Qyrghyzstanda ólim jazasy qaytarylmaytyn boldy
Qyrghyzstanda Konstitusiyalyq sot ólim jazasyn qaytarudy jol berilmeytin dep tapty, dep habarlaydy Ulysmedia.kz 24.kg saytyna silteme jasap.
Qyrghyz Respublikasy Konstitusiyalyq soty 2025 jylghy 10 jeltoqsanda preziydentting balalargha jasalghan zorlau, zorlaumen úshtasqan adam óltiru ýshin ólim jazasyn qoldanu mýmkindigin qarastyrghan «Qyrghyz Respublikasynyng Konstitusiyasyna ózgeris engizu turaly» zang jobasyna qorytyndy beru turaly úsynysyn qarady.
Mәlimetke sәikes, Konstitusiyalyq sot úsynylghan ózgeristerding Konstitusiyamen — birtútas jýie retinde — ýilesimdiligin, konstitusiyalyq qúrylystyng negizderine әserin, onyng ortalyghynda túrghan adam qúqyqtary men bostandyqtarynyng irgeliligin, sonday-aq Qyrghyz Respublikasynyng ratifikasiyalanghan halyqaralyq sharttarynan tuyndaytyn halyqaralyq mindettemelermen sәikestigin baghalaghan.
- Konstitusiya adam qúqyqtary men bostandyqtaryn eng jogharghy qúndylyq retinde bekitedi, al olardy qamtamasyz etu kepildikterining jýiesi konstitusiyalyq qúrylystyng negizin qúraydy jәne Negizgi zangha engiziletin ózgeristerding shegin aiqyndaydy. Osyghan baylanysty Konstitusiyalyq sot irgeli qúqyqtar men bostandyqtar salasyndaghy kez kelgen ózgerister olardyng jýielik sipatyn jәne túlghany konstitusiyalyq qorghau modelining býkil júmys isteuine әserin eskerui qajet ekenin atap ótti. Qúqyqtar men bostandyqtargha beriletin kepildikterding dengeyining keri ketuine (non-regress) jol bermeu asa manyzdy, sebebi olardyng túraqtylyghy men sabaqtastyghy adamnyng jәne onyng qadir-qasiyetining konstitusiyalyq basymdyghynyng mazmúnyn qúraydy, — delingen habarlamada.
Osy kontekste konstitusiyalyq baqylau organy ólim jazasyna tyiym salu jәne ómir qúqyghynyng basym mәnin tanu tek normativtik emes, qúndylyqtyq maghynagha da ie ekenin atap ótken.
Konstitusiyalyq jәne halyqaralyq-qúqyqtyq uәjderding jiyntyghyna sýiene otyryp, Konstitusiyalyq sot ólim jazasyn konstitusiyalyq týzetu arqyly qayta engizu Negizgi zangha sәikes kelmeytinin, jol berilmeytinin jәne qúqyqtyq túrghydan mýmkin emes ekenin qorytyndylady.
Sәikesinshe, «Qyrghyz Respublikasynyng Konstitusiyasyna ózgeris engizu turaly» zang jobasy referendumgha shygharylmaydy jәne ony qabyldaugha baghyttalghan barlyq rәsimder Konstitusiyalyq sot qorytyndysy kýshine engen sәtten bastap toqtatyluy tiyis.
Eske salayyq, búghan deyin Qyrghyzstan preziydenti Sadyr Japarov elde ólim jazasyn qaytadan engizudi úsynghan bolatyn.
Abai.kz