Biylghy jyly elimizde úly Abaydyng 180 jyldyghymen qatar últ ruhaniyatyna ólsheusiz ýles qosqan birneshe kórnekti túlghalardyng mereytoylary ótetini mәlim. Elimizding Tәuelsizdik jyldary jetken jetistikter az emes. Osy jyldar ishinde Qazaqstan Halyqaralyq arenada әlem moyyndaghan elge ainaldy.

Sayasy túlghalarymyzdan bólek, mәdeniyet pen ónerde, sport pen ghylymda jetken jetistikterimizdi nasihattau, osy arqyly balausa úrpaq sanasyna otanshyldyq tәrbie siniru – ózekti mәsele. 2025 jyl Qazaqstan ýshin mereytoylar jyly desek qatelespeymiz. Sebebi biyl: Shoqan Uәlihanovtyng tughanyna 190 jyl; Abay Qúnanbayúlynyng tughanyna 180 jyl; Mirjaqyp Dulatúlynyng tughanyna 140 jyl; Mústafa Shoqaydyng tughanyna 135 jyl; Nartay Bekejanovtyng tughanyna 135 jyl; Nyghmet Núrmaqovtyng tughanyna 130 jyl; Saparghaly Begalinning tughanyna 130 jyl; Ábu Sәrsenbaevtyng tughanyna 120 jyl; Iliyas Esenberlinning tughanyna 120 jyl; Asqar Toqmaghambetovtyng tughanyna 120 jyl t.b.

Sonyng ishinde, әl-Farabidyng әdeby obrazyn somdaghan Ánuar Álimjanovtyng 95 jyldyghy, әigili aqyn Túmanbay Moldaghaliyevtyng 90 jyldyghy bar. Últ qayratkerlerining mereytoylaryn tynghylyqty atap ótuge jauapty organdar dayyndyqty bastap ketti.

Osy rette «Aq jol» demokratiyalyq partiyasynyng tóraghasy Azat Peruashev Mәjilis minberinen qazaqtyng taghy bir kórnekti túlghasy, Qazaqstannyng halyq jazushysy Qabdesh Júmadilovting de 90 jasy úmyt qalmauy kerektigin aityp, deputattyq saual joldapty.

Deputattyq saual: «Últ taghdyryna ýles qosqan qayratkerding jolyna adal bolayyq!»

«Aq jol» Demokratiyalyq partiyasy da algha qarap, kelesi jylgha óz úsynysyn qosayyn dep otyr. Halyq jazushysy, qogham qayratkeri Qabdesh Júmadil tiri bolghanda 2026 jyly 90 jasqa tolar edi. Alda artyna mol әdeby múra qaldyrghan aituly qalamgerding mereytoyy kele jatyr», - degen Azat Peruashev deputattyq saualyn QR Premier-ministrining orynbasary Ermek Kósherbaevqa joldaghan.

Deputattyq saual:

«Qabdesh Jýmadilovtyng artynda 10 roman, 20-dan astam povesti, 70-ten astam shygharma qaldy. «Songhy kósh», «Daraboz», «Qazdar kaytyp barady» syndy mol múra qazaq  әdebiyetining altyn qoryna endi.

Jazushy, óz enbekterinde qazaq halqynyng tәuelsizdigi jolyndaghy kýresin shynayy beynelep, últ bostandyghy ýshin janyn qighan erler, onyng ishinde Bógenbay, Qabanbay, Ospan batyrlardyng azattyq jolyndaghy kýresin tereng zerttep, olardy tek sarbazdar retinde ghana emes, tútas halyqtyng taghdyry ýshin kýresken túlghalar retinde sipattaydy.

Qabdesh Júmadil barlyq shygharmalarynda últyn úlyqtap, tilimiz ben dinimiz ýshin basyn bәigege tigip, tarihymyzdy qara kýieden tazartyp, eldik ruhymyzdy kóteru jolynda jasaghan jankeshti enbegin moyyndaghanymyz jón.

Sonymen qatar ol tek jazushy ghana emes, sonday-aq últ taghdyryna erekshe ýles qosqan qayratker edi.

Asharshylyq kezinde totalitarly jýieden qashyp arghy bet asqan qarakóz qandastarymyzdyng taghdyryna beyjay qaramay, olardyng kóshi-qony, til jәne mәdeniyet mәselelerin ashyq kóterip, últtyq mýddeni qorghau  jolynda atsalysty.

Alpysynshy jyldary Qytayda sayasy jaghday kýrdelene bastaghanda, Qabdesh Júmadil qazaq bauyrlarynyng auyr bolashaghyna arasha týsti. Mәskeuge deyin baryp, bauyrlarymyzdyng kóshi-qonyn úiymdastyru mәselesin kóterdi. Nәtiyjesinde, 1962 jyly 200 mynnan astam qandasymyzdyng tarihy otanyna oraluyna sebepker boldy.

Búl oqigha el tarihynan airyqsha oryn aldy. Sol kezden óz jerinde últtyq azshylyqqa ainalghan halqymyzgha bas qosyp, sanymyzdy kóbeytip, oralghan qandastarymyzdyng úrpaqtary ósip-ónip, elimizding layyqty azamattary bop, Qazaqstan damuyna óz ýlesterin qosuda.

Qabdesh aghamyzdyng kózin kórgen zamandastary retinde, erligin este saqtau jәne ony layyqty týrde qúrmetteu - bizder ýshin borysh pen abyroy.

Onyng mereyin - toy retinde emes, el birligi men, erlik pen adaldyqty úlyqtaytyn shara retinde úiymdastyru oryndy. Búl tek ótkendi qúrmetteu emes, sonymen qatar bolashaq úrpaqqa ruhany baghyt beru, kim ekenimizding tereng maghynasyn týsindiru ýshin de mýmkindik.

«Erim deytin el bolmasa, elim deytin er qaydan bolsyn». Osynday túlghalardy maqtan tútyp, olardyng amanatyna adal bolu - bizding paryzymyz. Osyghan baylanysty, «Aq jol» Dempartiyasy qazaq halqynyng birtuar qalamgeri, әri janashyry Qabdesh Júmadilding 90 jyldyghyn joghary dengeyde atap ótkizudi úsynamyz.

Sonymen qatar, onyng esimin úlyqtau maqsatynda eldi-mekenderding kósheler men nysandargha atyn beru mәselesin qarastyrudy jón dep sanaymyz!

«Aq jol» partiyasynyng deputattary: A.Peruashev, S.Erubaev, E.Barlybaev, D.Espaeva, Q.Isa, E.Beysenbaev.

Týiin: «Aq jol» partiyasynyng úsynysyna alyp-qosarymyz joq. Qabdesh Júmadilov qalam quatymen, qayratkerligimen halyqtyng qúrmetine bólengen iri túlgha. Qanday qúrmetke de layyq!

Qyzyl imperiyanyng qany tamyp túrghan kezinde de eki aiyrylghan elding basyn qosyp, qazaq kóshining auyr jýgin qara narday kótergen túlgha. Tәuelsiz kezende de aqiqatshyl túlghasynan ainymay, ýnemi shyndyqty aitqan kýresker.

Qalamgerding әdeby múrasy da ózining órshil ómirinen órilgen. Últ taghdyrymen bite qaynasqan. Shygharma keyipkerleri keler úrpaqqa jarqyn ýlgi. Ónegelik, tәrbiyelik quaty óte zor. Ózi ólse de sózi ólmeytin jazushynyng mereytoyyn óz dengeyinde atap ótu, esimin eleuli nysandargha berip qúrmet kórsetu kerek bastama!

Abai.kz