(Rejissyor Gýlnaz Balpeyisovanyng «Sotvorivshaya chudo ily chto takoe lubovi?!» muzykalyq dramasyna resenziya)

Siz ómirde ghajayyp bar ekenine senesiz be? Al sol ghajayypty adam óz qolymen jasauy mýmkin ekenine she?

Búl súraqtargha jauapty juyrda (15–16 qarasha kýnderi) Elordadaghy Maksim Gorikiy atyndaghy Memlekettik akademiyalyq orys drama teatrynda premierasy ótken rejissyor Gýlnaz Balpeyisovanyng «Sotvorivshaya chudo ily chto takoe lubovi?!» atty muzykalyq dramasyn kórgende anyq sezinuge bolady. Amerikandyq dramaturg Uiliyam Gibsonnyng shynayy ómirge negizdelgen piesasy kórermendi alghashqy minuttarynan-aq óz әlemine tartady.

Amerika. Alabama shtaty. HIH ghasyrdyng sony.

Sahna shymyldyghy Kellerler otbasyndaghy quanysh - nәrestening dýniyege keluimen ashylady. Kóp úzamay búl kórinis taghdyrdyng qatal synaghyna úlasady. Nebary bir jarym jasynda auyr dertke shaldyqqan Helen Keller kóru jәne estu qabiletinen aiyrylady. Qaranghylyq pen ýnsizdikting ishinde ósip kele jatqan qyzdyng minezi qynyr, ashushan, yryqqa kónbeytin sipatqa ie bolady. Ata-anasynyng shekten tys ayaushylyghy tәrbiyege kedergi keltirip, Helendi odan әri túiyq әlemge qamaydy.

Qyzdaryn emdetu jolyndaghy otbasynyng úzaq izdenisi olardy Baltimordaghy belgili dәriger Chizholmgha alyp keledi. Dәriger Helenmen júmys isteudi ózining kómekshisi, taghdyr tauqymetin erte tartqan, kózi nashar kóretin 20 jasar Anny Salivangha jýkteydi. Dәl osy sәtten bastap qoyylymdaghy negizgi drama - eki qaysar jannyng qaqtyghystan bastalatyn kýresi kórinis tabady: biri - túiyq әlemge qamalghan Helen, ekinshisi - sol әlemning esigin ashugha bel bughan Anniy.

Gýlnaz Balpeyisovanyng rejissurasy ózindik qoltanbasymen erekshelenedi. Minimalizmdi ústana otyryp, ol әr detaligha simvoldyq mәn jýkteydi.

Dekorasiya yqsham, artyq bólshek joq. Sahnanyng shekteuli kenistigi Helenning túiyqtalghan әlemin dәl beyneleydi. Ortalyqtaghy shirmalardyng bayau jyljuy uaqyttyn, oryn auysuynyn, kónil-kýiding ózgerisin bildiredi.

Jaryq — búl spektaklide sózsiz sóileytin akter ispetti. Búlynghyr jaryq Helenning túiyq әlemin jetkizse, kenetten óshui onyng boyyndaghy ýrey men belgisizdikti pash etedi. Jaryq qoyshy Narek Tumanyannyng júmysy qoyylymnyng dramaturgiyalyq әserin kýsheytken.

Muzykalyq sýiemeldeuding orny erekshe. Fortepianodan aghylghan jandy әuen kórinisterding dramatizmin terendetip, keyipkerlerding aitylmaghan emosiyasyn jetkizedi. Aktrisa Aseli Krasnikova sahnada ról somdap qana qoymay, muzykalyq partiyany da joghary dengeyde alyp shyghady. Áuen birde bayau, birde ekpindi, keyde ýzilip qalghan tynysqa ainalyp, oqighanyng mazasyz da nәzik tabighatyn ashady.

Kostumder de qarapayym, tabighi. Aq pen qara týsterding almasuy spektakliding psihologiyalyq astaryna dәl qyzmet etedi.

Avanssenada túrghan su kolonkasy alghashynda jay rekvizit kóringenimen, finalgha qaray simvoldyq manyzy airyqsha artady. Qúbyrdan shynayy sudyng aghuy, Helenning «su» degen sózdi tanuy - býkil qoyylymnyng kuliminasiyasy. Búl sәtte zaldaghy kórermennen shyqqan kýrsinis, qozghalystyng toqtauy, kóz jasynyng kórinui - katarsisting anyq belgisi ekeni sózsiz. Búl tek sózdi týsinu emes, qaranghylyqtan jaryqqa shyqqan adamnyng jenisi dep bilemiz.

Aktyorlik oiyn - spektakliding jýregi.

Anny Sallivan rólindegi Polina Harlamova obrazgha qajetti qataldyq pen jan jyluyn ýilestire bilgen. Onyng ishki jinaqylyghy, qajuy men jigeri, meyirimi men ashuy nanymdy jetkizilgen. Aktrisanyng plastikasy men sóileu mәneri obrazdy tiriltip, kórermenge tereng әser syilaydy.

Helen Keller róline arnayy tandalghan Gýlnara Esentaeva - spektakliding eng sәtti sheshimderining biri. Inkluzivti «Qanattylar» teatrynyng aktrisasy retinde onyng tәjiriybesi rólding shynayylyghyn erekshe kýsheytedi. Ýsh saghatqa juyq uaqyt boyy birde-bir sózsiz, tek qimyl, plastika men mimika arqyly oinau - akterlik sheberlikting shyny ghana emes, adamy da erlik.

Ekinshi qúramdaghy Ayjúldyz Baghlanova da obrazdy kәsiby biyikte somdap, ózindik qyrynan asha alghan.

Helenning ym-ishara men sausaq әlipbiyine negizdelgen oiyny spektakliding әserin terendetedi.

Spektakli sonynda býkil truppanyng sausaq tilimen sinhrondy týrde әn oryndauy - erekshe kórkem sheshim, tilsiz týsinisu mýmkindigining aiqyn kórinisi.

Qoyylym bastan-ayaq surdoaudarmashy Aydana Japarovanyng audarmasymen sýiemeldendi. Búl - estu qabileti nashar kórermenderge teatr kenistigin tolyqqandy qabyldaugha mýmkindik berip, qoyylymnyng gumanistik missiyasyn kýsheytti.

Qoryta aitqanda, qoyylym emosionaldyq quatynyng kýshtiligimen, kórkemdik tútastyghymen jәne akterlik oiynnyng joghary dengeyde boluymen erekshelenedi. Kórermendi selt etkizbey qoymaytyn, eshkimdi beyjay qaldyrmaytyn spektakli. «Sotvorivshaya chudo» shynymen-aq ghajayyptyng bar ekenine sendiredi. Búl - jylulyq pen mahabbattyn, tabandylyq pen senimning adam boyyndaghy úly mýmkindikterdi oyatatynyn kórsetetin әserli júmys.

Ataqty amerikandyq jazushy Mark Tven HIH ghasyrdyng eng úly eki túlghasy - Napoleon men Helen Keller ekenin aitqan. Biri - әlem kartasyn ózgertse, ekinshisi - adam mýmkindigining shekarasyn ózgertti.

Búl qoyylym sol ekinshisining ghajayyp dәleli deuge bolady.

Júldyz Kapezova,

Kýlәsh Bәiseyitova atyndaghy Óner Uniyversiytetining studenti

Abai.kz