Qazaqstan Respublikasynyng Premier-ministri

Oljas Bektenovke!

Auyl – últymyzdyng altyn besigi. Halqymyzdyng jartysyna juyghyn da auyl túrghyndary qúraydy. Alayda naryqtyng qyspaghymen auyldan qút qashqany eshkimge jasyryn emes. Auyldaghy aghayynnyng ortasha jalaqysy da qala túrghyndarynyng jalaqysyna qaraghanda 30 %-dan astam tómen. Beleng alghan qymbatshylyq pen júmyssyzdyqtyng da saldaryn kóbirek tartyp otyrghan osy auyl júrtshylyghy.

Osyny eskerip, Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaev auyl túrghyndarynyng tabysyn kóbeytip, әl-auqatyn arttyrugha baghyttalghan «Auyl amanaty» jobasyn qolgha aludy tapsyrghan bolatyn. Osyghan oray «AMANAT» partiyasy Ýkimetpen birlese otyryp, atalghan jobany byltyrdan beri iske asyryp keledi.

Býkil ónirdi qamtyp, auyl túrghynyna óz sharuasyn dóngeletu ýshin 2,5 payyzben óte tómen, alu tәrtibi jenildetilgen shaghyn nesie beretin jobagha jalpy 1 trln tenge qarastyrylghan. Búl – auyl túrghyndary ýshin ýlken qoldau. Joba boyynsha byltyr 100 mlrd tenge bólinip, iygerildi. Biyl da 100 mlrd tenge bólinu josparlanghan bolatyn. Alayda jyl sonyna tayasa da, ol qarajat bólinbey, Ýkimet ónirlerge tek 7 mlrd tenge ghana jibergen.

Múny qalay týsinuge bolady? Ýkimet qúraushy «AMANAT» partiyasynyng tikeley baqylauynda túrghan jobanyng sylbyr oryndaluynyng sebebi nede? Bizdinshe, jobanyng nәtiyjeli atqaryluy boyynsha birqatar týitkilder bar.

Birinshiden, Ýkimetting óz vedomstvolary arasyndaghy ózara kelisilmegen әreketter jýieli týrde kedergi boluda. Ónir әkimderi joba ayasynda somanyng qaytarylu kepili bolghanyn eskerip, kóbinde tәuekelge barudan bas tartyp otyr. Auyl halqyn kedeyshilikten qútqaratyn birden-bir jobada әrbir oblys, audan әkimderi tartynyp qalmauy tiyis.

Ekinshiden, jobagha qatysushylardyng kóbisi auyl sharuashylyghy óndirisine oqytylmaydy. Al onsyz bәsekege qabiletti ónim shygharu mýmkin emes. Osyny eskerip, «AMANAT» partiyasynyng bastamasymen Jambyl oblysy Merki audanynda oqytu ortalyghy ashyldy. Endi sony basqa da aimaqtargha taratu qajet. Múny Preziydentimiz biylghy Joldauynda naqty tapsyrdy.

Ýshinshiden, joba ayasynda auyldyq tauar óndirushilerdi qoldaugha arnalghan keshendi ekojýiening qúrylmauy dayyn ónimdi ótkizude qiyndyq tudyruda. Mysaly, biyl ontýstiktegi sharualar qúlpynaydan jaqsy ónim ósirgenimen, ony sata almady. Óitkeni naryqty importtalghan baghasy arzan qúlpynay basty. Sharualar ónimdi qayta óndeuge, úzaq saqtaugha qajetti infraqúrylym bolmaghandyqtan, óz qúnynan arzangha satugha mәjbýr boldy. Sonyng saldarynan shyghyngha batyp, qaryz bolyp qaldy. Nesie qarajatynyng qashan qaytarylatynyn aitu qiyn.

Tórtinshiden, jobagha nesiyelik bereshegi bar azamattar qatysa almauda. Memlekettik qoldaudy birinshi kezekte qajet etetinder de osylar bolatyn. Biraq banktik qaryzdyng boluyna baylanysty olar memlekettik baghdarlamalardyng mýmkindikterin paydalana almay, jenildetilgen nesie alyp, óz isin asha almaydy.

Atalghan jәitter jobanyng tiyimdiligin tómendetip otyr. Osy rette Preziydentting auyl halqynyng túrmysyn jaqsartugha baghyttalghan «Auyl amanaty» jobasyna qosymsha kelesi sharalardy tez arada pysyqtau qajet.

1. Shaghyn auyl sharuashylyghy óndirushileri óndirgen ónim ýshin sertifikattaudy jenildetu mәselesin pysyqtau.
2. Auyl túrghyndaryna óz ónimderin óndeuge jәne satugha mýmkindik beretin infraqúrylym qúru.
3. Qarjy ministrligi joba boyynsha biylgha josparlanghan 100 mlrd tengeni tolyq kólemde bóludi tezdetui tiyis.
4. El Preziydenti tapsyrmasyna sәikes, joba ayasynda taghy bir jana tәsildi, yaghny «tauar nesiyesin» beru mәselesin qarastyru qajet.

Elnúr Beysenbaev,

QR Parlamenti Mәjilisining deputaty

Abai.kz