Senbi, 23 Qarasha 2024
Janalyqtar 2376 0 pikir 18 Mamyr, 2013 saghat 06:49

Qaltalylargha qosymsha salyq engizu qajet pe?

18.05.13

Qazaqstandaghy auqatty adamdardyng tabysyna qosymsha salyq salu turaly deputattardyng pikirleri әzirge qarama-qayshy. Halyq qalaulylarynyng bir toby osy arqyly memleket qazynasyn toltyrugha bolatyndyghyn aitsa, endi bireuleri dәl qazirgi tanda osynday sharalarmen baylardy ýrkituding qajeti joq dep esepteydi.

Jylyna 200 myng dollardan kem emes tabys tabatyndargha qosymsha salyq salu turaly bastama kóterdi Mәjilis de­putaty Jambyl Ah­metbekov. Onyng aituynsha, baylar jal­py kirisining ýshten bir bó­li­gin ortaq qazynagha qúighany dú­rys. «Eger superbay bolsa, orta­sha kýn kóris­te­gi qazaqstandyq tóleytin salyq oghan týk emes. Sondyqtan baylargha bó­lek salyq engizgen jón. Sol ar­qy­ly baylar Qazaqstannyng da­muyna óz ýlesin qosa ala­dy», - dep mәlimdedi deputat.
Jalpy, auqatty azamat­tar­gha qo­symsha salyq salu tura­ly bastama búryn da kóterilge­nin eske salady senator, «Núr Otan» partiyasy ja­nyndaghy Sybaylas jemqorlyqpen ký­res qoghamdyq kenesining tór­aghasy Oralbay Ábdikәri­mov. 2008 jyly Memleket basshy­sy Ýkimetke sәn-saltanat búiym­daryna qosymsha salyq salu mәselesin zerdeleuge tapsyrma bergen. Odan keyin Qarjy ministrliginde búl baghyttaghy re­seylik tәjiriybe zerttelude ekendigi aitylghan.

18.05.13

Qazaqstandaghy auqatty adamdardyng tabysyna qosymsha salyq salu turaly deputattardyng pikirleri әzirge qarama-qayshy. Halyq qalaulylarynyng bir toby osy arqyly memleket qazynasyn toltyrugha bolatyndyghyn aitsa, endi bireuleri dәl qazirgi tanda osynday sharalarmen baylardy ýrkituding qajeti joq dep esepteydi.

Jylyna 200 myng dollardan kem emes tabys tabatyndargha qosymsha salyq salu turaly bastama kóterdi Mәjilis de­putaty Jambyl Ah­metbekov. Onyng aituynsha, baylar jal­py kirisining ýshten bir bó­li­gin ortaq qazynagha qúighany dú­rys. «Eger superbay bolsa, orta­sha kýn kóris­te­gi qazaqstandyq tóleytin salyq oghan týk emes. Sondyqtan baylargha bó­lek salyq engizgen jón. Sol ar­qy­ly baylar Qazaqstannyng da­muyna óz ýlesin qosa ala­dy», - dep mәlimdedi deputat.
Jalpy, auqatty azamat­tar­gha qo­symsha salyq salu tura­ly bastama búryn da kóterilge­nin eske salady senator, «Núr Otan» partiyasy ja­nyndaghy Sybaylas jemqorlyqpen ký­res qoghamdyq kenesining tór­aghasy Oralbay Ábdikәri­mov. 2008 jyly Memleket basshy­sy Ýkimetke sәn-saltanat búiym­daryna qosymsha salyq salu mәselesin zerdeleuge tapsyrma bergen. Odan keyin Qarjy ministrliginde búl baghyttaghy re­seylik tәjiriybe zerttelude ekendigi aitylghan.
«Qazir budjetke salyq az týsip jatyr. Sondyqtan salyq týsetin bas­qa da kózderdi iz­destiru qajet. Al qaltaly aza­mattar ózderining salyq­tary­nan qosymsha qarjy bólip jatsa, onyng eshqanday kem­shiligi joq», - dep esepteydi deputat Áb­dikәrimov. Onyng aituynsha, «qazirgi sayasattyng arqasynda olar bayydy, salyqtary kóbeydi», biraq
elde «túrmystary nashar aza­mat­tar da kóp». Sol sebepten, baylar qosymsha salyq tólese, búl әleumettik mәse­lelerdi sheshuge septigin tiygizer edi. Deputat qosymsha salyq týri túrmysy orta dengeyden jo­ghary «millioner­ler men miyl­liarderlerge» salynuy kerek ekendigin atap kórsetedi. «Olar­dyng tabystary ósken sa­yyn salyghy da jogharylauy kerek», - dep esepteydi de­putat.
Alayda Qazaqstanda «au­qat­ty­largha artyq salyq salugha әli erte», - degen oida Mәji­lis deputaty Serikbay Núrghiy­saev. Ol baylargha qosymsha salyq salu mәselesin kó­termes búryn anyqtap alatyn mә­seleler jetkilikti ekendigin algha tar­tady. «Birinshiden, múnday salyq týri olardyng ailyq tabysyna ma, әlde jalpy dý­niye-mýlkine salyna ma? Ekin­shi­den, Qazaqstan naryq eko­nomiy­kasyna kirgenine jiyrma jylday uaqyt bolghanyn es­kersek, osy uaqyt araly­ghynda ortashadan joghary, óte auqat­tylar bizde әli kóp qalyptasa qoyghan joq. Olardyng sany ortasha jalaqydan tómen ala­tyn adamdar payyzyna shaq­qanda az», - deydi deputat. Son­dyqtan bay­largha qosym­sha salyq salu túrmysy nashar­lardyng mәselesin sheshe qoy­maydy. Deputattyng mәli­metine qaraghanda, statistika boyyn­sha jasy 55-ten joghary júmys istep jýrgen­derding sany 10 payyzdan sәl asady. Son­dyq­tan «qazirgi maqsat - aqshany óz eline salyp, ekonomikagha qúiyp, jana júmys orynda­ryn ashugha auqattylardy yn­talandyru boluy kerek. Qa­zaqstanda tapqan payda qazaq jerine, qazaq ekonomiy­kasyna júmys jasauy kerek».
Al olardyng artyq paydalaryna sa­lyq salynsa, búl «olardy shoshy­typ, enbek oryndaryn ashyp, biyz­nes­­ti damytu qauqaryn búzady, aq­shalaryn shetelderge әketuge týrt­ki bolady dep esepteydi deputat.
Degenmen baylardyng artyq ta­bys­taryna salyq salu sybaylasqan jem­qorlyqpen kýresting bir tetigi dep qa­rastyrady Mәjilis deputaty Ay­qyn Qonyrov. Óitkeni olar salyq tó­leytin kezde qymbat dýniye-mýlik­te­rining qaydan kelgenin kórsetuge mәjbýr. «Qymbat mashinalar men jyl­jymaytyn mýlikter, yahtalar men úshaqtar, gauhar tastar men al­tyn shottardyng iyeleri qosymsha sa­lyq tólese, búl aqshalar budjet ar­qyly túrmysy nashar azamattar-dyng mú­qtajdyghyn óteuge mýmkindik berer edi» dep esepteydi deputat. Ol salyq zannamasyna tiyisti óz­ge­rister engizu arqyly qaltalylardyng salyghyn 30-40 payyzgha deyin kó­teru­ge bolatyndyghyn aitady.
Sәn-saltanatty dýniye-mýlikke sa­lyq salu tәjiriybesi әlemning kóp­te­gen elderinde bar ekendigin eske sa­lady halyq qalaulysy. Mәselen, Mek­sikada asa qymbat dýniye-mý­likterge 5 payyzdyq salyq salynsa, Ýndistanda búl - 5 payyz. Reseyde biyl kýzde sәn-saltanat búiymd­a­ry­na qosymsha salyq saludy engizu kózdelgen. Fransiya ýkimeti kirisi 1,3 mln evrodan asatyn qaltalylargha
75 payyzgha deyin salyq saludy úsyn­ghan. Biraq osydan keyin kóptegen miyl­lionerler fransuz azamatty­ghynan bas tarta bastady. Akter Jerar Depardie reseylik tólqújatqa ie bolsa, ózderining túratyn elin auys­tyrghysy keletindigin aktrisa Mo­nika Belluchchy men eks-preziydent Niy­kolya Sarkozy de aityp ýlgergen. Fra­nsuzdardyng jartysynan artyghy bay­largha 75 payyzdyq salyq saludy qol­daghanymen, búl bastama Konstiy­tusiyalyq sot arqyly zangha qayshy dep tabylghan. Qazaqstanda jaqyn ke­leshekte qaltalylargha qosymsha sa­lyq salugha qatysty zannamagha óz­gerister engizilmeytindigi turaly qar­jy ministri mamyr aiynda mә­limdegen.
Ayjan KÓShKENOVA

"Ayqyn" gazeti

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3236
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5377