Beysenbi, 31 Shilde 2025
Biylik 514 0 pikir 30 Shilde, 2025 saghat 13:49

Jasóspirimderge LGBT yqpaly zertteldi

Aghymdaghy jylghy 30 shildede Astana qalasynda ghylym jәne sarapshylar qauymdastyghy ókilderining qatysuymen kәmeletke tolmaghan azamattargha LGBT nasihatynyng yqpaly turaly zertteu qorytyndylaryn talqylau ótkizildi.

Atalghan zertteu 2024 jylghy 6 tamyzdaghy «Biz Qazaqstan Respublikasynda LGBT-nyng ashyq jәne jasyryn nasihatyna qarsymyz» petisiyasyn qarau boyynsha júmys tobynyng sheshiminde kózdelgen QRParlamentining Mәjilisi deputattarynyng bastamasy boyynsha ótkizildi.

Zertteu qorytyndylary zertteu taqyryby boyynsha әleumettanulyq saualnamalar men ghylymiy-qúqyqtyq taldau jýrgizgen zertteu úiymdary jәne sarapshylar tobymen úsynyldy.

Zertteudi jýrgizu jәne onyng qorytyndysy boyynsha esepti dayyndau júmysy «Órkendeuge jәrdemdesuding Últtyq qory» QQ ýilestiruimen qordyng jeke jәne zertteu úiymdary men sarapshylardan tartylghan  resurstary esebinen jýrgizildi.

Anyqtama retinde:

Órkendeuge jәrdemdesuding Últtyq qory adam qúqyqtaryn qorghaugha, demokratiyany nyghaytugha jәne azamattyq qoghamdy damytugha arnalghan, osy salalarda jobalar men bastamalardyng keng spektrin iske asyratyn, shetelde moyyndalghan Qazaqstannyng aldynghy qatarly qúqyqqorghaushylary men sarapshylaryn biriktiretin tәuelsiz qoghamdyq úiym.

Talqylaugha úsynylghan esepte kәmeletke tolmaghan azamattargha syrtqy aqparattyq ortanyng psihologiyalyq yqpaly jәne dәstýrli emes qatynastardy nasihattaudyng qoghamdyq qabyldauy mәseleleri boyynsha qazaqstandyq jәne sheteldik ghylymy jәne әleumettanulyq zertteulerining qorytyndylary, sonday-aq halyqaralyq tәjiriybeni esepke ala otyryp kәmeletke tolmaghandar arasyndaghy dәstýrli emes qatynastardy nasihattaudy retteuding qúqyqtyq aspektileri jalpylandyrylghan.

Sarapshylardyng pikiri boyynsha:

dәstýrli emes jynystyq qatynastar taqyrybymen mazmúndy túraqty týrde tútynatyn jasóspirimder jeke genderlik nemese jynystyq sәikestikke qatysty ishki shatasu, mazasyzdyq jәne ynghaysyzdyq sezimin sezinedi;
sifrlyq kenistik jasóspirimder kózqarasynyng qalyptasuyna kýrdeli yqpal etedi, sonyng ishinde jynystyq baghdar jәne genderlik sәikestikke qatysty taqyryptardy qabyldaudy qosa;
auditoriyanyng jastyq jәne psihologiyalyq erekshelikterin esepke almay, dәstýrli emes jynystyq qatynastar taqyrybyna toly aqparattyq shu jasóspirimder túlghasynyng qalyptasuynda destruktivtik faktor boluy mýmkin;
balalargha arnalghan mulitfilimder, kitaptar men serialdar arqyly dәstýrli emes jynystyq qatynastardy simvoldyq zandastyru jasóspirimning túraqtylyq jәne aiqyndyq sezimin búzuy mýmkin.

Osylaysha, Respublikalyq psihikalyq densaulyq ghylymiy-praktikalyq ortalyghynyng ókili N.B. Esimovtyn aituynsha, «jynystyqqa qatysty iydeologiyalanghan mazmúnmen jasóspirimderdipsihologiyalyq shamadan tys jýkteu:

mazasyzdyq pen senimsizdiktin joghary dengeyine;
emosionaldy túraqsyzdyq jәne depressiyalyq kónil-kýige;
sәn múrattaryna sәikes kelmeytin әleumettik oqshaulanu sezimine;
túlghaaralyq qarym-qatynas pen ózin-ózi anyqtaudaghy qiyndyqtargha alyp kelui mýmkin».

Sonymen qatar zertteu barysynda әleumettik mediada LGBT taqyryby boyynsha birshama jariyalanymdar anyqtaldy. Atap aitsaq, zertteu jýrgizu kezeninde atalghan taqyryp boyynsha 1559 material jariyalandy. Búghan qosa, әleumettik medianyng tanymal alandarynda dәstýrli emes baghdar súraqtaryna qatysty, LGBT qúndylyqtaryn nasihattaumen materialdardy jariyalaytyn blogerler men tútynushylardyng belsendiligi bayqaldy.

LGBT turaly aqparatty aludyng qaynar kózi boyynsha saualnamagha qatysushylardyng kóbi atalghan taqyryp boyynsha mәlimetti dәl osy әleumettik jelilerden (63,7%) alatynyn habarlady, al dәstýrli BAQ – teledidar, radio, baspa basylymdary – ekinshi dengeyde (42,6%) bolyp qaluda.

«Jasóspirimder, sәikestikti qalyptastyru kezeninde bola otyryp,media-mazmúngha sezimtaldyqtyng joghary dengeyin kórsetedi, búl mazasyzdyqty, ishki shatasudy jәne ózin-ózi anyqtauda qiyndyqtardy tuyndatuy mýmkin. Jas azamattar ýshin dәstýrli emes jynystyq qatynastar turaly aqparattyng negizgi kózi әleumetik jeliler bolyp tabylady, búl sifrlyq tәueldilikting joghary dengeyin jәne tekserilmegen nemese iydeologiyalyq boyalghan aqparat aldyndaghyosaldyghyn kórsetedi», - dep esepte aitylady.

Jýrgizilgen zertteu boyynsha esep balalardyng qúqyqtary men әl-auqatyn qorghaudy qamtamasyz etu júmysynda esepke alu maqsatynda zertteu avtorlarymen uәkiletti organdargha jәne QR Parlamentine berildi.

Osy mәsele boyynsha qoghamdyq talqylaular QR Parlamentining qabyrghasynda a.j. qyrkýiekte jalghastyrylady dep kýtilude.

Abai.kz

0 pikir