31 arnanyng «Informburo» janalyqtar qyzmetining 24 sәuirdegi keshki shygharylymynda, arna tilshileri Almaty qalasynyng әkimi Ahmetjan Esimovke «Almaty» atauyn «Alma-Atagha» qashan auystyrudy kózdep otyrsyzdar?» degen saual tastady.
Tilshilerding qazaqsha qoyghan saualyna jýre jauap qatqan әkimning jauaby oryssha boldy. Degenmen qazaq oqyrmandary men tyndaushylary ýshin jaghymdy janalyq deu­ge bolady.

Ahmetjan Esimov myrza arna tilshilerine «Qazir auystyru turaly josparymyz joq» dedi, «Al, qashangha josparlap otyrsyzdar?» degen saualgha: «Mýmkin, mýldem auystyrmaytyn shygharmyz!» dep kesip jauap berdi.
Alayda osy mәselening bastamashysy bolghan Seyitqazy Mataev myrza Almaty atauyn «Alma-Atagha» auystyrudy qoldaytyndardyng kýzde arnayy toby qúrylyp, qol jinau bastalatynyn aitady. Búl rette Mataev myrza Almaty atauyn qazaq tilinde qaldyra berip, orys tilinde «Alma-Ata» dep jazugha, al aghylshynsha - «Almaty» dep belgileuge ýndep otyr. Bir qalanyng atauyn bir memleketting ishinde osylay әrtýrli jazu tek bizding tәjiriybede ghana shyghar.
QR Parlament Mәjilisining deputaty Galina Baymahanova ontýstik astananyng atauyna baylanysty ýkimettik qújattardyng múraghatyn qayta kóteru qajet degen mәlimdeme jasady. Ol Almaty atauynyng - Alma-Ata boluyn jaqtaytynyn aita otyryp, Seyitqazy Mataevqa Ýkimetke arnayy hat joldaugha kenes beredi.

31 arnanyng «Informburo» janalyqtar qyzmetining 24 sәuirdegi keshki shygharylymynda, arna tilshileri Almaty qalasynyng әkimi Ahmetjan Esimovke «Almaty» atauyn «Alma-Atagha» qashan auystyrudy kózdep otyrsyzdar?» degen saual tastady.
Tilshilerding qazaqsha qoyghan saualyna jýre jauap qatqan әkimning jauaby oryssha boldy. Degenmen qazaq oqyrmandary men tyndaushylary ýshin jaghymdy janalyq deu­ge bolady.

Ahmetjan Esimov myrza arna tilshilerine «Qazir auystyru turaly josparymyz joq» dedi, «Al, qashangha josparlap otyrsyzdar?» degen saualgha: «Mýmkin, mýldem auystyrmaytyn shygharmyz!» dep kesip jauap berdi.
Alayda osy mәselening bastamashysy bolghan Seyitqazy Mataev myrza Almaty atauyn «Alma-Atagha» auystyrudy qoldaytyndardyng kýzde arnayy toby qúrylyp, qol jinau bastalatynyn aitady. Búl rette Mataev myrza Almaty atauyn qazaq tilinde qaldyra berip, orys tilinde «Alma-Ata» dep jazugha, al aghylshynsha - «Almaty» dep belgileuge ýndep otyr. Bir qalanyng atauyn bir memleketting ishinde osylay әrtýrli jazu tek bizding tәjiriybede ghana shyghar.
QR Parlament Mәjilisining deputaty Galina Baymahanova ontýstik astananyng atauyna baylanysty ýkimettik qújattardyng múraghatyn qayta kóteru qajet degen mәlimdeme jasady. Ol Almaty atauynyng - Alma-Ata boluyn jaqtaytynyn aita otyryp, Seyitqazy Mataevqa Ýkimetke arnayy hat joldaugha kenes beredi.
Sayasattanushy Aydos Sarym Qazaqstan Jurnalister odaghynyng tóraghasynyng osy mәlimdemesine qarsylyq retinde, әrbir jurnalisting atalghan úiymnan shyghuyna jәne Mataevty búl odaqtyng basshylyghynan ketiruge ýndedi. «Qazaq jәne orystildi búqaralyq aqparat qúraldaryn ekige jaryp, arasyna ot salyp, ony óz qolymen kósep otyrghan bas jurnalist, odaqtyng tóraghasy atanugha layyqty emes. Bastamashyl bolsa, qazaqtyng túnghysh jurnaly «Ayqaptyn» bas redaktory Múhamedjan Seralinge qalamyzdyng ortasynan oiyp túryp kóshe atauyn alyp bermey me?» degen ol «Almaty» arnasyna bergen súhbatynda.
Osy rette bir apta boyy әleumettik jelilerde talqylanghan búl mәsele jayyndaghy halyqtyn, әleumettik jelini paydalanushylardyng pikirin oqyrman nazaryna úsynudy jón kórip otyrmyz. Múhtar Tayjan, sayasattanushy: - Seke, men sizdi qúrmetteymin. Biraq búl qalada siz ghana túrmaysyz. Alma-Ata atauynyng sizge emosionaldy túrghydan jaqyn boluy - naqty argument emes. Men osynda tudym, óstim. Alayda maghan qalanyng myng jyldan bergi atauy - Almaty jaqyn. Men qazaqtardyng basym kópshiligining - qazaqy mynjyldyq atau Almatyny qoldaytynyna senemin. Búl - argument.
Azamat Ghaleev, feysbuk qoldanushysy:
- Jurnalister odaghynyng syilyghyn alu dәmesi jaqsy ghoy, biraq býgingi Mataevtyng «Alma-Atasy» - naghyz qúldyq sana baro­metri. Eshe el bolamyz deymiz?! Kazbek Beysebaev, sayasattanushy: - Men óz basym eshqanday problema kórip túrghan joqpyn. Bizde memlekettik til - qazaq tili. Sol sebepti de barlyq qújattarda jәne resmy ataularda - Almaty dep jazyluy tiyis.
Múrat Bóteev, «Qazaq ensiklopediyasy» beyneli portalynyng jetekshisi: - Tamyr basu әdisi nemese qazaqtyng sanasyn tekseru. Bizding «ishten shyqqan» qara-orystar erteng ALMATYNY - «Alma-Ata» dep ózgertse, býrsigýni QAZAQSTANDY - «ChERNORUSSIYa» dep atayyq ta, birtútas halqymyz bir tilde sóileytin «chernorus» degen últ bolayyq deuden tayynbas... Bizding qaraorystardyng «qojayyndary» osy pendelerding qolymen ot kósep, ara-kidik qazaq últynyng sanasy oyandy ma, joq pa, sony tekserip túrady. Eger múnday úsynystardan son, qazaqtar tarapynan jappay tabandy-jýieli qarsylyq bolmasa, búdan da soraqy jobalaryn qoryqpay iske asyrugha kóshedi... Ghaliya Ybyraeva, professor:
- Almatygha qazir qúlaq ýirendi. Alma-Ata bizding úrpaq ýshin - romantika men jastyqtyng әlemi bolghanymen, barlyghy ózgeredi, ómirding aghysy ózgeshe tynys alady. Men óz basym - Almatyny qoldaymyn.
Dosan Qaumen, feysbuk qoldanushy: - Búl mәselening oqtyn-oqtyn kóterile berui beker emes. Ol funksiyany әr kezenderde әr qanday túlghalar alyp jýr. Mәselen, kezinde Seydumanov, endi S. Mataev. Almatynyng «Alma-Ata» boluyn kóksep jýrgen, sony qalaytyn toptyng tirligi. Qoghamdyq pikirdi әbden tekserip, qoghamnyng qúlaghyn әbden ýirete kelip, «Alma-Ata» atauyn ótkizip jiberudi kózdeytin boluy kerek. Óitpey tynar emes. «Alma-Ata - moya pervaya lubovi» dep olardyng qyshyghan jeri qasyla týsedi jyl sayyn. Jeke óz basym «Alma-Ata» desem jaghym auyratyn siyaqty... Tatiyana Trubacheva, feysbuk qoldanushy: - Almataevshina iske kiristi. Mening deputattargha qatty tanym bar. Kez kelgen zandyq bazagha enu sonshalyqty qiyn ba? Tym bolmaghanda, «Almaty qalasynyng erekshe mәrtebesi turaly» zandy aqtarsa da jetip jatqan joq pa? Qala ata­uyn eshkim zandastyrmady degen ne sóz? Ol aqymaqtyqty ary qaray taratudyng qanshalyqty qajeti bar?! Aleksandr Lyahov, sayasattanushy - Kezinde jalghyz Almaty atauyn qaldyru arqyly - neshe týrli dau-damaylargha jәne qarjylyq shyghyndargha jol berildi. Alayda búrynghy eki tildegi ataugha (Alma-Ata jәne Almaty) qayta oralu - eki ese aqymaqtyq dep bilem.

Esengýl Kәpqyzy

"Týrkistan" gazeti