Qanday reyting bolmasyn bas bәigeni bermeytin bizde bir adam bar. Kim ekenin ishiniz sezip otyrghan bolar. Áriyne, ol – preziydent Núrsúltan Nazarbaev. Búdan birer jyl búryn bir agenttik “eng seksualdy saya­satker kim?” degen saualnama jýrgizip, reyting jasaghan. Tizimning basyna kim shyqty dep oilaysyz? Áriyne, preziydent N.Nazarbaevtan basqa kim bolushy edi.

Sonymen qataldar men ymyrasyzdardyng ondyghyna kimder kirdi?

Birinshi oryn Aslan Musinge búiyrypty. Eger preziydentti esepke almasaq, “qataldyq hәm ymyrasyzdyq jóninen Musinge jetetin eshkim joq” degenmen kelisuge bolady. Musin preziydent әkimshiligin basqarghan tústa qoghamda týrli-týrli oqighalar boldy. Biylikten ýmitti toptar birining basyn biri jútty. “Soyyldyng juan basy sorlygha tiyedi” degendey, oppozisiyany da ondyr­ghan joq. Musinning túsynda býgingi biylikke qarsylardy qatty túqyrtyp jiberdi. Musin qazir esep komiytetinde. Múnda da ol esebin tauyp ózin kórsetip qalyp jýr.

Ekinshi oryngha Astana qalasynyng әkimi Imanghaly Tasmaghambetov jayghasypty. Tasmaghambetovti de qazir eshkim qayyrymdy demeydi. Ásirese, almatylyqtar. 2006 jyly “Shanyraq” pen “Baqaydy” esepke alyp aitady. “Shanyraq” pen “Baqay” Imanghaly Tasma­ghambetovting ómir baqy qyr sonynan qalmaydy endi. Astananyng irgesinen on “Shanyraq” pen bes “Baqay” salsa da.

Reytingshilder ýshinshi oryngha Qayrat Qojamjarovty shygharypty. Bir kezderi qarjy polisiyasyn bas­qarghan Q.Qojamjarov qazir qauipsizdik kenesining hatshysy. Qojamjarovty qatal degende ol qarjy polisiyasyn basqaryp túrghan kezde birqatar sheneunikterding isti bolghanyn esepke alsa kerek, sirә. Ras, sayasy ortada aty-jóni tanymal birneshe sheneunikting qolyna kisen salghan osy – Qayrat Qojamjarov. Biraq múny preziydentting núsqauymen istedi. Bedeldi hәm beldi sheneunikti óz betinshe tútqyndaytynday Qojamjarovta qauqar joq. Qarjy polisiyasyna erekshe qúzyret bergenin preziydent N.Nazarbaev ózi de aitqan.

Búdan әri “qataldar” men “ymyrasyzdardyn” tizimi bylay týziledi: tórtinshi orynda – miyl­liarder Bolat Ótemúratov, besinshi orynda – parlament mәjilisining tó­raghasy Núrlan Nyghmatuliyn, altynshy orynda – qorghanys ministri Ádil­bek Jaqsybekov, jetin­shi – deputat Darigha Nazarbaeva, segizinshi – әdilet ministri Berik Imashev, toghyzynshy – Almaty qalasynyng әkimi Ahmetjan Esimov, onynshy – bas prokuror Ashat Da­uylbaev.

“Reyting.kz” agenttigi Bolat Ótemúratovty, Núr­lan Nyghmatulindi, Ádilbek Jaqsybekovti nemese Ashat Dauylbaevty “qataldar” men “ymyrasyzdardyn” tizimine kirgizgende kýlki shaqyrsyn, anekdot siyaqty el auzynda jýrsin dese kerek. Áytpese, B.Óte­múratovtyng nemese Á.Jaqsybekovting “tabanynyng býri bar” dey alamyz ba?

Berik Imashevtyng jóni bólek. Imashevty alghashqy ýshtikke engizuge de bolady. Qayyng soyyl sekildi tabighatynan qatty Ima­shevtyng kim ekenin qúrby-qatarlary aityp jýredi.

Darigha Nazarbaevanyng jayy Berik Imashevtan bólekteu. D.Nazarbaevany “qatal” әri “ymyrasyz” etip túrghan basty sebep – familiyasy. Osyny alyp tastasanyz, qataldyqtan da, ymyrasyzdyqtan da týk qalmayyn dep túr. Deputattyqty әn salyp jýrip atqaratyn nәzik jannyng qataldyghyn búrynghy kýieui Rahatqa qatysty aitsa birsәri. Balalarynyng әke­sining basyna is týskende ony talaq etip, әkesimen ymyragha keldi ghoy...

Ahmetjan Esimovti ti­zimge iliktirgen – Almatynyng aibary. Búghan preziydentke jaqyndyghyn qosynyz. Aytpaqshy, qaramaghyndaghylardy velosiypedke mindettep mingizip qua­laghanyn eskergen shyghar. 

Jalpy, búl ondyqty biz qataldyq jóninen ghana sóz etip otyrmyz. Ymyrasyzdyq turaly әngime basqa. Jeke mýddege qatysty ymyrasyzdardy biylik tepkishekterining bәrinen tabasyz. Al endi últtyq mýdde degende ymyragha kelmeytinder joqtyng qa­sy.

Eki ezui eki qúlaghynda jýretin kýlegesh qorghanys ministri Ádilbek Jaqsybekovke, Batys Europanyng kýngirtteu syrahanalaryn únatatyn bas prokuror Ashat Dauylbaevqa, biylik partiyasynyng “kassiyri” Bolat Ótemúratovqa jәne osy tektes ózge de sheneu­nikterge arnap basqa reyting jýrgizse jarasar edi. Mәselen “eng qymbat kólik minetinder” nemese “toqaly kópter” reytingisin.

Degenmen de jogharydaghyday parodiya-reyting­ter de kerek. Kýlmek ýshin...