Қасым-Жомарт Тоқаевтың Вашингтонға сапары соңғы жылдардағы ең маңызды сыртқы саяси оқиғалардың бірі болды.

Келіссөздер барысында қазақстандық және американдық компаниялар арасында тау-кен өндірісі, авиация және жоғары технологиялар салаларын қамтитын көп миллиард долларлық келісімдерге қол қойылды.

Бұл келісімшарттар ел экономикасын нығайтады және Қазақстанды Орталық Азиядағы жаңа инвестициялық хабқа айналдырады. Вашингтон Қазақстанның аймақтағы негізгі серіктес ретіндегі ерекше рөлін атап өтті.

C5+1 саммитінде Тоқаев Қазақстанды Шығыс пен Батыс арасында сындарлы диалог орнатуға қабілетті тәуелсіз ойыншы ретінде таныстырды. Оның сөзі сенімділік пен стратегиялық көзқараспен ерекшеленді: Орталық Азия әлеммен бір дауыспен, бірақ сыртқы диктатсыз сөйлесуі керек.

Жақында ғана Ресейдің посткеңестік кеңістіктегі ықпалы мызғымас болып көрінді. Дегенмен, бүгінде жағдай өзгеріп келеді. Ресей өз проблемаларына көбірек көңіл бөлуде, ал Қазақстан төзімділікті, ашықтықты және жаңа серіктестіктерді қабылдауға дайын екенін көрсетіп келеді.

Астана Мәскеумен одақтастығынан бас тартпайды, керісінше көпжақты дипломатияға баса назар аударады. Бұл елге Ресей, Америка Құрама Штаттары, Қытай және Таяу Шығыс арасындағы тепе-теңдікті сақтауға, өз егемендігін нығайтуға мүмкіндік береді.

Қазақстан көршілес мемлекеттер үшін негізгі орталыққа, табысты жаңғырту мен саяси жетілудің үлгісіне айналуда. Оның бейбітшілік пен ынтымақтастық саясаты аймаққа жаңа бағыт беріп отыр.

Тоқаевтың Америка Құрама Штаттарына сапары жаңа дәуірге көшуді бейнеледі, онда Қазақстан посткеңестік кеңістікте көшбасшы ретінде сенімді түрде өз орнын алады - бұл мемлекет тек өз мүдделерін қорғап қана қоймай, сонымен қатар Еуразияның болашағын қалыптастыруға қабілетті.

Айтпақшы, АҚШ президенті Дональд Трамп Қазақстан көшбасшысы Қасым-Жомарт Тоқаевты «керемет президент» деп атап, Қазақстан-Америка ынтымақтастығының маңыздылығын және елдің ресурстық әлеуетін атап өтті. Бұл мәлімдеме Тоқаевтың АҚШ-тың жоғары лауазымды шенеуніктерімен келіссөздер жүргізіп жатқан Вашингтонға сапары кезінде жасалды.

Тоқаевтың Америка Құрама Штаттарына сапары 6 қарашада Мемлекеттік хатшы Марко Рубио, Сауда министрі Говард Латник және Оңтүстік және Орталық Азия бойынша президенттің арнайы елшісі Серджио Гормен кездесулерден басталды.

Көшбасшылардың қатысуымен маңызды минералдар саласындағы ынтымақтастық туралы түсіністік меморандумына қол қойылды, бұл саланы Вашингтон Қытайдың сирек кездесетін жер элементтерін жеткізудегі басымдығына стратегиялық балама ретінде қарастырады.

Келіссөздердің негізгі нәтижесі 17 миллиард доллардан астам сомаға коммерциялық келісімдерге қол қою болды. Ақ үй Қазақстанмен серіктестікті нығайту Орталық Азиямен экономикалық және технологиялық байланыстарды кеңейту бойынша АҚШ стратегиясына сәйкес келетінін атап өтті.

Кездесудегі жылы лебіз және Трамптың Тоқаевқа жеке мақтаулары Қазақстанның Вашингтон үшін маңыздылығының артып келе жатқанын көрсетеді - тек минералды ресурстарды жеткізуші ретінде ғана емес, сонымен қатар Ресей, Қытай және Батыс арасындағы тепе-теңдікті сақтайтын аймақтағы тұрақты серіктес ретінде де.

Керімсал Жұбатқанов,

С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты

Abai.kz