Jalpy anyqtamasy óte qarapayym әri týsinikti: blog – onlayn kýndelik. Bloger – kýndelik jýrgizushi. Ádettegi kýndelikten aiyrmasy – jariyalylyghy. Biraq, qazirgi blog, bloger degen týsinik búl anyqtama shenberine syimaydy. Týpkilikti әri naqty anyqtama beru qiyn. Óitkeni, eng basty mәselese bizdegi blog, blogerding degenning týsiniksizdigi.

wordpress blogplatformasy

Áuelde әrtýrli mamandyq iyeleri, negizinen jastar  wordpress blogplatformasynda blog ashyp, jýrgize bastady. Uaqyt óte kele, búl onlayn ortagha ainalyp, jastardyng alanyna ainaldy. Sóitip, blogerler Almatyda birinshi kezdesulerin ótkizdi. Búl – jastardyng aralasuyna, bir-birin tanuyna, óz oilaryn, qyzyghushylyqtaryn ortagha salyp, talqylauyna qolayly oray boldy. Keyinnen búl alangha diny toptar da kirip, aqyry wordpress jabyldy. Sóitip, blogerler basqa platformalargha kóshe bastady.

Áleumettik jeli

Keyin әleumettik jeliler onyng ishinde feysbukting qoldanys ayasy keng taraghan kezde blog degen ne, bloger degen kim degen nәrse týsiniksiz bolyp ketti. Áleumettik jeli qoldanushylarynyng bәrin bloger deuge kelmeydi. Endeshe, qazirgi bloger kim, blog ne – jauap beru qiyn.

Aymaqtar jәne blogerler

Biraq, ózderin «blogerler» deytin topty aimaqtyq jәne ortalyq biylik olardyng internettegi belsendilikterine qarap, paydalana bastady. Yaghni, blogturlar úiymdastyru arqyly aimaqtyng әleumettik-ekonomikalyq damuyn kórsetuding arzan әri qoljetimdi jolyna ainaldyrdy. Jәne blogqúryltaylar ótkize bastady. Búl da jergilikti biylik júmysynyng jarnamasyna taptyrmaytyn tәsil. Eng bastysy, arzan. Bagha mәselesinde blogturlar men blogqúryltaylargha jergilikti budjetten qansha qarjy bólinetini, ol qalay júmsalatyny, qarajattyng qanshalyqty aqtalatyny belgisiz. Al, blogerler júmysynyng bar nәtiyjesi әleumettik jeli lentasyn suretter, qysqa jazbalarmen toltyru әri kóptep bólisu.

Blogqúryltaylar

Al, blogqúryltay ne ýshin, qanday maqsatta úiymdastyrylatyny týsiniksiz. Bizding biluimizshe, basty nәrse aimaq jarnamasy bolsa kerek. Qúryltaydyng aldynda qoyghan belgili bir naqty maqsatynda kóru qiyn. Mәselen, osy kýnderi Tarazda ótip jatqan blogqúryltayda sóz bolyp, talqylanyp jatqan dýniyelerge qarasanyz, manyzdy eshnәrse kóre almaysyz. Yaghni, qúryltaydyng ózi siyaqty onyng mazmúny da týsiniksiz.

Diny toptar jәne blogerler

O bastan teris aghymdaghy diny toptar óz iydeologiyalaryn taratudyng tóte joly retinde internetti, әleumettik jelini, týrli blogplatformalardy jaqsy paydalanyp keledi. Olar blogqúryltaylarda da boy kórsetedi. Blogqúryltaylargha kóbine әdette, qazaq baspasózin keleke etip, ózderin dәstýrli baspasózge bәseke kóretin, internet qoldanu tәrtibi men etikasyn saqtay bermeytin jastar qatysatynyn eskersek, búl diny aghymdargha qataryn kóbeytuding tóte joly. Áriyne, qatysushylardyng deni sonday adamdar deuge bolmaydy. Olardyng ishinde jurnalistter de bar. Kóptegen diny sayttar búghattalghannan beri әleumettik jeliler men blogtúghylar da diny piyghylyn jasyrghan qoldanushylar kóbeydi. Ári olar blogerlerding de arasynda barshylyq. Ádette, olar әsirebiylikshil, әsirememleketshil bolyp kórinedi. Bir aita keterligi, keyingi jyldardaghy blogqúryltaydy ótkizudi diny toptar qolgha ala bastaghanday...

Aqsha, tauar jәne bloger

Oblystar blogqryltay arqyly óz júmystaryn kórsetuge tyryssa, biznes salasy da blogerler arqyly tauar jarnamasyn jasaugha tyrysady. Biraq, biznes ókilderi, kompaniyalar orys tilinde jazatyn blogerlerding qyzmetine kóp jýginedi. Al, qazaq tildi bloger әzirge biylikting tapsyrysyn oryndaudan әrige bara almay otyr.

Búl jerde qazaq blogerleri internet kәsip jasaugha talpynyp jýrgeninde aitqan jón. Biraq, olar veb-sayt jasau, jýrgizu jәne internetting jana dýniyelerin ýiretu treningterimen ghana shektelip otyr.

Orys jәne qazaq tilindegi blogerlerding aiyrmashylyghy barshylyq. Mәselen, orys tildi blogerler kompaniyalardyng ýlken jobalaryn nasihattaydy әri blognasihatty dәstýrli baspasózben shendestirmeydi. Al, qazaq blogerleri kóp jaghdayda jurnalisttermen «jaghalasqandy» әri olargha internet qoldanuda «ústaz» bolghysy kelip, qalay da jeke túlghasyn kórsetudi kóbirek kózdeydi.

Týiin

Qoryta kelgende, blog – internet qúral. Al, qazirgi blogerler úsaq-týiek dýnie jazudan asa almay otyr. Blogqúryltay ol – biylikting internet qúraldy óz qyzmeti men júmysyna paydalanuy deuge bolady.

Abai.kz