Ontýstik Qazaqstan oblysynyng ortalyghy Shymkent qalasynda shyghatyn "Janubiy Qozoghiston" gazetining biylghy jylghy 14-nauryzda jaryq kórgen nómirinde Reyhstagqa tu tikken әigili batyr Raqymjan Qoshqarbaevtyng últy ózbek dep jazylypty. Ózbek diasporasyna arnalghan ózbek tildi gazetting tilishsi N.Mavlanova osylay deydi. Tilshi Jenisting 70-jyldyghy qarsanynda ekinshi dýniyejýzilik soghysqa qatysqan erler turaly estelik jimaq bolyp Qazyghúrt audanyna barady. Audan ortalyghynda ol  Túrghyn Kenenbaev deytin qartqa jolyghyp, әngimelesken eken, әngime barysynda Túrghyn aqsaqal: "Men - Berlinge deyin jetken adammyn. Onda shyqqan tegi qazaqstandyq "ózbek" azamaty Rahimjon Kuchkorboev ýsh qabatty ghimarattyng shatyryna kenes tuyn tikkenin óz kózimmen kórdim"-deydi-mys.

Maqala   «Davr Qahramony eky mamlakat boyligiy» dep atalady. Biz osy jayttyng mәn-jayyn bilmek bolyp gazet redaksiyasyna qonyrau shalghanbyz. Telefon tútqasyn kótergen hatshy qyz bas redaktordyng da, orynbasarynyng da qyzmet ornynda joq ekendigin aityp, bizdi jauapty hatshy Bayzimat Yuldashevpen sóilestirdi. Jauapty hatshymen súhbatymyz bylay boldy:

-          Sizderge Almatydan qonyrau shalyp otyrmyz. Abai.kz deytin sayttan bolamyz.

-          Qanday sayt?

-          Abai.kz

-          A-a, jaqsy.

-          Jauapty hatshysyz ghoy?

-          IYә. Jauapty hatshymyn. Bayzimat Yuldashev.

-          Bayeke, әngime bylay: sizderding gazette Raqymjan Qoshqarbaev ózbek bolyp ketipti. Nege?

-          Nege bolghanda... endi solay bolyp qaldy.

-          Mavlanova sizderde qyzmet jasaytyn jurnalist pe, әlde qoghamdyq tilshiler men avtorlardyng biri me?

-          Bizding gazetting tilshisi.

-          Sonda Qoshqarbaevtyn  últy «ózbek» degen sóz redaksiyanyng da kózqarasyn bildiredi ghoy. Solay ma?

-          Tilshi jasy 90-nan asqan qart kisiden súraghan, ol kisi oiyndaghysyn aitqan, tilshi sony bayqamay jazyp jibergen ghoy.

-          Tilshiden qate ketti delik. Sonda bas redaktor, orynbasar  qayda qarap otyrghan? Qala berdi jauapty hatshy qayda qarap otyrghan?

-          Endi.., solay bolyp qaldy.

-          Solay bolghanda qalay, Qoshqarbaevty «ózbek» demeksizder me?

-          Tilshining qateligi ghoy. Negizi «qazaqstandyq» dep jazuy kerek edi.

-          Bayeke, «qazaqstandyq» degen anyqtama qazaqqa jýrmeydi. Qazaqstanda ómir sýrip jatqan ózge últ ókilderine jýredi. Mysaly, «qazaqstandyq ózbek», «qazaqstandyq orys», t.b. deuge bolady. Biraq «qazaqstandyq qazaq» degen bolmaydy.

-          Mmm, iyә... maqalada Qoshqarbaevty «qazaqstandyq ózbek» dep jazghan bolatyn tilshimiz.

-          Qalay dese de, búl – qate. Biraq,  kez kelgen BAQ qanday da bir qate jiberse, sonynan týzetu berip jatady. Sizder qayttinizder?

-          Oblystyq ishki sayasat basqarmasyna hat jazyp, keshirim súradyq. Óner.kz saytyna komentariy berdik.

-          Sonymen boldy ma?

-          Boldy.

Súhbattasqan Dәuren Qasenúly.

GAZETTING QYSQAShA TARIHY:

Gazetting tarihy 1989 jyldan bastalady. Qazaqstandaghy ózbek ziyalylary ókilderinen qúralghan delegasiya sol kezde SOKP Ortalyq Komiytetining Bas hatshysyna hat jazyp, tipti, Mәskeuge de baryp kelgen. Bastama Mәskeu tarapynan qoldau tauyp,  gazetting alghashqy nómiri «D ў stlik bayroghiy» ("Dostyq tuy") degen atpen shyqty.  1991 jyly 5 sәuirden bastap «D ў stlik bayroghiy» «Janubiy Qozoghiston» gazeti dep ózgertildi.

Abai.kz