Aldynghy kýnning keshesinde (osydan ýsh kýn búryn ghoy) Aqtang SÝIINIShÁLIIN degen reseylik qazaq elimizding Ánúranyn orys tiline audaryp, «aydy aspangha» shyghardy. «Men mәskeulik dostaryma bizding Ánúranymyzdyng әdemiligin ózderine óte-óte týsinikti tilde kórsetkim keldi, - deydi ol aqparat qúraldarynyng ókilderine aitqan bir auyz әngimesinde, - al әnúrandy audaru iydeyasy mening bir dosymnyng «Astana kýni merekesinde airyqsha fleshmob úiymdastyryp, qazaqstandyqtarmen birge Ánúrannan bastalghan bastama boyynsha basqa da birneshe әndi birneshe tilde oryndayyq» degeninen shyghyp ketti. Osydan keyin men internet kenistiginen ary-beri izdestirip kórip edim, bizding Ánúranymyzdyng basqa tilderge, onyng ishinde orys tiline audarylghan núsqasy joq bolyp shyqty. Sodan men osy kemshilikting ornyn toltyrmaq bolyp, Ánúrandy orysshagha audardym. «Syrt kózben qaraghanda qalay estiledi eken?» degen oimen audarmasy jasalghan Ánúrandy viydeogha týsirdim. Mening oiymsha, múnda túrghan óreskel eshtene joq siyaqty...»

 Mine, AQTANG degen azamat osylay deydi. Al bizding tilimizde múny – «atyng shyqpasa – jer órte» deydi. Al endi anyghyna keletin bolsaq, Mihail Klenchin degen zangerding aituyna qaraghanda, elimizding birinshi nómirli әnin basqa tilge audaru arqyly Aqtan Sýiinishәlin qazaq elining qoldanystaghy zanyn óreskel búzyp otyr. «Endi osy dúrys pa?» degen dýdәmal mәselege keleyik. Zanger aityp otyr – «zang búzylyp otyr» dep. Demek, zandy búzyp otyrghan mәskeulik qazaq sóz joq, kodekste kórsetilgen tarmaqtar boyynsha jazasyn alugha tiyis. Basqasy basqa, býtindey bir egemen elding Ánúranyn ózge tilge audaryp, merekelerde shyrqalatyn rok, rep siyaqty «zamanauy jyndy biylerdin» qatarynda sekendetip qon, shynyn aitqanda, taza kelekeleu bolyp sanalady. Búghan basqaday sóz joq. Sýiinishәliyn, estuimizshe, aldaghy uaqytta orysshamen ghana toqtap qalmay, qazaq elining Ánúranyn aghylshyn jәne qytay tilderine de audarmaqshy. Quana qoyatynday jaghday emes búl, óitkeni qazaq elinde «emen-jarqyn, tau-tәtti» ómir sýrip jatqan jýz qyryqqa tarta últtyng әrqaysysy óz tiline audaryp alyp, nәtiyjesinde Ánúranymyz mereke sayyn jýz qyryqqa tarta tilde shyrqalyp jatsa, ne bolady sonda? Eshtene de bolmaydy, tap-taza qoyyrtpaq bolady onda. Negizi, әr elding Ánúrany sol elding tek Memlekettik tilinde ghana shyrqalady – әlemdik praktikada solay qalyptasqan.

«Keshe 28 batyr... býgin Ánúran, al erten... al ertendi oilaudyng ózi tipti qorqynyshty... qazaqty kelekeleu osylaysha jalghasa beretin bolsa!

Marat MADALIMOV.

Abai.kz