Aytugha úyat. Aytpaugha taghy bolmaydy. Osy aptanyng basynda basymyzgha jay týsirer jaysyz habar kelip jetti. Qazaqtyng qyzdarynyng aryn qorlaytyn pornografiyalyq filim satylymgha shyghypty. Habar jetisimen sol diskini izdestire bastadyq.

Kók bazardyng many

Aytugha úyat. Aytpaugha taghy bolmaydy. Osy aptanyng basynda basymyzgha jay týsirer jaysyz habar kelip jetti. Qazaqtyng qyzdarynyng aryn qorlaytyn pornografiyalyq filim satylymgha shyghypty. Habar jetisimen sol diskini izdestire bastadyq.

Kók bazardyng many

Yghy-jyghy halyq. Sanama órmekshi toryn qúryp tastaghan. Sol shyrmalghan tordyng arasynda shyryldaghan shybyn jannyng dauysy estiledi. Qazaqtyng qyzy bolmasa eken. Onsyz da kóreseni kórgen arularymyzdyng betine kýie jaghylmasa eken. Tipti, Almatyda týsirilgen pornografiyalyq kino bolsa da, últynyng basqa bolghanyn qaladym. Top diski satyp túrghan ózim qúralpy qazaq jigitine jaqyndap qalyppyn. Sezik tudyrmasyn dep qolyma ústaghan aptalyq gazetterdi ishime sýngitip jiberdim.
Diski alyp túrghan ýsh qyzdan qymsynyp biraz túrdym.
- Súray beriniz, - deydi satushy. Kibirtiktep qalsam kerek. Ár diskige bir ýnilem. Qyzdar ketken son:
- Pornografiyalyq kinolar bar ma, - dedim.
- Bar. Qandayy qajet?
Qolyma birneshe diskini ústata saldy. Qarap jatyrmyn. Arasynda izdegenim joq.
- Qazaqtyng qyzdary jayly jana diski...
- AGU-ding qyzdary jayly ma? Ol qymbat túrady.
- Qansha?
- Myng tenge.
- Sonyng bireuin ber.
Satushy әldebir jerge jýgirip ketti. Kóp kýttirmedi. Tanauynan jel esip entige basyp jetken jigit:
- Ol diski bitip ketipti. Erteng ertengisin ala keleyin, - dedi.
- Telefon nómirindi jazyp alayyn. Býgin kasetany tappasam qonyrau shalarmyn, - dedim.
Satushy tonyn ala qashty.
Kók bazardan tómen qaray yldyiladym. Taghy da bir top diski satatyn jerge keldim. Búl jerden izdegenimiz onay tabyldy. Syrtyna «Alma-Atinskoe porno», «Studenty AGU», «Lubiyteliskie semki» degen jazuy bar diskining betindegi jalanash әiel nazdanyp túr. Dereu qaltama sýngitip jiberdim de, myndyqtyng qúlaghyn shyghardym.
Sanam san saqqa jýgirip ketti. Mynau meshitting manyndaghy diski saudalaytyndardyng ózi qamsyz qazaqqa qanday qater tóndirip túrghanyn bilmeymiz-au... Múnda ne joq? Býgin kinoteatrda kórsetiletin filim, erteng osy jerden tabylady. Zansyz kóshirilip, zansyz satylady. Kimge saudalaghysy kelse, soghan beredi. Ol bala ma, shagha ma, eshkimning sharuasy joq. Olar aqsha tapsa boldy. Qalghany qúryp ketsin. Topan su bassa da, tobyghymen su keship jýre beredi.

Aidanyng ary

Kózben kórmegenge senbeytin qazaqpyz. Soraqylyghy sol - «biz eshkimnen de kem emes ekenbiz». Bas ayaghy bes minutqa sozylatyn «qazaqy-porno» maghan osyny úqtyrdy. Ras. Elirgen jasóspirimder Allanyng ózi jasyrghan kýnәli isti qaltafondarynyng kamerasyna týsirip, bir-birine taratyp jiberetin jaylar qazir kóptep kezdesedi. Biraq, mynau naqty diskige kóshirilgen núsqasy. Múnday súmdyq búryn-sondy bolmaghan-dy. Ondaghy azghyndaghan qatynasty surettep, әspetteu artyqtau bolar. Baryp túrghan azghyndyq. Qazaqylap aitqan kezde qaryndasymyzgha («Ár qazaq mening jalghyzym» degen aksiomagha sýienip otyrmyn) eki jigit artylady. Ókinishtisi olar da qazaq. Shúbar tildilerding birining beti bir kadrda jartylay kórinip qaldy. Úrynargha qara tappay jýrgen balang jigitter sekildi. Ayqas alany jataqhananyng bólmesine keletini de ras. Biraq, anyq emes. Kók hәm sarghysh shaqpaqty ortasynda aq jolaghy bar «matrastar» sony dәleldep túr. Áu basyndaghy 2-3 sekund bir qarayyp, bir agharyp sapasyz kamera (qaltafonnyng kamerasy bolsa kerek) búlghaqty salghysy keldi. Biraq, bertin kele qyz mýsini aiqyn kórine bastady. «Anannyng auzyn...» degendey qaryndastyng oimaqtay auzyna soghys ashqan pәtshaghar qyzdyng tisimen alysyp әlek. Ara-túra biraz dóreki qimyldar jasap, qaymyqqan qyzdy iykemdep alady. Biraz uaqytqa sozylghan is, jas jigitting degbirin aldy bilem. Nazaryn tómengi qaptalgha audardy. Yaghni, negizgi isine kóshti. Dәl sol sәtte dauysy ghana estilip, kameragha týsirip túrghan jigitting úyatty jeri kórindi. Dәl bir azghyndaghan shet eldegidey ol da oimaqtay auyzgha shabuylyna kirisip ketti. «Aida bes-aq minut shydashy» degen balang jigitting dauysy qanyndy qaynatyp jiberedi eken. Eki jigitting bir qyzdy ortagha aluy aty óshkir shetel azghyndarynyng isi siyaqty edi. Endi mine... Kórdik. Jiyirkendik. Kórmegenimiz osy edi. Aidanyng ary «qos qúlqynnyn» tabanynda taptalyp jatty. Anyghynda kýlli  barsha qazaq qyzdarynyng ary emes pe edi, búl?...

Qazaqtyng aldynda jauap beruleri kerek

Áuektetip qaytemiz. Qazaqtyng beti kýie-kýie. Kim jaqpady ony?. Álem aldyna qazaqqa ýsh qaynasa sorpasy qosylmaytyn Borat qazaqtyng atynan qaryndasyn tósekke sýirelep masqaramyzdy shygharyp,  namysymyzgha solay tiygen. Biraq, «lәm-miym» degenimiz shamaly. Artynsha oghan jauap retinde qazaq qyzdarynyng arlylyghy turaly filimderdi jaudyruymyz kerek edi. Oghan qauqarsyz boldyq. Kerisinshe, sol kinodan ýlgi alghanday kórkemdikti yshqyrdan izdeytin birqatar filimder týsirip tastadyq. Atap aitalyq. «Anshy», «Qaroy», «Áke qorlyghy», «Shiza», «Týngi bluz», «Kelin», «Qayrat-Chempion», «Mahabbat tәlkegi». Ne berdi? Eshtene de. Alash oghlandaryn azdyrdy. Mine, sonyng kórinisi ispetti jayma bazardyng saudasyn jastarymyzdyng azghyn qylyghy qyzdyryp jatyr. Bәrining auzynda AGU-ding qyzdary.
Eki sanasyzdyng isi dep keshirer edik. Múnday sanasyzdar elimizde az ba? Árkim bilgenin istese, elimiz pornografiyalyq filimder týsiruden kósh bastap ketpey me? Birinshiden atauynan at ýrketin Abay atamyzdyng atyndaghy Almaty Últtyq Pedagogikalyq Uniyversiyteti ýshin úyat. Nege? Sebep, sol uniyversiytetting studenti bolsyn, bolmasyn diskilerding syrtyndaghy jazu biraz mәsele tuyndatady. Dereu oqu orny basshylyghy búl isting anyq-qanyghyna jetui kerek. Aqtaludyng qajeti joq. Yaghni, osy mәseleni kótergen baspasóz qúraldarymen emes, studenttermen ainalysuy qajet-ti. Sosyn... Bizding elde zang bar. Sol bir tósekte es-týssiz qylymsyghan qanshyq (solay deuge mәjbýrmin) әr qaysymyzdyng qaryndasymyz, qyzymyz, әpkemiz... Birneshe jyldan son, anamyz... Sol sebepti bes minutta «pornojúldyz» atanghan Aidany tauyp, jaza kesu kerek. Qazaqtyng basqa arulary zang bar ekenin bilsin. Al, әdirem qalghyr «eki aqymaq» zang aldynda jauap beruge tiyisti. Nege deysiz be? Diski qabynyng syrtynda «kazahskoe porno» degen sóz túr. Yaghni, kýlli qazaqtyng kórinisi degen sóz. Onyng «geroylaryn» tauyp, jazagha tarta almasa Almaty qalasynyng ishki ister departamentine syn. Bizding aitarymyz osy. Siz ne deysiz?

«Bolashaq» gazeti, mamyr, 2010
Týpnúsqadaghy taqyryp: Qazaqtyng «pornojúldyzy» nemese AGU-ding Aidasy jayly aqiqatty kim aitady?