Kóktemning on jeti sәti: halyqaralyq kórsetilimge arnalghan qazaqstandyq shym-shytyryq qoyylym
Eks-qayyn ata men eks-kýieu balanyng arasynda «tiri kókpargha» ainalghan akademik Múhtar Áliyevting jana súhbaty «Respublika» basylymynda jaryq kórdi. «Meni terezesi joq bólmede qamap ústady» degen maqalany oqyghannan keyin, keshegi aptadaghy kýdikti kóp jәitting beti ashylghanday boldy, sony talqygha salyp kóreyik.
Qayyrjan SÝLEYMEN
EKS-QÚDA ShABUYLGhA ShYQTY
Eks-qayyn ata men eks-kýieu balanyng arasynda «tiri kókpargha» ainalghan akademik Múhtar Áliyevting jana súhbaty «Respublika» basylymynda jaryq kórdi. «Meni terezesi joq bólmede qamap ústady» degen maqalany oqyghannan keyin, keshegi aptadaghy kýdikti kóp jәitting beti ashylghanday boldy, sony talqygha salyp kóreyik.
Qayyrjan SÝLEYMEN
EKS-QÚDA ShABUYLGhA ShYQTY
Áueli Áliyev-әkening súhbaty turaly. «Maghan Almatyda qalghan әielim arqyly Elbasymen tikeley әngime bolatyndyghy jayynda eskertildi. Bayaghy mening ýiimnen tauyp alghan anshy myltyghynyng patrondaryna qatysty jәne úlyma qatysty qylmystyq isterding toqtatyluy turasynda sóz bolady dep aitqan edi. Sol ýshin men Avstriyadaghy Qazaqstan elshiligine óz ayaghymmen kelgen bolatynmyn» dep bayandaydy Múhtar Áliyev «Respbulika» tilshisine. Odan әri Venadaghy elshilikte akademikti ekinshi qabattaghy terezesi joq bólmede ústaghandyghy, ol kisimen eshkimning sóilespegendigi, balasy Rahattyng ýstinen shaghym jazugha ýgittegeni, Berik Múhtybaev deytin ÚQK qyzmetkeri tergeu jýrgizgeni turaly aitylady. «Mening ol jerden ketkim keldi, biraq, olar jibermeytin boldy. Qan qysymym kóterilip, jaghdayym nasharlay bastaghan kezde maghan belgisiz bir tabletkalar berdi. Jaghdayym tipten tómendep ketti. Kelesi kýni olardyng meni Qazaqstangha kýshtep alyp ketkisi keletindikterin bildim. Sol jerde ýlken dau kótermey túrghanda meni bosatularyn eskerttim. Sosyn mening qyzym Gýlshat keldi. Qyzymnyng aghylshyn azamattyghy bar, olar aghylshyn ýkimetimen sózge keluden qoryqty da, meni bosatty» deydi Múhtar Áliyev.
«Ishten shyqqan shúbar jylan» demekshi, tórinen kóri jaqyn túrghanda akademik Áliyevke jaqsy ghoy deymisiz? Qu bala ýshin de osynyng bәri. Qara nan jese de, typ-tynysh otynyng basynda nemerelerin iyiskep otyrghangha ne jetedi?!
BAQ – BÚQARANY ALDAUShY QÚRAL
Kóktemning jauynymen jarysyp, «Áliyevter әuletine» qatysty nauqan nege nóserletip ketti degen oy mazalaydy. Mamyrdyng basynan bergi aqparat kenistigindegi habarlargha toqtalyp óteyik.
Mamyrdyng 5-i kýni Almaty qalasynda Adonis Derbas deytin kanadalyq kәsipker «Rahat Áliyevting ýstinen Kiprde qylmystyq is qozghaldy» dep baspasóz mәslihatyn ótkizgenin habarlaydy QazTAG. Adonisting aituynsha, eks-kýieu Rahat Áliyev eki mynynshy jyldyng basynda onyng atynan birneshe jalghan firma ashyp, shet elden iri kólemdegi qarjyny Qazaqstangha audarumen ainalysqan. Sonymen qatar, Kiprding Mosol qalasynda Rahattyng tughan jezdesi Issama Horaniyding ýstinen de qylmystyq is qozghalghanyn Adonis Derbas mәlimdedi.
Osy kýni QazTAG «Almaty qalasy boyynsha Ishki ister departamenti reyderlik әreketke baylanysty Issama Horaniyding ýstinen qozghalghan qylmystyq is jauapkerlerding jetispeuine baylanysty toqtatyldy» dep habarlaydy. Týsinikti bolu ýshin aita keteyik, 2005 jyly Áliyevter әuleti dýrildep túrghan kezde Issama Horany siriyalyq kәsipker Samy Sabsabiyding barlyq biznesin kýsh kórsete otyryp tartyp alghan bolatyn. Keyinirek, Áliyevterding basynan baghy tayghan kezde Sabsaby Qazaqstan qúqyq qorghau ornyna aryz týsirgen. Mine, sol is toqtatylyp otyr.
Osy aqparattardyng artyn ala bere taghy da QazTAG agenttigi «eks-elshi Rahat Áliyevting әkesi Múhtar Áliyev Venadaghy Qazaqstan elshiligine kelip úlynyng ýstinen shaghymdanyp, ózin Qazaqstangha jetuge kómektesuin súrghan. Múhtar Áliyev 2008 jyldyng qazan aiynan beri Venada mәjbýrli týrde ómir sýrip kelgenin mәlimdeydi» degen aqparatty jarq etkizdi. «4 mamyr kýni tanghy tórt shamasynda úlynyng ýiinen qashyp shyqqan Múhtar Áliyev ózining barlyq zattaryn (pasport, kredit kartasy, telefon jәne aqshasyn, 1 shabadan, 2 jol sómkesin) Rahattyng alyp qoyghandyghyn aitady» dep Syrtqy ister ministirligi baspasóz hatshysy Iliyas Omarovqa silteme jasay otyryp habarlaydy QazTAG. Sonday-aq, osy aqparatta Múhtar Áliyevting jaghdayy jaqsy ekendigi, elshiliktegi arnayy qonaq bólmesine ornalastyrylghandyghy, barlyq súraqtargha sauatty әri sergek jauap berip otyrghany, elshilik ghimaraty syrtyna arnayy kýzet qoyylghandyghy, Venadaghy diplomattardyng Múhtar Áliyevti elge aman-esen jetkizu sharasymen ainalysyp jatqandyghy aitylghan bolatyn.
Apyr-ay, desip esimizdi jiyp ýlgergenimiz joq, «Belgili hirurg, Últtyq ghylym akademiyasynyng akademiygi, Halyq qaharmany Múhtar Áliyev keshki segiz shamasynda Venadan Astanagha úshaqpen úshyp shyghady. Akademik mingen úshaq tanghy 5.40-ta Astanagha kelip qonady. Sәrsenbi kýni el astanasynda Múhtar Áliyev baspasóz mәslihatyn ótkizip, onda ózin úly Rahattyng shet elde qalay kýshpen ústap otyrghandyghy turaly mәlimetti jariyalaydy» degen aqparat taghy da QazTAG-tyng taqtasynda jarq ete qaldy.
EKS-KÝIEU ESE QAYTARUDY KÓZDEP OTYR
Ertesinde Rahat Áliyev aqparat maydanyna saylanyp-aq shyqty. Ol dereu Qazaqstangha habar taratatyn aqparat kózderine «Mening әkemdi qazaqstandyq ÚQK tynshylary úrlap ketti» dep habarlama jasady. «Múnyng bәri mening «Ókil qayyn ata: derekti povesti» atty kitabymnyng Europada taraluyna baylanysty jasalyp jatqan kedergi. Atalghan kitap mamyrdyng on besinen bastap erkin saudagha shyghady» dep mәlimdedi eks-kýieu.
Ákesin aman-esen әpkesi Gýlshat Horanidyng qolyna tabystaghan song Rahat «Avstriyadaghy Qazaqstan elshisi Erjan Qazyhanov Elbasynan tikeley tapsyrma alghandyghyn әkeme jetkizgen. Elshi qaytkende de, qanday jolmen bolsa da, әkemdi Qazaqstangha jetkizui tiyis bolghan. Sol әreketti jýzege asyru ýshin arnayy qarastyrylghan úshaq kýni býginge deyin Vena әue-jayynda túr» dep mәlimdedi. Sonymen qatar eks-kýieu әgerәki, әlgi kitapty Europada satylymgha shygharatyn bolsa, Múhtar Áliyevting jaghdayy mýshkil bolatyndyghyn elshi Qazyhanov arqyly Elbasy qatang eskertken deytin de әngimeni taratty.
Bir bilgenimiz, biylik pen búrynghy kýieu balanyng arasyndaghy soghys janasha qarqyn ala bastady. Rahattyng mәlimdemelerinen keyin «zona.kz» saytyna Vitaliy Mantrov deytinning «R.Áliyevting jana әieli» degen maqalasy shyqty. Vitaliyding aituynsha, Rahattyng Elinara ShORAZOVA deytin әieli bar eken. Ol qazir Venada «halyq jauyna» ainalghan kýieuining janynda kórinedi. Elinara men Rahattyng bir balasy bar deydi bilgish kisiler.
Saspanyz, qyzyqtyng kókesi әli alda. Aman bolsaq, әne-mine quyrdaqqa dep týie jyghylghaly túr!..
«QAZAQSTAN» aptalyghy,
№19 (259), 21-mamyr, 2009