men joghary órkeniyetine qaramastan, búlar qazir basynan baghy tayghan, sorlaghan mesheu elder. Olar arab boludyng jaman ekenin tolyq dәleldedi.

Týrkiya Atatýrikting arqasynda arap boludan qútylyp, órkeniyetti el qúra aldy. Biraq arab etuge jantalas әli jalghasuda.

Qazaq, Ózbek, Qyrghyz, Tatar, Ázerbayjan, Úighyr últtary ejelgi Ghún, Saq, Týrik úrpaqtary bolyp, arabpen ýsh qaynasa sorpasy qosylmaytyn mýlde bólek tekten edi. 300 jyldyq orys otarshyldyghy sebebinen olardyng arab boluy birshama keshikti.

Al tәuelsiz elder qúrylghan kezde oraydy paydalanyp lap qoyghan jaldamaly jankeshti U aghyzshylar arabqa ainaldyru prosessin shúghyl bastap kep jiberdi.

Olar últtyq qúndylyqtar men jalpy adamzattyq qúndylyqtardy týgel jamandyqqa balap, araby qúndylyqtardy tús-tústan tyqpalap, arabqúldyqty әtuarlap, orystandyru prosessining ornyn arabizasiyagha tez almastyrghysy kelip jinikti.

Tәuelsizdikti sayasy túrghyda orystan alghanymyz ras. Biraq mәdeny túrghydaghy, ruhay túrghydaghy tәuelsizdikti arabtan alu kerek, ekonomikalyq túrghydaghy tәuelsizdikti qytaydan alu kerek! Áytpese úrpaghymyz sýiiner irgeli biregey el qúra almaymyz.

ISLAMMEN ARAP BOLYP JOQ BOLYP KETKEN ÓRKENIYETTER ..

Eng ejelgi órkeniyetting besigi bolghan Irandyq parsylyr arab emes edi. Islammen tanysqaly arabqa ainaldy.

Pakistandyqtar, Aughandyqtar - Arab emes edi, biraq olar da arabqa ainaldy.

Iraktyqtar - Arap emes, eski Shumerlerdin, Assiriyalyqtardyn, Vavilondyqtardyng úrpaghy. Olar da arabqa ainaldy.

Siriyalyqtar da arapqa ainaldy.

Týrkiya Mustafa Kemali Atatýrikting arqasynda arap boludan qútylghan edi, biraq tap qazir arapqa ainaluda.

Tunis Arap emes, ejelgi Karfagen ataqty qolbasshy Ganibaldyng úrpaqtary. Qazin olar da Arapqa ainaldy.

Aljirlikter, Liviyalyqtar, Marokkandyqtar - Arap emes Tuareg nemese Berberlikter bolatyn…Arapqa ainalyp shygha keldi.

Livan - Arap emes, tarihtegi eng myqty tenizshi bolghan Finikiyalyqtardyng úrpaqtary. Arap bolyp assimilyasiyagha úshyrady.

Bosniyalyqtar - Arap emes, islamdy qabyldaghan Serbtar, arabqa ainaldy.

Qazaqtardyng ejelgi atalary Kók Týrikter, saqtar, ghúnda búlar arab emes edi. Arabqa ainalu prosessi bastalyp ketti.

Mamyrbek Erqaliyev

Abai.kz