Júma, 29 Nauryz 2024
Ne kórip jýrsiz? 6604 0 pikir 20 Qazan, 2014 saghat 11:42

NÚRLY TÝS

Týsime Elbasy kiripti. Nemese týsimde men Elbasynyng qabyldauyna kirippin. Qabyldau bólmesinde túr ekenmin. «Óz ótinishing boyynsha qabyldaydy» deydi. «Mening búl kiside eshqanday júmysym joq, men jazylghan da, eshqanday ótinish bergen de joqpyn» dep azar de bezermin. «Joq, sózdi qysqartynyz. Siz jazylmasanyz biz sizdi qaydan tanimyz» deydi analar bet qaratpay. Artynan ózim «qyzulau jýrgende jazsam jazghan shygharmyn» kýdiktene bastadym.
Kirdim. Ómirinde birinshi ret anaday saraygha kirgende, patsham-aghzamnyng aldyn kórgende tiling baylanyp, ózinning atyndy úmytyp qalady ekensin. Túla boyym dirildep sala berdi. Qol berip amandastym. Amandasyp túrghanda bayqadym, Elbasynyng qoly dirildep túr eken. Dirildegen ber jaghy qalsh-qalsh etedi. Túla boyy tútas dirildese bir jón-au, qoly ghana ghoy qaltyrap túrghan. Ishtey meni tanityn bolghany ghoy dep qoyam. Sóitsem, ol kisining qolyn dirildetip túrghan mening qolym eken ghoy... Mening túly boyym tútas dirildep túr eken.
Bir-birimizge qarsy qarap otyra qalghanymyz sol edi eki kese shәy keldi. Kesirlik degendi qoysanshy, shәidi ýiden de iship jýrmiz ghoy, kofe bolghanda bolar edi dep qoyamyn. Eki-ýsh kamere kirdi de birer sekund týsirdi de shyghyp ketti. «Qazaqstan», «Habar» arnalary shyghar dep oiladym. «Býgin Elbasy bәlenshe týgensheni qabyldady» dep qana berip jatushy edi ghoy, sol ýshin shyghar dep jobaladym. Qúdaydyng qútty kýni «osy sen adam bolsan, múrnymdy kesip bereyin» dep zar enireytin klass jetekshim kórer me eken-ey dep oilap ýlgerdim. Osynday san-sapalaq oilarmen ózimmen-ózim bolyp ketkenimdi bayqaghan preziydentimiz:

- Ne oilap otyrsyn, - dedi.
Sasqanymnan «elding jayy ghoy» dep aidy aspangha bir-aq shyghardym.
- El qalay?, - dedi.
-«Habar» men «Qazaqstan» kórsetkennen sәl tómen, «Dat» aitqannan sәl joghary, - dedim. Endi ne dep aitam? Auzyma týsken alghashqy sóz osy boldy. «Jaqsy da emes, jaman da emes» deyin desem, mynauyng bir Qojanasyr ghoy dey me dep qoya qoydym. Bir jerleri jaqsy, bir jerleri onsha emes desem taghy laqqanday bolamyn.
- Ne úsynyspen, qanday ótinishpen keldin?, - dedi. Tura teledidardan kórgendey jýzi jyly, núrly kisi eken. Bauyrmal dausyna eltip ózimdi erkin sezine bastadym.
- Bir rahmet, bir úsynys aitayyn dep keldim.
- Ayta otyr.
- Birinshi rahmetten bastayyn. Premerlik kreslogha Serik Ahmetovty otyrghyzghanynyz jón boldy. El ala-qúla, әrqily kýn keship jatyr ghoy. Bargha tәuba, joqqa shýkir dep ýirengen elding songhy bir quanghany osy boldy. Kәrekendi qazaq emes dep jatqan eshkim joq. Biraq, kýdiksiz qazaqtyng otyrghany shalghaydaghy alys audannyn, týkpirdegi bir auylynyng әldeqanday qystaghyndaghy ózimen-ózi kýn keship jatqan bir qoyshynyng jaldanbaly kómekshisi Seydakpargha deyin quanysh syilaghanyn sizge jetkizgim keledi, - dedim de bir jótkirinip aldym. Baghanaghyday emes, keseni erkindeu kóterip, emirene úrttap qoydym. Sóittim de sózimdi jalghadym.
- Osy kýnge deyin 2030 dep elpildep keldik. Jyl ótip jaqyndaghan sayyn bir jelpinip qalushy edik. Ózimiz qinalsaq ta, bala-shaghamyz sol kýndi kóredi-au dep núrly qiyaldyng jetegimen osy kýnge deyin jetip edik... Endi onyng taghy jiyrma jylgha shegerilgeni alyp-úshqan kónilimizdi su sepkendey basyp tastady. Mening ózim jarly-jaqybayly kýn keshsem de, zaman jaqsarghan kezge tap keledi eken, elu jasymdy jaqsylap atap ótermin dep jýr edim,-dep kele jatqanymda ýlken kisi sózimdi bóldi.
- Eluge tolatynyna garantiya bar ma? - dedi balalyq qiyalyma sәl jymiya qarap.
- Siz de eshqanday garantiya joq bolsa da saylaudy merziminen búryn ótkizip, taghy da birer jyl otyrugha bel bayladynyz ghoy,  -dedim súraghyna naqty jauap bere almay. Aytarymdy aityp alyp, osy sózim beker boldy ma dep taghy ókindim.
- Jaraydy, ýmitsiz shaytan degen. Bir Alladan ýmitimiz bar ghoy. Eulden ýmittengen adam jetpisti nege armandamasqa. Jetpis jasyndy jaqsylap atap ótersing at shaptyryp, saq-saq kýlip, - dedi Elaghasy.
- Qazaqtyng tabighaty qyzyq qoy agha. Bir nәrseni bolady dep bir ay kýttirseniz kýtuge jaraghan qazaq tura sol kýn kelgende býgin emes erteng bolady deseniz qolyn bir siltey salady. Bolmasa әkesining dep. Bir ay jalyqpay kýtuge jetken tózimimiz endi bir kýn kutuge jetpeydi ghoy. Osy jaghyn eskergenderinizde bolar edi. «Qyrqyna shydaghanmen, qyryq birine shydamaytyn» qyrsyq minezimizdi eskeruleriniz kerek edi,-dedim.
- Úsynysyng osy ma ?-dedi.
- Joq, agha,-dedim.
Sol kezde janymda túrghan qaqqan qazyqtay jigit enkeyip kelip, auzyn qúlaghyma jaqyndatyp: «agha, kóke demey, Núrsúltan Ábishúly deniz» dedi.
- Negizgi úsynysym búl emes, Núrsúltan Ábishúly. Búl endi siz ben biz ýshin bolary bolghan әngime. Aytylghan sóz - atylghan oq. Búny qaytaryp ala almaymyz. Mening úsynysym Ermúhamet Ertisbaevqa baylanysty.
- Iya, oghan ne bopty?
- Sol jigit Sizding kenesshiniz. Jýrgen jerinde kýldibadam sóz aityp kýlki bolady da jýredi. Sol kýlki bolghan sayyn el-júrtynyz «Elbasymyz shynymen osydan aqyl súray ma, әy súramaytyn shyghar, biraq súramasa búl nege otyr» degen san-sapalaq oilardyng shyrmauynda qalady. Abylaygha aqyldy Búqar aitqan. Arghy-bergi tarihty menen jaqsy bilesiz, Qojanasyrdan aqyl súraghan Han joq Alash júrtynda,-dedim. Elbasy biraz otyrdy.
- Onyng ýstine,-dedim oiymdy әri qaray jalghap: - Onyng ýstine búl sizge kenes bergende óz qaltasymen, óz jaghdayymen eseptese otyryp aitady bar aitaryn. Sondyqtan onyng kenesi orta taptyng jay-kýiine onsha kele bermeydi. Sondyqtan kenesshilikke taghy bir adam alsanyz jәne ol qarapayym ortadan shyqqan adam bolsa,-dedim.
- Sen bir ghana úsynys dep edin, sozylyp bara jatyr ghoy,-dedi jymiya qarap.

– Al, kimdi úsynasyn?-dedi. Janaghy oryngha adam súrap otyr ghoy. Qapelimde kimdi aitarymdy bilmedim. Eshkim esime týspey qor boldym. Ýnsiz qalugha bolmaydy. Qúlasang nardan qúla degen:
- Joq emes, barmyz ghoy, Núrsúltan Ábishúly,-dedim.
- Kim?-dedi sener-senbesin bilmey. Sheginer jer qalmady, jýzimdi tómen salyp:

- Men,-dedim. Ákem ylghy shamana qaramaysyng dep aityp otyrushy edi, ras bop shyqty. Birer sekund ótti. Sekund degen aty bolmasa minutqa, tipti saghatqa tatydy.
Ýstelindegi knopkany dyz etkizip basty.

- Kanselyariyanyng bastyghyn shaqyr,- dedi. Ana qyzdyng kirgeninen shyqqany jyldam boldy. Qúryghan jerim osy shyghar. Myna bәleni múnda kirgizip jýrgen kim, sol sógis alsyn, júmystan ketsin, al mynany artynan bir teuip qanghytyp jiberinder deytin shyghar.
Joq olay etpedi. Handa qyryq kisining aqyly bar degen ras eken. Núragham ana jigitke: - Myna balany eki-ay synaq merzimimen Preziydent kenesshisi qyzmetine qabyldandar, - dedi. Oppa Gannam-stayl deppin quanghanymnan. Áriyne, ishtey. Aytqan úsynys pikirlerim únaghan bolyp túr ghoy sonda ә?!. 10 qantardan bastap qyzmetke kirisuge tapsyrma alyp shyqtym. Biraq, eki aigha deyin I.O. Qúrsyn I.O. túrmaq O.I. I.A bolsa da el iygiligine júmys istep kóreyin. Biraq, 11 qantargha bir toy alyp qoyyp edim sol qalay bolar eken dep qoyamyn. Áy sanasyzdyq-ay, sol toydy ótkizip alyp biraq kelsem be, joq әlde, eki jýz dollaryn ózim alyp qap Baghdatqa bere salsam ba dep te oiladym. Endi ailyq alghangha deyin ary-beri jýrip túrghangha da birdene-birdene kerek qoy, bes-on tiyn bolsa da. Ol jerde de bara salyp «jey» bermeytin shygharsyn.
Sosyn shyqtym da Astanadaghy (bolashaqty ózim túratyn asqaq ta mәrtebeli qaladaghy) eng jaqsy qonaq ýige baryp úiqygha jattym. Biraq, nege ekeni belgisiz, óz ýiimde oyandym. Qarasam, eki qyzym eki jaghymda jatyr eken. Búghan da tәubә dedim marqúm sheshem qúsap.

BEYBIT SARYBAY

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1569
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2264
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3553