Jarqyn ShÁKÁRIM, Qazaqstannyng enbek sinirgen óner qayratkeri, kýishi, óner zertteushisi:

- Jarqyn agha, azdy-kópti jazghan kitaptarynyzben jәne kýishilik ónerinizben elimizge tanylghan óner túlghalarynyng birisiz. Mәdeny múralar jayly, últtyq muzyka jayly jazyp jýrgeninizdi bilemiz. Qazir sizding oiynyzdy ne mazalap jýr?

- Ertede osynday bir saualdy bir jihan­kezge qoyghanda, ol «kórgenimdi ait­sam ba eken, әlde kónildegimdi aitsam ba eken» dep, sәl kidiripti de, bastan keshken­derin bayanday beripti. Sol aitpaqshy, keu­desi birde quanyshpen, endi birde ókinishpen, ýnemi oy jeteginde jýretin adamdy jalghan dýniyening qonaghy nemese jihankezi deuge bolady. Árbir adamnyng enshisinde ómirde kórgen-bilgenderi, jadyna týigenderi jý­re­di. Biraq sol kórgen-týigenderin syrtqa shygharu әr adamnyng ózine baylanysty. Mә­selen, óz basym Tәuelsizdik tanyna quan­­sam da, tirisinde syilasqan Jýsipbek Elebekov, ýzengiles dosym Jәnibek Kәrme­nov, ústazym Bolat Sarybaevtar «әtten, Tәuelsizdikke jete almady-au» degen óki­nish­pen jýrdim. Jaqsy men jaman, quanysh pen ókinish qatar jýredi delinetin úghymdy sol jyldarda anyq angharghandaymyn.

- Siz akademik Álkey Marghúlangha tas tasyghan ekensiz. Kezinde ol turaly maqala da jaryq kóripti. Ghúlama ghalymgha úsynghan tastardyng qanday qasiyeti bar edi?

Jarqyn ShÁKÁRIM, Qazaqstannyng enbek sinirgen óner qayratkeri, kýishi, óner zertteushisi:

- Jarqyn agha, azdy-kópti jazghan kitaptarynyzben jәne kýishilik ónerinizben elimizge tanylghan óner túlghalarynyng birisiz. Mәdeny múralar jayly, últtyq muzyka jayly jazyp jýrgeninizdi bilemiz. Qazir sizding oiynyzdy ne mazalap jýr?

- Ertede osynday bir saualdy bir jihan­kezge qoyghanda, ol «kórgenimdi ait­sam ba eken, әlde kónildegimdi aitsam ba eken» dep, sәl kidiripti de, bastan keshken­derin bayanday beripti. Sol aitpaqshy, keu­desi birde quanyshpen, endi birde ókinishpen, ýnemi oy jeteginde jýretin adamdy jalghan dýniyening qonaghy nemese jihankezi deuge bolady. Árbir adamnyng enshisinde ómirde kórgen-bilgenderi, jadyna týigenderi jý­re­di. Biraq sol kórgen-týigenderin syrtqa shygharu әr adamnyng ózine baylanysty. Mә­selen, óz basym Tәuelsizdik tanyna quan­­sam da, tirisinde syilasqan Jýsipbek Elebekov, ýzengiles dosym Jәnibek Kәrme­nov, ústazym Bolat Sarybaevtar «әtten, Tәuelsizdikke jete almady-au» degen óki­nish­pen jýrdim. Jaqsy men jaman, quanysh pen ókinish qatar jýredi delinetin úghymdy sol jyldarda anyq angharghandaymyn.

- Siz akademik Álkey Marghúlangha tas tasyghan ekensiz. Kezinde ol turaly maqala da jaryq kóripti. Ghúlama ghalymgha úsynghan tastardyng qanday qasiyeti bar edi?

- Ol - jay tas emes, ósken ónirdegi kó­zim kórgen, qolym ústaghan tanbaly tas. Ke­zin­de Semey atom poligonynyng jerasty jarylystarynyng dýmpui sol manaydaghy auyl ýilerining terezesin syndyra otyryp, arasy at shaptyrym jerlerdegi tau shatqal­daryn da shayqaltyp jiberetin. Sondaghy shatynaghan taudyng jotasynan jerge qúlap týsken tanbalary bar tas synyqtaryn әueli ýige, odan song mektepting bir búryshyna jiy­na­ghanmyn. Bir kýni mektep diyrektory Ghab­bas Qasenghazin shaqyryp alyp: «Kóne dәuir­den jetken jәdigerler ghoy, Almatygha, akade­mik Marghúlangha aparyp bermesen, myna júrt tastaryndy týk qaldyrmay funda­ment­ke qalap jiberedi», - dep edi. Sodan jiy­ghan-tergenimdi birneshe qapqa salyp, Taskesken auylynan Ayagózge jetki­zip, poyyzgha tiyep, Almatygha, tura Álkey agha­nyng ýiine әkelgenim bar. Sodan tarihy jәne mәdeny múragha enbegim bar bozbala esebinde 1976 jyldyng jazynda Qazaq SSR mәdeniyet eskertkishterin qorghau qogha­my­nyng II sezine meni delegat etip qatys­tyrdy. Sol sezde qoghamnyng tóraghasy Niyaz­bekovting bayandamasyna iligip, mening óner múrasyna degen janashyrlyghym tu­ra­ly jap-jaqsy pikirler aitylyp, bala kónilimdi aspangha shygharghan bolatyn.

-Taskesken dep qaldynyz, atyna zaty say eldi meken-au, shamasy. «Tasty kesken» dep qalay atalghan eken?

- «Kýldir-kýldir kisinetip» dep bastala­tyn tolghau aitqan jyrau әri batyr Aqtam­berdi babamyz taudy kesip, tasty tesip to­ghan salyp, su aghyzyp halyqty shólden qút­qarghan jer - osy Taskesken. Áli kýnge Aqtamberdi baba úrpaqtarynyng qonysy. Qarshaday bala kezimde erkeletken sheshem bú dýniyeden erte ozyp, Taskeskendegi zirat basyna jii baratyndy shyghardym. Anagha degen saghynysh qoy. Kelgishtep jýrip, bar­ghyshtap jýrip, «ziratshyl bala» atanyp, dala kezip ketetin kezderim bolghan. Sóitip jýrip, Taskesken manynan 30 myngha juyq tanbaly tas, tórt tas mýsin, myqtyng ýii delinetin 300-ge tarta tastan ýiilgen qor­ghan, obalar tauyp, respublikalyq gazet­terde 100-ge juyq maqala jazghanym bar. Tipti respublika kóleminen asyp, Mәs­keude shyghatyn «Sovetskaya kulitura» gaze­tining 1976 jylghy 24 tamyz kýngi sanyndaghy Taskeskenning tas múralary jayly jariya­langhan «Galereya na skalah» degen maqa­la­nyng shyghuyna da sebepker bolghanmyn. Ol ónirding taghy bir taptyrmas múrasy dep, Taskeskennen segiz shaqyrym joghary ór­ley, Qaraqol ózenining boyyndaghy jyqpyl jartas qabaghyn ýngip jasaghan, kóne zaman­nan jetken «Tas әuliye» ýngirin aitugha bola­dy. Ýngirde tas qazan, oshaq orny men jan­tayatyn tas tósek bolushy edi. Ýngirding bir búryshynan shyqqan móldir su kózi ekinshi búryshyna baryp sinetin. Segiz qanat kiyiz ýiding aumaghynday ýngirding kerege tәrizdi irgesin ainala zat qoyatyn kertikteri boldy. Ýngirge kirip, Allagha qúlshylyq etushiler sol kertikke jaghalay tiyn tastaytyn. Amal ne, qasiyetti ýngirding qiratylghanyna da shiyrek ghasyrdan asty.

- Endigi әngimemizdi mәdeny múranyng ekinshi bir qyry bolyp tabylatyn qazaqtyng muzykalyq múralary jayly sóz etsek. Siz muzykany zertteumen qatar, muzyka qayratkerleri jayly derekti proza jazyp jýrgen adamsyz. Sizding qalamynyzdan tughan Ámire Qashaubaev, Núrghisa Tilendiyev, Shәmil Ábiltay jayly jazghan kitaptarynyz, sonymen qatar qazaq muzykasynyng problemalary jayly pikirleriniz respublikalyq baspasózderde jazylyp, el nazaryna ilikkenin bilemiz. Muzyka mamany retinde býgingi qazaq әnderining nasihat­taluy men últtyq muzykamyzdyng jay-kýii turaly ne aitasyz?

- Mysaly, qazaq jerinde 130-dan astam últtyng ókilderi túrady delinedi. Bizde sol últtardyng últtyq muzykalary qazaq jerinde terezesi teng damu ýstinde. Áytse de qazaq jerindegi әnder ýsh týrli baghytta nasihattalyp otyrghanyn joqqa shyghara almaymyz. Osy baghyttardy klas­sifiy­kasiyaly ýlgimen jiktesek tómende­gidey tizim shyghady. Men búl jikteudi ýzbey jazyp ta, aityp ta jýrmin. Áuelgisi - Qúr­manghazy atyndaghy halyq aspaptary orkes­trimen nemese Núrghisa Tilendiyev atyn­daghy «Otyrar sazy» orkestrimen, nemese jekeley dombyra men qobyz tәrizdi últtyq muzykalyq aspaptarymen, nemese folik­lorlyq ansamblider sýiemelimen oryn­da­latyn taza qazaq tilindegi әnder na­siy­haty. Ekin­shisi - tili qazaqsha bola túryp est­radalyq orkestrler, kompiuter nemese fortepiyano, skripka, gitara tәrizdi eu­ro­pa­lyq muzykalyq aspaptarmen sýie­mel­denip oryndalatyn estradalyq әnder. Ýshinshisi - Qazaqstan jerinde túratyn әr últ ókilderining óz tilinde oryndalatyn әn­deri. Mine, osy ýsh aghym qazaq jerindegi muzykalyq әnderding damuy men nasihatyn qúraydy. Osy ýsh baghyttyng ishindegi qazaq әni men jalpy muzykalyq múrasy, әsirese  europalyq aspaptar men kompiuter jәne fonogramma arqyly estradalyq baghytta damu ýstinde. Jalpy, әrbir әnning halyqqa jol tabuy, әnshining әn oryndauy arqyly kóp­shilikke jetui nasihat júmystaryna baylanysty bolady. Olay bolsa, әnshi bol­syn, kompozitor bolsyn óz әnderin na­sihattau jolynda tikeley belsene kirise­di.

Alayda osy kýnderde óner adamdaryna «júldyzdardyng kóbeyip ketuining syry nede?», «dombyra men qobyzymyzgha qara­ghanda estradalyq әnder basym týsude, osy­ghan qalay qaraysyz?» degen synaydaghy saualdar jii qoyyluda.Osy súraqtargha әrkim qal-qaderinshe jauap berip jatady. Men óz basym әnderding damuyn әlginde aitqanymday, ýsh týrli baghyttaghy jikteu ýlgisinde týsindirgim keledi.

- Desek te, jogharyda mysalgha alghan súraqtardy qayyra ózinizge qoysaq...

- Ár zamanda ómir sýrgen halyqtyng tarihy belgi-bederi, damyghan әdebiyeti men óneri jәne mәdeniyetine say óz erekshelikteri bolady. HIH ghasyrda qazaq halqy qadir tút­qan ónerpazdy «sal», «seri» dep qúrmet­tegen. HH ghasyrda «óner sanlaqtary» dep jýrdik. Mәselen, Jýsipbek Elebekov, Ghariy­folla Qúrmanghaliyev, Maghauiya Hamziyn, Jamal Omarova syndy talanttardy «qazaq ónerining sanlaqtary» deymiz. Sonday-aq auyl arasynan shyqqan daryndylardy «auyl ónerpazy» dep jýrdik. Al HHI ghasyr­da auyzeki qúrmetteu belgisi «júldyz» degen sózge auysty. Búl ózi, negizinen, orys­tardyng «zvezdy estrady» degeninen alynsa kerek.

«Sal-seriler men óner sanlaqtary» degen teneu halqyna ónerimen jarqyrap kóringen jýzden bir adamgha ghana telinetin qúrmetteu bolsa, «júldyz» dep otyrghany­myz ә dep auzyn ashqan әrbir adamgha beri­letin ataqqa ainalyp ketti. Ekining biri «júl­dyz» bolghan son, óner adamy bolghan­nan ne qayyr bar? Yaghny әnshilerdi qúrmetteuding býgingi qadiri әlsiregen jәne tayazdanghan. Mәselen, Roza Rymbaevamen mektepti jana bitirip, bir әn oryndaghan jetkinshekti «júl­dyz» dep qatarlas qongha dәtimiz qalay ba­ra­dy? Al bizding teleradioarnalardan, ýlkendi-kishili sahnalardan osylay habar­lanady, baspasózde de osylay jazu qalyp­tasyp ketken. Meninshe, búl dúrys emes.

- Óziniz aitpaqshy, ekining biri júldyz bolugha basty sebep ne dep oilaysyz?

- Árbir adam - halyqtyng ókili. «Júl­dyz» dep aspangha kóteretin de, týsiretin de - ózimiz. Mәselen, keybir telearnalar men radiolarda sol «júldyzdar» ýnemi jarna­malanyp túrady. Dausynyzdy kompiu­termen óndep, fonogrammamen bir әn aitsa­nyz boldy, «júldyz» bolyp shygha kelesiz! Op-onay sharua siyaqty. Búghan әsi­re­se qazaq jastary qatty elitip ketti. Tipti jeke-jeke júldyz bolumen qatar, qazirgi ónerpazdar top-tobymen, otbasymen, újymymen birge «júldyzdy» degen aidar taghyp alyp jýr. Sonda aspandaghy júldyz­dardan da kóp, ne degen bitpeytin júldyz­dar degen oy tuady. Osy әreketterimizben jetesine jete qoymaghan talantty jas jetkinshekti qúrmettegen bolyp, moynyna tumay jatyp gýldeste baylap, «júldyzday jarqyraghan» dep marapattap, astyna kóp­shik qoyyp, tóbesin kókke kóterip, boyyn­daghy darynyn jetesine jetkizbey, buyn­dyryp tastaytyn tәrizdimiz. «Júldyz» de­gen sayyn әlgi jas ónerpaz masattanyp baryp qúlap týsetinin de bilmeydi. Búl ózi býgingi mәdeniyetimizde stihiyaly týrde qalyptasyp, әbden sanamyzgha sinip ketken búqaralyq qúbylys bolyp otyr.

- Býgingi estrada fonogrammasyz ómir sýre almasy anyq. Óner zertteushisi retinde osy qúbylys turaly ne aitasyz?

- Fonogramma jazu, fonogrammamen әn oryndau bireulerding jep otyrghan nany desek te bolady. Búl - óte dauly mәsele. Men 1973 jyly Mәskeuding «Melodiya» fiyr­masynyng Almatydaghy bólimshesining redaktory bolyp túrghanymda 1000-nan astam fonogramma jazghan adammyn. Fo­no­gramma grekting fono-dybys, gramma-jazamyn degen sózinen shyqqan. Fonogram­ma degenimiz - qazaqsha aitqanda, әnder men kýilerding taspasy. Yaghny ýntaspa. Fono­gramma taspa retinde radio fonote­kasyna arnalyp, magnittik lenta týrinde de jazylatyn bolghan. Sol kezdegi halqy­myz­dyng jýzdegen óner sanlaqtary men ónerpazdarynyng fonogramma týrinde bәrining de ýntaspasyn jәne kýitabaqtaryn shygharghanbyz. Qazir dybysty disk pen fleshkalargha jazyp alatyn boldyq qoy. Ótken ghasyrdyng 70-80 jyldarynan bastap ýntaspany teledidardan әn oryndau ýshin әnshiler keninen paydalana bastady. Árbir әnshi әueli qatysatyn konsertke shyghar aldynda ýntaspasyn jazyp alady. Konsert ýstinde әlgi taspany (fonogrammany) kon­sertting sahnalyq dybys rejisser­leri­ning qolyna berip, sahna syrtynda ainal­dyrt­qyzady. Ózi sahnagha shyghyp, taspadan es­ti­lip jatqan ýnge qosylyp әn aitqan bolady. Ol kezding tehnikalyq mýmkindikteri әlsiz bolghandyqtan, osy әdisti qoldanugha mәj­býr edi. Al býginde fonogrammadan aryla almay otyrghanymyz ózimizge syn. Búl óner adamynyng ósuin, jalpy, әn ónerining ósuin tejeydi.

Taspadan shyqqan ýnge әnshi týrin mimiy­kamen keltiredi. Týr-qimyly, әrbir aitqan sózi sahna syrtynda shyghyp jatqan dauys­pen birdey boluy shart. Sahnada әnshi ýnin, dauysyn shygharmastan taspagha ilesip, taspadaghy ýn bitkenshe elikteydi. Mәjbýr­lenedi. Ózi ýn shygharmastan tek bet-әlpe­timen, kózining qiyghymen, auyzdy ashyp-jabuymen, jalpylay aitqanda, taspadaghy ýnge tәueldi adamnyng rólin oinaydy. Nege deseniz, sol sәtte ol әnshi әn aityp túrghan joq. Ol tek aldynda taspagha jazylghan dauysqa qosyludyng әreketin ghana istep túr. Yaghny taspadan shyqqan tehnikadaghy dauys­qa týrin keltiru arqyly halyq aldyna shy­ghyp túr. Ol aitylyp jatqan әrbir sózge auzyn dәl keltiruge tyrysady. Bylaysha aitqanda, dybys zoraytqyshtan shyqqan dauysqa ýnsiz kýide auzyn ashyp-jauyp, eliktep jýrgen sahnada taspagha tәueldi kýy keshedi. Ári kýlkili, әri janyng ashidy. Ýntaspagha qosylyp әn oryndaghan әnshini «jansyz» dauyspen әn oryndady deytini sondyqtan.

- Jarqyn agha, halqymyzdy eleng etkizip, 1000 kýiimizding antologiyasy jaryqqa shyqqany belgili. Osyn­day ýlken oljaly jinaqqa sizding oryndauynyzdaghy kýiler de engen eken. «Qazaqtyng 1000 kýii» dep atala­tyn antologiya jóninde óz aitarynyz bar shyghar...

- Osy uaqytqa deyin óz basym әnder men kýiler antologiyasynyng ýsheuin shy­gha­rysugha qatysqanmyn. Songhysy 2003 jyly disk bolyp shyqqan 256 kýiden túratyn antologiya boldy. Onda men jauap­ty redaktor bolghanmyn. Ótken ghasyrdyng 70-jyldarynda akademik Rahmanqúl Berdi­baevtyng tapsyrmasymen Mәskeuden Ábiken Hasenovting taspagha jazylghan barlyq kýi­lerin әkelip, kýitabaqqa kóshiruge enbek et­ken de kezderim boldy. Aqqyz Ahmetova, Dәulet Myqtybaev, Jappas Qalambaev, Maghauiya Hamziyn, Ápiyke Ábenova, Tólegen Mombekov, Omarhan Kerimqúlúly, Elemes Talasbayúly, Boranqúl Qoshmaghambetov, Baqyt Qarabalina, Uәly Bekenov, Ghabdyl­haq Barlyqov, Shaghdar Aqylbekov, Sapar­jan Torsyqbaev, General Asqarov, Fayzol­la Ýrmizov siyaqty agha buyn kýishilerimizben aghalap-jaghalap, qatarlas kýn keshtik. Shyn­dy­ghyn aitqanda, osy atalghan oryn­daushy kýishilerding kózin kórip, teledidar men radiogha jazyluyna sebepker bolghan adamdardyng biri bolghanymdy ýlken maqtanysh tútamyn. Al «Qazaqtyng 1000 kýii» antologiyasyna jogharyda atalghan óner sanlaqtarynyng radioda jazylyp alynghan jәne beyneqorda jazylyp qalghan kýy múralary endi. Shyndyghyn aitqanda, janadan shyqqan 1000 kýiding antologiyasy, negizinen, Qazaq radiosynyng «Altyn qo­ry­nan» jәne Ortalyq memlekettik kinofo­toqújattar jәne dybys jazbalary múra­ghatynan kóshirilgen.

- Jinaqqa siz oryndaghan qanday kýiler engen? Ózge de oryndau­shylar­dan kimderdi erekshe atap ótuge bolady?

- Búl kitapqa mening oryndauymdaghy «Jalqy jigit», «Kóktóbel», «Salkýren», «Tolghau» tәrizdi tórt birdey halyq kýii engizilgen. Alayda antologiya redaktorlary men oryndaghan kýiler qosbúrau domby­rada oryndalghanyn atamay ketken eken. Qosbúrau - qazaqtyng teris jәne on, yaghny eki búrauy qatar túrghan ýsh ishekti qosbú­rau­ly dombyrasy ghoy. Shyghys Qazaqstanda Abaydyng әnshisi Álmaghambet dәstýri, Tileu­li dәstýri deytin qosbúrau dombyrashylyq dәstýri bolghan. Túnghysh Preziydentimizge túnghysh bata bergen Shәkir Ábenovting qosbúrau dombyradaghy kýileri men ataqty qosbúrau dombyrashy Ázimhanov oryn­daghan kýiler tabylyp otyr. Shyghys Qazaq­stannyng osy qosbúrau dombyrashylyq dәstýri jayly bayandau antologiyagha enbey qalghan eken. Býgingi tanda Abay audanynan shyqqan Núrgýl Amantayqyzy Ákimghojina qosbúrau dombyrashy atanyp, Abay, Shәkә­rim, Shәkir Ábenovter tartqan dom­byranyng ýnin janghyrta jalghastyryp otyr. Núrgýlge kezinde Shәkir Ábenov batasyn da berip, qosbúrau dombyrasyn syigha tart­qan eken. Men de shәkirtim retinde kýishi Núrgýlding bolashaghynan ýlken ýmit kýtemin. Óz basym qosbúrau dombyragha qatysty qyryq jyl boyghy enbegimning nәtiyjesin, kórgen-bilgen, jighan-tergen, zerttegen izdenis­te­rim­di baspagha úsynyp, aldaghy ua­qyt­ta kitap etip shygharmaqpyn. Al «qanday oryndau­shy­lardy joghary qoyar ediniz?» degen saualyna aitarym, antologiyagha oryndaghan kýileri engen oryndaushy­lar­dyng bәri de - kýishilik dәstýrimizdegi orny bar túl­ghalar. Nege deseniz, ótken ghasyrdyng 70-jy­l­dary jaryqqa shygharghan antolo­giyamyzgha engen adamdardan býginderi búl dýniyede eshkim de qalghan joq. Kýishi ómir­den ótse de, kýy - mәngilikke qalady. Al kózi tiri oryndaushylardan kózimiz kórgen Shәmil Ábiltaydan jәne shertpe kýide barmaghynan bal tamghan Talasbek Ásemqú­lov­­tay kýishini óz basym әli kezdestirgen emes­pin. Osy eki dombyrashy kýishilik mәde­niye­timizde Dinaday, Ábikendey, Maghauiyaday erekshe­lik­terimen kórinip, oryndaushylyq dәstýr­ding asqar shynyna kóterildi. Qazaq muzyka ónerinde izderi qaldy. Olardyng basty erekshelikteri - oryndaghan kýileri­ning últ­tyq boyauynyng qanyqtyghynda, ishki maz­mú­nynyng shynshyldyghyn­da.

- Ángimenizge raqmet. Shygharmashylyq tabystar tileymiz!

Aytarym bar...

Ótken jyly senator Ghany Qasymov ýntaspa (fonogramma) jónindegi shyndyqtyng betin ashyp, ony tejeu jóninde mәsele kótergen bolatyn. 2009 jyldyng 11 jeltoqsan kýngi Senattyng plenarlyq jiynynda deputattar aldynda sóilegen sózinde sol kezdegi Mәdeniyet jәne aqparat ministrligining jauapty hatshysy Janna Qúrmanghaliyevanyng respublikamyzda «fonogrammany jazudy dogharsaq, otandyq estrada qúrdymgha ketedi» degeni esimde. Ánshilerding sahnada taspany tynday otyryp әn aituy jóninde әli naqtyly tújyrym joq. Al basqa elderde búl mәsele әldeqashan sheshilgen. Mәselen, Mәskeu meri Yuriy Lujkov, Ázirbayjannyng mәdeniyet ministri Polad Buli-Bulioghly memlekettik sharalarda, mәdeny oryndarda әnshilerding taspagha qosylyp әn oryndauyna tolyghymen tyiym saldy. Moldova, Qytay, Týrikmenstan elderinde de fonogramma mәselesi arnayy tәrtipke baghynady. Biz bolsaq, «jansyz» dauystan ajyraghymyz kelmeytin siyaqty. Búl kórermenderdi kópe-kórineu aldau nemese kózboyaushylyq der edim. Áriyne, búl - mening ghana oiym. Negizinde, konsert dayyndaushylar konsert afishasyna qatysatyn әnshining taspagha qosylyp oryndaytynyn nemese tikeley jandy dauyspen oryndaytynyn naqtyly kórsetip jazulary shart. Ýntaspagha (fonogrammagha) qosylyp oryndaytyn әnshiler bolsa, óz basym ol konsertke barmaymyn. Osy mәsele joghary dengeyde sheshilse...

Almat IYSÁDIL

«Alash ainasy» gazeti