ORAZA AYYNYNG BIR SÝIINShISI - "ELEKTRONDY JAYNAMAZ"
Orys bodanynda bolyp, «kommunizmnin» qamytyn kiygen qazaq eli tәuelizdigin ala salyp, ózining ata dini islamgha bet búrdy. Áuel basta әrtýrli din ókilderi men islamnyng san aluan aghymdaryn tyqpalaghan mysyqtileulerding joly birtindep kesilip jatyr. Býgingi qazaq Alla Taghala paryz etken 5 uaqyt namaz ben 5 paryzyn óteudi, qúran kórsetken aqiqat jolymen jýrudi qúp kóredi. Sol ýshin de memleket pen qogham óz әlinshe enbektenip jatyr. Al «músylmangha bolsyn» dep qyzmet etip jatqan jekelegen azamattardyng qatary da az emes. Solardyng biri – Qazaqstan tәuelsizdigining alghashqy jyldarynda atajúrtqa oralghan qandasymyz Alhanbay Satybaldyúly. Alhanbay myrzanyng qazaq kóshi men últ namysy syngha týsken sәtterde keude kerip shyqqany óz aldyna bólek әngime. Ol - búl kýnde barsha músylmangha arnalghan «Elektrondy jaynamazdyn» avtory.
Namaz qalay oqylady? Namazda oqylatyn sýreler men aitylatyn dúghalar qanday? Jaynamazda otyryp, sonyng bәrin iygeruge bola ma? Osy súraqtardyng jauabyn Alhanbay myrza jasaghan «Elektrondy jaynamazdan» taba alasyzdar. Bir aita keterligi, әdettegi jaynamazdardyng úzyny kóbinde 110 sm bolsa, búl jaynamaz 140 sm-ge layyqtalghan. Alhanbay myrzanyng aituynsha, búl jaynamaz arqyly namazdyng ýrkinderin sharighatqa say tolymdy oryndaugha bolady. Yaghny Namazhan sәjdege jyghylyp, rukughqa túrghandaghy barlyq qimylyn qalyptasqan ýlgige say fiziologiyalyq túrghyda densaulyqqa da paydaly etip jasay alady. «Biz namaz oqyghanymyz arqyly Alla Taghaladan sheksiz sauap alamyz, soghan say namazdyng ýrkinderin de tolyq, dúrys orynday alsaq tendessiz shipagha qol jetkizemiz. Yaghny namaz oqyghanda qúran sýrelerin dúrys oqu qanshalyqty manyzdy bolsa, namazdyng ýrkinderin de dúrys oryndau sonday manyzdy.», - deydi Alhanbay myrza. Onyng ýstine «elektrondy jaynamazdar» týgeldey әrtýrli boyauda, qazaqy naqyshpen bezendirilgen.
Qúran tilining barlyq músylmangha ortaq ekenin eskersek, atalmysh jaynamazdyng dýniyejeýzindegi ózin «músylmanmyn» dep esepteytin kez kelgen adamgha qajet ekendigi sózsiz. Alhanbay myrzanyng armany da sol. «Elektrondy jaynamaz» mýmkindiginshe әlem músylmandarynyng nazaryna iligip, bir maqsat, bir niyette bolsaq, últtyq ýlgide tigilgen Qazaqstan jaynamazy shartarapty sharlasa núr ýstine núr bolar edi», - deydi ol.
Jinaqtap aitqanda, «elektrondy jaynamaz» arqyly namazda oqylatyn sýrelerdi dúrys oqugha, namazdyng ýrkinderin dúrys oryndaugha, tiyisinshe últtyq oiy-órnekterimizdi úlyqtaugha da qol jetkize alamyz.
Haziret Ábdilda
Abai.kz