(Didar Amantaydyng «Kózinnen ainaldym» әngimesin oqyghanda tughan keybir oilar)

(Didar Amantaydyng «Kózinnen ainaldym» әngimesin oqyghanda tughan keybir oilar)

Osy kýni ónerge qatysty esseistikada «shygharmashylyq bayan» («tvorcheskaya biografiya») degen termin ornyqty. Didar Amantaydyng songhy prozasyn oqyghanda osynday «bayan» oigha oralady. Biraq, Didardyng emes. Áygili fransuz rejisseri Jan Luk Godardyn. Godar mamandyghy boyynsha etnograf eken. Taghy bir sheginis. Etnografiya degen keyin payda bolghan termiyn. Alghashynda «halyqtanu» («narodovedeniye») degen tap-tamasha anyqtama bolypty. Alayda, ghylymy әulet, mәlimet jetkizushi jay adamdardan bir sýiem bolsa da biyik túrugha tyrysatyn әdeti boyynsha «etnografiya» degen «ghylymdy» oilap shygharghan. Osylaysha әlemdegi halyqtardyng bireuin joghary, bireuin tómen qoyatyn «ghylymy jýie» payda bolghan. (Álbette, búl keyinnen keninen әngime bolatyn taqyryp. Búl jerde bizdiki oqyrmangha tek emeurin bildiru ghana). Jan Luk Godar etnografiyagha qatysty tom-tom kitap jazbapty. Biraq, biz ony shyn mәnisindegi etnograf der edik. Bir sózinde ol «Etnografiya, halyqtyng ótkeni men ketkenin jinap, qattap qoyghan qoyma emes, foliklor emes. Ótkeni men ketkeni, ol halyqtyn, al shyn mәnisinde adamnyng ótken zamanda qalghan býgini, qazirgisi. Al shyndyghynda ótken men ketken - joq, tek mәngi býgingi ghana bar» degendi aitady. Yaghni, ol ózining býkil ónernamasymen kiynematograf pen etnografiya, kiynematograf pen halyqtanu, adamtanu degen bir ghana kýrdeli (meyli, tipti, óner bolsyn) qúbylystyng týrli qyrlary ekenin kórsetken, dәleldegen.

Jan Luk Godar eng әueli kinofabrikada montajer bolghan, Parijde shyghatyn «Siynema» jurnalynda kinosynshy qyzmetin atqarghan. Kýnderding kýninde kiynematograftyng ónerge emes, kerisinshe, kónil kóteruding qúralyna, uaqyt ótkizuding amalyna ainalyp bara jatqanyn bayqaydy. Sodan song kassada jinalghan jalaqysyna sol kinofabrikadan bir qol kamerasyn satyp alypty da, qaqpadan shyghyp, jolynda kezdeskendi týsire beripti.

Jan Luk Godar ózin «jana tolqynnyn» payghambary dәrejesine jetkizgen danqty jolyn osylay bastaghan desedi.

Sovet zamanynda bizding kinosynshylarymyz ben kinotanushylarymyz qyryna alghan, eng kóp synalghan shet el rejisseri - osy Jan Luk Godar. «Songhy dem», «Ózinshe ómir sýru», «Kishkentay soldat» filimderine qatysty syndardy oqyghannyng ózi qyzyq. «Rejisser pessimist, burjuaziyalyq dýniyedegi túlghanyng qolynan eshtenening kelmeytindigi, onyng kýresuge әlsizdigi», t.t. Yaghni, rejisser, menshikke negizdelgen, payda tabudy kózdegen qoghamdardyng arasynda uaqyt alshaqtyghy, taghy basqa alshaqtyq bolghanymen, әdet-salt alshaqtyghy bolmaytyndyghyn kórsetip otyr.

Mysalgha, Aliberto Moraviyanyng romany boyynsha týsirgen «Jiyrenish» (1963j.) filiminde Godar burjuaziyalyq qoghamnyn, burjuaziyalyq qatynastardyng adam balasyn qalay azdyryp tozdyratynyn óte biyik kórkemdik dengeyde kórsete bilgen. Onyng keyipkerleri - ózderin qoghamnan tys qoyghan, qaghylghansoghylghan jastar. Olar ózara týrli qatynasqa týsip, konspirasiyalyq top bolyp birigip, qalyptasqan tәrtipti ózgertuge әreket jasaydy. Alayda, týptep kelgende, búl әreketter auyr qylmystargha úlasady. Yaghni, kórip otyrghanynyzday, Godardyng filimderindegi jastar dýniyesi - sol qoghamnyng býkil bolmysyn simmetriyalyq prinsippen qaytalaytyn aina ispetti. Keyinnen japon jazushysy Kendzaburo Oe ózining «Janymnyng terenine deyin shym battym» («Obiyaly menya vody do dushy moey») atty romanynda osy prinsipti ary qaray damytqan.

Jan Luk Godardyn, bolashaqta qanday beyneleu dәstýrlerine aparary belgisiz «qarapayym» kinobayandau daghdysyn sovet synshylary «agitasionnye kinolistovkiy», yaghni, kino tilimen «jazylghan» ýgit-nasihat paraqshalary dep atapty. (Sebebi, ol, búl paraqshalarynda, burjuaziyalyq qoghammen qatar bizding kommunistik qoghamdy da synaydy).

Endi bir synshy (bizding sovettik synshymyz) bylay dep jazady: «IYdeyalyq jәne shygharmashylyq tyghyryqqa tirelgen Godar búrynghy, dәstýrli kinobayandau mәnerine qaytyp kelmek boldy. Alayda, búdan keyingi «Bәri de oidaghyday» (1972j.), «Nomer 2» (1975j.), «Qolynnan kelse qashyp qútyl» (1980j.), «Yntyzarlyq» (1982j.) syndy eksperiymentalidyq filimderinde rejisser ózining oigha alghan maqsatyna jete almady».

Bir qyzyghy, osy «iydeyalyq jәne shygharmashylyq toqyrau» kezeninde Godardyng «Onyng aty Karmen edi» filimi 1983 jyly Venesiyalyq jyl sayynghy Býkilәlemdik kinofestivalide basty jýldeni jenip alypty. Sonday-aq, onyng osy «toqyrau kezeninde» ashqan janalyqtary, kórkemdik tәsilderi әlemdik kinoónerine әli kýnge deyin nәr berip kele jatyr. Ol tapqan montajdyng jana týrlerin kóptegen rejisserler әli kýnge deyin paydalanady. Paviliondyq dekorasiyanyng ornyna naturany týsiru, kóp jerlerde stasionar kameranyng ornyna qol kamerasyn paydalanu, dialogtarda kóshening slengi, jargony men «biyik әdebiyettin» shtamptarynyng qatar qoldanyluy, t.t., osynyng barlyghy jas Godardyng qoldanyp kórgen tәsilderi.

Sonday-aq, Jan Luk Godar kinofilimdi týsiru barysynda operatordyng keyde rejisserge tengeriletinin, al keyde tipti rejisserden ýstem shyghatynyn da dәleldegen.

Osyghan úqsas kep týrikmen rejisseri Hodjakuly Narliyevting basynda bolghan. H.Narliyev óz jolyn operator retinde bastap, aqyr sonynda rejisser dәrejesine kóterildi. Onyng eshqanday dialogsyz týsirilgen «Kelin» filimi sovettik qana emes, әlemdik kinoklassika dep ataugha layyq shygharma.

Áriyne, qazir Jan Luk Godardyng shygharmalary kinomektepterde oqulyq retinde paydalanylatyn klassikagha, hrestomatiyagha ainaldy, kinonyng tarihyna ainaldy. Onyng ashqan janalyqtary qazirgi kameralarmen, qazirgi kompiuterlik tehnologiyalar arqyly jasalatyn әdepki tәsilderge ainaldy. Alayda, Godar sol effektterdi ashpasa, býgingi myna tehnologiyalar qaydan keldi. Áriyne, Godardyng ornyna basqa bir geniy keler edi, ashar edi. Biraq, biz sol dýniyelermen ... sәl keshirek qauyshar edik.

Osy jerde «kompiuterlik tehnologiyalar» jayynda, ol tehnologiyalardyng kino ónerining taghdyryna qalay әser etkendigi jayynda bir-eki auyz sóz. 7tken ghasyrdyng 60-jyldarynyng ayaghy men 70-jyldarynyng basynda Kenes Odaghynda «Azat etu» («Osvobojdeniye») dep atalatyn epopeya týsirildi. Úly Otan soghysynyng basty shayqastarynyng jayyn ekran arqyly bayan etken epopeya turaly bir rejisser qyljaqtap «Búl filimge shamamen sol Úly Otan soghysynyng shyghyny ketti» degen eken. Qúrmetti oqyrman, búl mysqyldyng astarynda ýlken shyndyq jatyr. Búghan kózinizdi jetkizu ýshin, әr kezde oqyghan ýzik-ýzik mәlimetterdi keltirsem jetip jatyr.

Atalghan filimning ssenariyi bekitilgennen keyin býkil Odaq kóleminde qyzu júmys bastalghan. Jobalaushy-konstruktorlar eski syzu-chertejderdi qaytadan qarap otyryp, 1940 jyldardaghy nemis penen bizding әskery tehnikamyzdyng maketterin jasaghan. Osy maketter boyynsha Volgograd traktor zauyty bir jyl boyy nemisting «Tigr», «Leopard» tankterin, bizding «T-34» tankterimizdi shygharghan. Úshaq jasaytyn zauyttar nemisting «Messershmiyt» siyaqty túighyn úshaqtary men «inkers» siyaqty auyr bombalaushy úshaqtaryn, bizding ózimizdin, bizge kómekke kelgen amerikandyq jәne aghylshyn úshaqtaryn jasaghan. Áskeriyler osy qyryq jyl búrynghy eski tehnikany qaytadan jýrgizip ýirengen. Onyng syrtynda nemis pen kenesting tigilgen әskery formasynda, qaytadan jasalghan atys qaruynda qisap joq. Filimge birneshe әskery okrugting soldattary qatysqan. Búl filim kinotehnologiyalardyng kórinisi emes. Búl, barlyghyn ómirdegidey, dәlirek aitqanda, shyn soghystaghyday qylyp kórsetu ýshin qarjyny ayamay tókken KSRO-nyng úlanghayyr bay memleket bolghanyn ghana kórsetedi.

Taghy bir mysal. Avraam Linkolinning preziydenttigi kezinde Amerikadaghy qúl iyelenudi toqtatu jóninde zang shygharylady. Alayda, maqta men azyq-týlikten bastap Amerikanyng býkil keregin ósirip, óndirip berip otyrghan ontýstik shtattar búl zandy moyyndamaydy. Sonymen, ónerkәsipti damytqan Soltýstik pen eginshilikti órkendetken Ontýstikting arasyndaghy әigili soghys bastalady. Áriyne, ókimet pen kemel qarulanghan soltýstik armiyasy jenedi, búlghaqshyl ontýstikti zangha baghyndyrady. Amerika osylaysha qúldyqty, qúl iyelenushilikti joyyp, demokratiyalyq elge ainalady, әlemdik ýstemdikke jetkizgen danqty jolgha týsedi.

Áygili jazushy Margaret Mitchellding «Dauyl soqqan taghdyrlar» («Unesennye vetrom») romany osy soghys jayly. M.Mitchellding ózi sol ontýstik shtattardan shyqqan, óz ólkesining patrioty. Keyinnen Gollivud osy roman boyynsha tamasha filim týsirgen. Qartayynqyrap qalghan jazushyny týsiru alanyna alyp kelipti. Sonda jer qayysqan әsker men

qaptaghan qaru-jaraqty kórip túryp, Margaret Mitchell «Bizding әskerimiz shyndyghynda osynday kóp bolsa Ontýstik jener edi» («Esly by u Yuga bylo stoliko soldat, my by pobediliy») degen eken. Áriyne, búl da tehnologiyanyng kórinisi emes.

Kompiuterlik tehnologiyalar әlemdik kinonyng tynysyn ashty, ony jana, adam aitqysyz biyikke kóterdi. Mysalgha, qiyankeski maydan dalasy endi monitorda jasalynady. Op-onay. Mysalgha, әsker bolyp oinaytyn 500 statist, Internette jyl sayyn janartylyp, jetilip otyratyn «Massiyv» baghdarlamasy arqyly sonau kókjiyekke deyin sap týzep túrghan alyp armiyagha ainalady. Bәlkim jarty million, al kerek bolsa bir million nemese odan da kóp әsker.

Mine, Lukas, Spilberg, Kemeron siyaqty rejisserlerding atyn shygharghan, zor danqqa jetkizgen - osy sifrlyq tehnologiyalar. Didar Amantaydyng jana әngimesinde kino týsiruding eng songhy tehnologiyalary, eng songhy formattar jipke tizilip aitylady. Almatynyng kóshelerin aralap, kózine kóringen naturany kameragha tartyp alyp kele jatqan operator, osy jogharyda ózimiz әngime etken jas Godardy elestetedi. Ángimedegi operator, alghashynda, beybereket klip týsirip kele jatqan adam siyaqty elesteydi. Biraq, búl aldamshy kórinis. Postmodernistik kollajda mynaday prinsip bar. Búrynghy әdebiyetten qanday sitatany qiyp alyp, aforizm retinde paydalansanyz - ol endi sizdiki jәne ... sizdiki emes. Jalpy eshkimdiki emes. Nege deseniz, onyng eki sebebi bar. Birinshiden, siz «H» degen jazushydan sitata aldym dep oilasanyz, «H»-ng ózi ol sitatany basqa bireuden, ol sitatany kimnen alghanyn bilmeytin ... basqa bireuden alghan. (Kóne arab poeziyasyndaghy plagiat teoriyasy boyynsha, aqyn, basqa bir aqynnyng ólenin tútastay alyp, óz mәnerimen oqyp berse, ol óleng sonyng ólenine ainalady eken). Ekinshiden, siz qanday janalyq ashsanyz da, ashtym dep aita almaysyz. Sebebi, sizding «ashqan» «janalyghynyz» mindetti týrde búrynghy ótken avtorlardyng әiteuir bireuinen tabylady. Derrida aitypty: «Qanday da bolmasyn tekst - ol, syrtyndaghy tyrnaqshasy alynyp tastalghan sitata») dep. («Luboy tekst - eto raskavychennaya sitata»).

Yaghni, býkil әlem әdebiyetin ýlken bir sitata dep alsanyz, Didardyng keyipkeri osy sitatanyng ishinde qanghyp kele jatqan adam bolyp shyghady. Keshiriniz, qanghyp kele jatqan keyipker bolyp shyghady. Postmodernistik teksten, mysaly Didar Amantaydyng atalghan әngimesinen sujet izdemey-aq qoyghan abzal. Sebebi, sizding izdegen sujetiniz búl әngimede joq.

Psihologiyalyq motivirovka HH ghasyrdyng basynda-aq jazushylardy jalyqtyra bastaghan siyaqty. 60-jyldary Amerikanyng bir әdeby institutynyng studenti ózining ústazyna «Dostoevskiyding keyipkerleri nege eshqanday sebepsiz, kez-kelgen jerde kezdesip, birden әlemdik problemalardy talqylay bastaydy?» dep súraq qoyypty. Sonda ústaz, maytalman әdebiyetshi, aitypty: «Týptep kelgende, keyipkerlerding qalay kezdeskeninen góri, olardyng neni әngime qylghandyghy mәndirek emes pe? Psihologiyalyq motivirovka, ol - búrynghy mәnerli әdebiyetten qalghan, al qazir eskirip, jazugha kedergi keltirip kele jatqan tәsil» dep.

Áriyne, oqighaly ekshn-shygharmalarda psihologiyalyq sebep-saldar tәsili ýnemi kerek. Biraq, biz HHI ghasyrdyng basynda qazaq jazushysy jazghan (dәlirek aitqanda, qúrap, montajdap shygharghan) postmodernistik teksti әngime qylyp otyrmyz ghoy.

Biz jogharyda әngimening bey-bereket týsirilgen klip siyaqty ekenin aittyq. Álbette, búl bir oqighanyng tóniregine qúrylatyn, belgili bir oigha ghana jetelep aparatyn bayyrghy, dәstýrli teksterde tәrbiyelengen adamnyng kózimen qaraghanda solay. Keyipkerdin, nemese operatordyng әldebir dualgha kelip, darbazany ashuy, sodan keyin kameragha tartylghan kórinister, kenetten payda bolghan suisid turaly tolghanystar - bir-birimen baylanyssyz epizodtar siyaqty kórinedi.

Endi ary qaray jýremiz. Mynaday mysal alayyq: « - Men sharshadym. Fmir bir-aq baghytpen bir-aq mәrte jýretin avtobus qúralpy, talay adam jol-jónekey qarauytqan ayaldamalardan týsip qaldy. Olar qayda ketti, әlde sol ayaldamalarda túr ma әli, bilmeymin, әiteuir ómirding endi sol ayaldamalargha qaytyp soqpaytynyn bilemin. Naq osy sәt bәrin saghynamyn. Men ghana. Basqa basqany saghynady. Sondyqtan tiri boluyng kerek. Erteng kim olardy saghynady, tek men ghana».

« - Nesine asyghasyn, ekeumiz de erteng ayaldamalardyng birinde qalamyz, mýmkin birge, әlde - eki bólek, bir-birinen qashyq, baghyt-baghdarynan airylghan qos ayaldamada. Taghdyrdyng saluy, ghúmyrdyng mәni, tirshilikting múraty, amal neshik, qaza».

Búl eki ýzindi alghashqy grek filaletterining (danyshpandyqqa ghashyq kóne sopylar) teksterin elestetedi. Al sodan keyingi, sujet jayly tolghanystar fransuz strukturalisterining maqalalaryn janghyrtqanday.

Endi bir mysal: « - Biz qalalardy aldaghy ghúmyrymyz ýshin túrghyzamyz, biraq olar zirattar qúsap, sonymyzdan qalyp jatady. Shaharda taza bolmys, tabighy kelbet joq, qoldan somdalghan, tirshilik ataulygha qarsy, óli qúbylys, kent-ruhany kenistikte mәdeniyetti shenberlep ainalghan jasandy serik. Qala, zady, qashanda týpnúsqa emes. Ýiler - alghashqy shyn qystaulardyn, tas ýngirlerding kómeski beynesi, shala kóshirmesi. Shayyrdyng jyrgha qosqany beker, jalghan madaq, arzan ataq, tastaq kóshe, teginde, essiz qúmarlyq, toyymsyz ynsap, qanaghatsyz ashkózdikting mekeni».

Búl keyde dәstýrshil (tradisionalist) ghalymdardyn, keyde Rudolif Shtayner siyaqty teosoftardyng qolynan shyqqan teksti elestetetin ýzindi.

Odan song týidek-týidegimen keletin (nemese ishtey oqylatyn) jyraulardyng ólenderi...

Kameranyng obektiyvi men sananyng aghysy, aitylghan nemese aitylmay, ishki monolog kýiinde ketetin sózder, kezdeysoq kórinister... Alayda, sujetsiz shygharma bolghandyqtan osy «kezdeysoq» degen anyqtamanyng ózi dúrys emes. Sebebi, atalghan әngimening ózi kileng kezdeysoq epizodtardan túratyn ýlken bir kezdeysoqtyq.

Al endi osy tekstegi bir-birimen eshqanday baylanysy joq epizodtardyng basyn biriktirip ústap túrghan ne? Ol nәrse - Býkilәlemdik biblioteka (Horhe Luis Borhes). Osy әngimede әngime etiletin kezdeysoq taqyryptyng birde-bireui kezdeysoq emes. Osynda aitylghannyng barlyghy býkilәlemdik bibliotekanyng qaltarys-búltarystarynda túrghan, qisapsyz qoymalarynda saqtauly jatqan tekster. Postmodernistik tekstke kelgende avtordyng sheberligi jayynda aitudyng ózi әbestik. Sebebi, postmodernizm, sheberlikting ózin joqqa shygharady. Sondyqtan, avtordyng sheberligi dep emes, oqyrman retinde ózimning bayqaghanym dep aitayyn.

Mynaday mysal: «... Kózine sýiir túmsyq yqsham torghay ilikti. Júpyny qús sharbaqshada qonyp otyr. Tez qozghalyp, shalt qimyldaydy. Úshyp tómen týsti de, nannyng qiqymyn, kýnbaghystyng dәnin terip ketti... Ishinde qimyl-әreket jýrip jatqan Red One obektiyvi qaharmannyng shaghyn beynesin Medium Long Shot mólsherinde týsirdi».

Osy jerdegi «qaharmannyng shaghyn beynesi» jýrekti eljiretedi. Óitkeni, postmodernizm «joghary-tómen», «artyq-kem» degendi bilmeydi. Búl dýniyede ne bar - sonyng bәri bir-birine teng prezumpsiyalar. Sol sebepti kishkentay torghay da - qaharman.

Álbette, búl әngimeni dәstýrli әdebiyet angharynda da taldaugha bolady. Mysaly, Kobo Abenyng «Joyylghan karta» («Sojjennaya karta») atty romany bar. Áldebir detektiyv, joghalyp ketken bir adamdy izdep býkil qalany aralap shyghady. Atalghan adamdy eshkim bilmeydi, yaghni, ol adam eshkimning esinde qalmaghan. Roman «adamdar bir-birine nazar audarmay ómir sýredi, sol sebepti eshkim eshkimning esinde qalmaydy» degen iydeyagha qúrylghan. Búl romandy oqyp otyrghanda da, detektivke erip otyryp, bir-birine baylanysy joq kóptegen epizodtardan ótesiz.

Alayda, búl, belgili bir kórkemdik maghynany kózdegen, qalay bolghanda da sujettik shygharma. Al, Didar Amantaydyng әngimesi, әriyne, onday taldaugha kónbeydi.

Endi resenziyanyng nege qamryqty ekenine keleyik. Qazirgi qazaq әdebiyetining beyneleu tilining eskirgenin alghash aitqan Asqar Sýleymenov edi. 1979 jyly bir kezdesu kezinde zalda otyrghan oqyrmandardyng biri «Agha, siz beyneleuding tili eskirdi degendi qanday maghynada aittynyz?» dep súraq qoyyp edi. Sonda Asekeng sәl oilanyp baryp, «Mysaly, men, bir roman ne povesti kóne týrki tilinde jazsam týsiner me edinizder?» dedi. Otyrghandar kýldi. «Mine, beyneleuding tili eskirdi degendi men osynday maghynada aityp edim» dedi Aseken.

Áriyne, Asekeng ol kezde kóp nәrseni ashyp aita almaytyn edi. Keyinnen Kenestik jýie kýiregende biraz oilaryn riyasyz aitqan.

«Bizding beyneleu tilimizdin, jarlyqtardyng kórkemdelgen týri ekenin óner adamdarynyng kóbi týsinbeydi. Naghyz әdebiyette, naghyz ónerde kýmәn boluy kerek. Adam osy kýmәndana biluimen - adam. Al, júmbaqtyng barlyghyn sheship tastaghan, eshtenege kýmәndanbaytyn әdebiyet - ólgen әdebiyet» degen edi Aseken. Mine, bizding tilimiz, búrynghy zardaptardan qoldan kelgenshe arylugha tyrysqan eski til. Biz «temir perdenin» bergi jaghynda tuyp óstik. Al, sol «temir perde» qúlaghanda biz oqitynymyzdy oqyp, eseyip, qalyptasyp bolghan edi. Áriyne, perdening ar jaghyndaghy dýniyemen qauyshtyq, keregimizdi aldyq. Búdan keyin de keregimizdi tabamyz, alamyz. Biraq, biz sol perdening ar jaghyndaghy qúpiya, júmbaq dýniyege ótkende, boyymyzdaghy jastyq alau, múghjizagha degen qúshtarlyq bayaghyda ólgen. Barlyghyn estiyar suyq aqylmen qabyldadyq.

Mine, osy resenziyany jazardaghy kókiregimdegi negizgi oy osy edi. Didar Amantay jәne onyng óskeleng zamandastaryn, búl tarapta, uyzgha jaryp ósken úrpaq der edim. Barlyghyn der kezinde kórdi, der kezinde oqydy.

Áriyne, әlemdik ónerdin, әlem әdebiyetining tarihy postmodernizmmen ayaqtalmaydy. Postmodernizmning ózi býginde eskirgen tәsil bolyp sanalady. Qazir әlem ónerinin, әlem әdebiyetining stiyli - polistilistika. Kópstilidilik. Yaghni, barlyghymyzgha oryn bar. Sondyqtan, bizding jazu mәnerimiz de belgili bir kontingent oqyrmannyng keregine jarap jatyr. Býkil-әlemdik bibliotekada myng týrli oqyrman kitap oqyp otyr. Qalamymyz qolymyzdan týskenshe jazamyz. Tek mening aitayyn degenim basqa edi. Bizding әdebiyet synymyz, jalpy qazaqtyng artkritikasy esei kerek. Endigi zamannyng syny kesip-piship pikir aitu emes, kerisinshe, dýniyede stihiyaly týrde tuyp jatqan kórkemdik qúbylystardy qoldan kelgenshe týsindiru ekenin týsinu kerek.

Didar Amantay innovasiyalyq janashyl jazushy. Ony týsinuge tyrysu kerek. Sonda, aldynyzdan búryn beymәlim bolghan mýldem basqa dýnie ashylady.

Ádeby syn - kórkem әdebiyetting әkesi emes, әriptesi boluy kerek. Osyny aitu ýshin qolgha qalam alyp, osy shaghyn lebizdi oqyrmangha joldap edik.

R.S. Kim biledi, Didardyng osy atalghan әngimesindegi operator keyin rejisserge ainalyp, bizding kózimizshe týsirgen epizodtardan últtyng mereyin asyratyn tamasha bir filim, qazaqtyng filimin somdap shygharar.

«Abai.kz»