وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ورتالىعى شىمكەنت قالاسىندا شىعاتىن "جانۋبي قوزوعيستون" گازەتىنىڭ بيىلعى جىلعى 14-ناۋرىزدا جارىق كورگەن نومىرىندە رەيحستاگقا تۋ تىككەن ايگىلى باتىر راقىمجان قوشقارباەۆتىڭ ۇلتى وزبەك دەپ جازىلىپتى. وزبەك دياسپوراسىنا ارنالعان وزبەك ءتىلدى گازەتتىڭ ءتىلىشسى ن.ماۆلانوۆا وسىلاي دەيدى. ءتىلشى جەڭىستىڭ 70-جىلدىعى قارساڭىندا ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسقان ەرلەر تۋرالى ەستەلىك جيماق بولىپ قازىعۇرت اۋدانىنا بارادى. اۋدان ورتالىعىندا ول  تۇرعىن كەنەنباەۆ دەيتىن قارتقا جولىعىپ، اڭگىمەلەسكەن ەكەن، اڭگىمە بارىسىندا تۇرعىن اقساقال: "مەن - بەرلينگە دەيىن جەتكەن اداممىن. وندا شىققان تەگى قازاقستاندىق "وزبەك" ازاماتى راحيمجون كۋچكوربوەۆ ءۇش قاباتتى عيماراتتىڭ شاتىرىنا كەڭەس تۋىن تىككەنىن ءوز كوزىممەن كوردىم"-دەيدى-مىس.

ماقالا   «داۆر قاحراموني ەكي ماملاكات بويليگي» دەپ اتالادى. ءبىز وسى جايتتىڭ ءمان-جايىن بىلمەك بولىپ گازەت رەداكتسياسىنا قوڭىراۋ شالعانبىز. تەلەفون تۇتقاسىن كوتەرگەن حاتشى قىز باس رەداكتوردىڭ دا، ورىنباسارىنىڭ دا قىزمەت ورنىندا جوق ەكەندىگىن ايتىپ، ءبىزدى جاۋاپتى حاتشى بايزيمات يۋلداشەۆپەن سويلەستىردى. جاۋاپتى حاتشىمەن سۇحباتىمىز بىلاي بولدى:

-          سىزدەرگە الماتىدان قوڭىراۋ شالىپ وتىرمىز. Abai.kz دەيتىن سايتتان بولامىز.

-          قانداي سايت؟

-          Abai.kz

-          ا-ا، جاقسى.

-          جاۋاپتى حاتشىسىز عوي؟

-          ءيا. جاۋاپتى حاتشىمىن. بايزيمات يۋلداشەۆ.

-          بايەكە، اڭگىمە بىلاي: سىزدەردىڭ گازەتتە راقىمجان قوشقارباەۆ وزبەك بولىپ كەتىپتى. نەگە؟

-          نەگە بولعاندا... ەندى سولاي بولىپ قالدى.

-          ماۆلانوۆا سىزدەردە قىزمەت جاسايتىن جۋرناليست پە، الدە قوعامدىق تىلشىلەر مەن اۆتورلاردىڭ ءبىرى مە؟

-          ءبىزدىڭ گازەتتىڭ ءتىلشىسى.

-          سوندا قوشقارباەۆتىڭ  ۇلتى «وزبەك» دەگەن ءسوز رەداكتسيانىڭ دا كوزقاراسىن بىلدىرەدى عوي. سولاي ما؟

-          ءتىلشى جاسى 90-نان اسقان قارت كىسىدەن سۇراعان، ول كىسى ويىنداعىسىن ايتقان، ءتىلشى سونى بايقاماي جازىپ جىبەرگەن عوي.

-          تىلشىدەن قاتە كەتتى دەلىك. سوندا باس رەداكتور، ورىنباسار  قايدا قاراپ وتىرعان؟ قالا بەردى جاۋاپتى حاتشى قايدا قاراپ وتىرعان؟

-          ەندى..، سولاي بولىپ قالدى.

-          سولاي بولعاندا قالاي، قوشقارباەۆتى «وزبەك» دەمەكسىزدەر مە؟

-          ءتىلشىنىڭ قاتەلىگى عوي. نەگىزى «قازاقستاندىق» دەپ جازۋى كەرەك ەدى.

-          بايەكە، «قازاقستاندىق» دەگەن انىقتاما قازاققا جۇرمەيدى. قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان وزگە ۇلت وكىلدەرىنە جۇرەدى. مىسالى، «قازاقستاندىق وزبەك»، «قازاقستاندىق ورىس»، ت.ب. دەۋگە بولادى. بىراق «قازاقستاندىق قازاق» دەگەن بولمايدى.

-          ممم، ءيا... ماقالادا قوشقارباەۆتى «قازاقستاندىق وزبەك» دەپ جازعان بولاتىن ءتىلشىمىز.

-          قالاي دەسە دە، بۇل – قاتە. بىراق،  كەز كەلگەن باق قانداي دا ءبىر قاتە جىبەرسە، سوڭىنان تۇزەتۋ بەرىپ جاتادى. سىزدەر قايتتىڭىزدەر؟

-          وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنا حات جازىپ، كەشىرىم سۇرادىق. ونەر.كز سايتىنا كومەنتاري بەردىك.

-          سونىمەن بولدى ما؟

-          بولدى.

سۇحباتتاسقان داۋرەن قاسەنۇلى.

گازەتتىڭ قىسقاشا تاريحى:

گازەتتىڭ تاريحى 1989 جىلدان باستالادى. قازاقستانداعى وزبەك زيالىلارى وكىلدەرىنەن قۇرالعان دەلەگاتسيا سول كەزدە سوكپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس حاتشىسىنا حات جازىپ، ءتىپتى، ماسكەۋگە دە بارىپ كەلگەن. باستاما ماسكەۋ تاراپىنان قولداۋ تاۋىپ،  گازەتتىڭ العاشقى ءنومىرى «د ў ستليك بايروعي» ("دوستىق تۋى") دەگەن اتپەن شىقتى.  1991 جىلى 5 ساۋىردەن باستاپ «د ў ستليك بايروعي» «جانۋبي قوزوعيستون» گازەتى دەپ وزگەرتىلدى.

Abai.kz