Qasym-Jomart Toqaevtyng Vashingtongha sapary songhy jyldardaghy eng manyzdy syrtqy sayasy oqighalardyng biri boldy.

Kelissózder barysynda qazaqstandyq jәne amerikandyq kompaniyalar arasynda tau-ken óndirisi, aviasiya jәne joghary tehnologiyalar salalaryn qamtityn kóp milliard dollarlyq kelisimderge qol qoyyldy.

Búl kelisimsharttar el ekonomikasyn nyghaytady jәne Qazaqstandy Ortalyq Aziyadaghy jana investisiyalyq habqa ainaldyrady. Vashington Qazaqstannyng aimaqtaghy negizgi seriktes retindegi erekshe rólin atap ótti.

C5+1 sammiytinde Toqaev Qazaqstandy Shyghys pen Batys arasynda syndarly dialog ornatugha qabiletti tәuelsiz oiynshy retinde tanystyrdy. Onyng sózi senimdilik pen strategiyalyq kózqaraspen erekshelendi: Ortalyq Aziya әlemmen bir dauyspen, biraq syrtqy diktatsyz sóilesui kerek.

Jaqynda ghana Reseyding postkenestik kenistiktegi yqpaly myzghymas bolyp kórindi. Degenmen, býginde jaghday ózgerip keledi. Resey óz problemalaryna kóbirek kónil bólude, al Qazaqstan tózimdilikti, ashyqtyqty jәne jana seriktestikterdi qabyldaugha dayyn ekenin kórsetip keledi.

Astana Mәskeumen odaqtastyghynan bas tartpaydy, kerisinshe kópjaqty diplomatiyagha basa nazar audarady. Búl elge Resey, Amerika Qúrama Shtattary, Qytay jәne Tayau Shyghys arasyndaghy tepe-tendikti saqtaugha, óz egemendigin nyghaytugha mýmkindik beredi.

Qazaqstan kórshiles memleketter ýshin negizgi ortalyqqa, tabysty janghyrtu men sayasy jetiluding ýlgisine ainaluda. Onyng beybitshilik pen yntymaqtastyq sayasaty aimaqqa jana baghyt berip otyr.

Toqaevtyng Amerika Qúrama Shtattaryna sapary jana dәuirge kóshudi beyneledi, onda Qazaqstan postkenestik kenistikte kóshbasshy retinde senimdi týrde óz ornyn alady - búl memleket tek óz mýddelerin qorghap qana qoymay, sonymen qatar Euraziyanyng bolashaghyn qalyptastyrugha qabiletti.

Aytpaqshy, AQSh preziydenti Donalid Tramp Qazaqstan kóshbasshysy Qasym-Jomart Toqaevty «keremet preziydent» dep atap, Qazaqstan-Amerika yntymaqtastyghynyng manyzdylyghyn jәne elding resurstyq әleuetin atap ótti. Búl mәlimdeme Toqaevtyng AQSh-tyng joghary lauazymdy sheneunikterimen kelissózder jýrgizip jatqan Vashingtongha sapary kezinde jasaldy.

Toqaevtyng Amerika Qúrama Shtattaryna sapary 6 qarashada Memlekettik hatshy Marko Rubio, Sauda ministri Govard Latnik jәne Ontýstik jәne Ortalyq Aziya boyynsha preziydentting arnayy elshisi Serdjio Gormen kezdesulerden bastaldy.

Kóshbasshylardyng qatysuymen manyzdy miyneraldar salasyndaghy yntymaqtastyq turaly týsinistik memorandumyna qol qoyyldy, búl salany Vashington Qytaydyng siyrek kezdesetin jer elementterin jetkizudegi basymdyghyna strategiyalyq balama retinde qarastyrady.

Kelissózderding negizgi nәtiyjesi 17 milliard dollardan astam somagha kommersiyalyq kelisimderge qol qoi boldy. Aq ýy Qazaqstanmen seriktestikti nyghaytu Ortalyq Aziyamen ekonomikalyq jәne tehnologiyalyq baylanystardy keneytu boyynsha AQSh strategiyasyna sәikes keletinin atap ótti.

Kezdesudegi jyly lebiz jәne Tramptyng Toqaevqa jeke maqtaulary Qazaqstannyng Vashington ýshin manyzdylyghynyng artyp kele jatqanyn kórsetedi - tek miyneraldy resurstardy jetkizushi retinde ghana emes, sonymen qatar Resey, Qytay jәne Batys arasyndaghy tepe-tendikti saqtaytyn aimaqtaghy túraqty seriktes retinde de.

Kerimsal Júbatqanov,

S.Seyfullin atyndaghy Qazaq agrotehnikalyq zertteu uniyversiytetining dosenti, tarih ghylymdarynyng kandidaty

Abai.kz