HH ghasyrdyng basy. Tariyhqa janasha kózqaras
Qazaq últ-azattyq qozghalysynyng jetekshisi, Alashorda avtonomiyalyq ýkimetining tóraghasy Álihan Bókeyhanovtyng 150 jyldyghyn YuNESKO kóleminde atap ótu sharalarynyng ayasynda Abay atyndaghy Qazaq últtyq pedagogiykalyq uniyversiyteti men Qazaqstan tariyhshylary qauymdastyghynyng úiymdastyruymen «Euraziyanyng týrki jәne músylman halyqtarynyng sayasy kóshbasshylary: túlghalar, iydeyalar, taghdyrlar. HH ghasyrdyng basy» atty halyqaralyq ghylymiy-tәjiriybelik konferensiya ótti, - dep jazady Egemen Qazaqstan gazetining tilshisi.
Jiynda qazaqtyng azattyghy jolynda ter tógip, egemendik ýshin enbek sinirgen, alghashqy últtyq iydeologiyanyng negizin qalaghan qayratkerding sayasy kelbeti turaly belgili tarihshylar bayandama jasap, Alash iydeyasyn biyik ústaytyn tanymal túlghalar sóz aldy.
Konferensiya qatysushylary Á.Bókeyhanovtyng últ tariyhyndaghy ornyn, qogham qayratkeri, Últ-azattyq qozghalysynyng jetekshisi retindegi qyzmetin býgingi kózqaras jәne metodologiyalyq ústanym túrghysynan qorytu mәselelerin talqylady. Tarih ghylymynyng doktory, professor M.Qoygeldiyev barlyq últshyldardyng kóshbasshysy bolghan qayratkerding qazaq últyna qajet reforma ýshin kýresi turaly aita kelip, qazaq últtyq iydeyasynyng maqsatyna jete almau sebebi men Alash qozghalysynyng jenilu sebepterine toqtalsa, «Egemen Qazaqstan» respublikalyq gazeti» AQ Basqarma tóraghasy, professor Darhan Qydyrәli Áliyhan Bókeyhanovtyng týrki halyqtarymen baylanysy jәne týrki әlemi iydeyasynyng tútastyghy turaly әngimeledi. Últtyq bolmysty jongha úmtylghan sayasy jýiening mәdeny múramyzdy talqandau maqsatymen tútas últty qayratkerlerinen, iskerlerinen, ruhany jetekshilerinen, bilimdilerinen aiyrghan ozbyr sayasatyna qayratker túlghanyng qarsylyghy Memlekettik qyzmet salasyndaghy Astana Ónirlik habynyng basqarushy komiyteti tóraghasy Álihan Baymenovting oiymen tarqatyldy.
Al Qorghanys ministrligining Áskeriy-tarihy muzeyining ghylymy qyzmetkeri, sayasattanushy Berik Ábdighaly «Á.Bókeyhanov pen Alash әskeri» mәselesin sóz ete túryp, Alash iydeyasynyng jenilis tabuynyng taghy bir sebebin birneshe ret ýndeu jasalsa da, mýddeles odaqtastyn, qarajat pen mamannyng bolmauynan atoy sala almaghan Alash ýkimetining әskerimen baylanystyryp, kópshilikke beymәlim bolyp kelgen alashordanyng әskeri jayly múraghattardan tabylghan tyng derektermen bólisti.
Professor Kóshim Esmaghanbetov qayratkerding ghylymy múralaryn sóz etip, janadan tabylghan 40-qa juyq enbegining kóptomdyq jinaqqa enbey qaluyna qynjylys tanytty. J.Balasaghún atyndaghy Qyrghyz últtyq uniyversiytetining professory Asqarbek Bedelbaev pen Ishanaly Arabaev atyndaghy Qyrghyz memlekettik uniyversiytetining dosenti Júmaghúl Baydildeev Álihan Bókeyhanovtyng qyrghyz ziyalylarymen baylanysyn tarihy derektermen sabaqtastyra otyryp әngimeledi.
Konferensiyanyng ekinshi bólimi Alashqa ayanbay qyzmet etip kele jatqan abyroyly ghalym, әlihantanu isine zor enbek sinirgen professor Mәmbet Qoygeldiyevting 70 jyldyq mereytoyyna arnalyp, aituly ghalymnyng ghylymy qyzmeti men azamattyq kelbetine bagha bergen qúttyqtaular joldandy.
Aygýl Ahanbayqyzy
