Tayauda «Egemen Qazaqstannyn» (20 01 2009j) alghashqy  betinen Respublika músylmandary dini  birlestigining baspasóz hatshysy Onghar Ómirbekting «Abay ýshin bәdәl qajylyq jasady» degen maqalasyn oqydym. Onda Almaty qalasyndaghy Týrkisib meshitining bas imamy, úighyr azamaty Ahmet qary Múhamedjanovtyng qazaqtyng dana aqyny Abay Qúnanbayúly ýshin, odan búryn qazaqtyng birtuar úly Dinmúhammed Qonaev ýshin bәdәl qajylyq jasap qaytqanyn jerden jeti qoyan tapqanday jalpaq әlemge jariya jasapty.
Mening osyghan qatty qarynym ashyp otyr. Maqalada atalyp kórsetilgen «Bәdәl» sózining qazaqsha maghanasy «bireuding orynyna» degendi bildiredi. Demek, bireuding orynyna - tiri jannyng óz kelisimimen qajylyqqa baryp qaytu degen sóz. Múnday qajylyq, dýnie mýlki jetkilikti, biraq, baryp qaytugha densaulyghy  joq  pendelerding ótinishi boyynsha oryndalady. Qajylyqqa baratyn adam, sapar aldynda atynan  baratyn kisisining kelisimi men amanatyn alyp shyghady, qajylyqtan oralghanda amanat iyesining amanatyn oryndap qaytqandyghyn  jetkizedi.   Qajylyq tiriler ghana oryndaytyn bes paryzdyng biri. Maqalada esimderi keltirilip otyrghan  qazaqtyng eki alybynyng da o dýniyelik ekeni belgili.  Sonda búl qay daraqylyq?..

Tayauda «Egemen Qazaqstannyn» (20 01 2009j) alghashqy  betinen Respublika músylmandary dini  birlestigining baspasóz hatshysy Onghar Ómirbekting «Abay ýshin bәdәl qajylyq jasady» degen maqalasyn oqydym. Onda Almaty qalasyndaghy Týrkisib meshitining bas imamy, úighyr azamaty Ahmet qary Múhamedjanovtyng qazaqtyng dana aqyny Abay Qúnanbayúly ýshin, odan búryn qazaqtyng birtuar úly Dinmúhammed Qonaev ýshin bәdәl qajylyq jasap qaytqanyn jerden jeti qoyan tapqanday jalpaq әlemge jariya jasapty.
Mening osyghan qatty qarynym ashyp otyr. Maqalada atalyp kórsetilgen «Bәdәl» sózining qazaqsha maghanasy «bireuding orynyna» degendi bildiredi. Demek, bireuding orynyna - tiri jannyng óz kelisimimen qajylyqqa baryp qaytu degen sóz. Múnday qajylyq, dýnie mýlki jetkilikti, biraq, baryp qaytugha densaulyghy  joq  pendelerding ótinishi boyynsha oryndalady. Qajylyqqa baratyn adam, sapar aldynda atynan  baratyn kisisining kelisimi men amanatyn alyp shyghady, qajylyqtan oralghanda amanat iyesining amanatyn oryndap qaytqandyghyn  jetkizedi.   Qajylyq tiriler ghana oryndaytyn bes paryzdyng biri. Maqalada esimderi keltirilip otyrghan  qazaqtyng eki alybynyng da o dýniyelik ekeni belgili.  Sonda búl qay daraqylyq?..
Múny aityp otyrghanym, «Allanyng ózi de ras, sózi de ras» dep zikir etken Abay ózining kózi tirisinde әkesi Qúnanbay qajylyqqa barghanda, birge ne sonynan  qajylyq etudi  bilmey qalghan joq. Baramyn dese dýniyesi de, saulyghy da boldy.  Biraq, ol qajylyq paryzdyng úlyqtyghyn qúrmet tútty. Abay siyaqty óz zamanynda danqy alysqa ketken Diymekeng de imandy joldy ózinshe tarazylay bilgen jan. Eki arysty da «qajylyq paryzyn tirshiliginde ótegen joq» dep kinalaugha eshkimning qaqysy joq.
Qysqasy, Úly ghúla men birtuar túlgha Diymekenning atyn jamylyp, eki arystyng da, qajylyqtyng qadirin qashyrmayyq....

Baqtybay AYNABEKOV,
«Qazaqstan qajylary»
diny birlestigining tóraghasy
«QAZAQSTAN» aptalyghy,
№19 (259), 21-mamyr, 2009