20 qazanda Astanadaghy Beybitshilik jәne kelisim sarayynda Elbasy, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng Tóraghasy Núrsúltan Nazarbaevtyng tóraghalyghymen "Qazaqstan halqy Assambleyasy: Senim. Dәstýr. Ashyqtyq. Tózimdilik" atty kýn tәrtibimen Assambleyanyng HVI sessiyasy ótti. Onda Memleket basshysy sóz sóiledi.
Qadirli otandastar!
Qúrmetti qonaqtar!
Elimizdegi tatulyq pen tú­raq­ty­lyqtyng altyn arqauyna ainalghan Qazaqstan halqy Assambleyasyna biyl 15 jyl toldy.
Osydan 15 jyl búryn irgesi qa­lan­ghan Assambleya órkeniyetti әlem­ge ózining ómirshendigin dәleldep berdi.
Qoghamdyq kelisimning kepili bol­ghan Assambleya elimizdegi tútas­tyq­tyng tútqasyna, birlikting din­ge­gi­ne, dostyqtyng dәnekerine ai­naldy.
Endeshe, barshanyzdy osy qút­ty shanyraqtyng 15 jyldyghymen shyn jýrekten qúttyqtaymyn!
Barshanyz bilesizder, ózara se­nimge negizdelgen týsinistik pen tó­zim­dilik - tәuelsizdikpen tútas úghym­dar.
Taghdyr tabystyrghan, tarih to­­ghystyrghan týrli etnos ókilderi azat­tyqtyng arayly tanynda ortaq Otanymyzdyng irgesin birge qa­lasty.
Yntymaqty yrysqa, aluan­dyq­ty baylyqqa balaghan biz birlikting qa­zaqstandyq biregey ýlgisin qa­lyptastyrdyq.
Búl "Biz, Qazaqstan hal­qy..." dep bastalatyn, Assambleya­men tústas ómirge kelgen keleli Konstitusiyamyzda berik kórinis tapty.

20 qazanda Astanadaghy Beybitshilik jәne kelisim sarayynda Elbasy, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng Tóraghasy Núrsúltan Nazarbaevtyng tóraghalyghymen "Qazaqstan halqy Assambleyasy: Senim. Dәstýr. Ashyqtyq. Tózimdilik" atty kýn tәrtibimen Assambleyanyng HVI sessiyasy ótti. Onda Memleket basshysy sóz sóiledi.
Qadirli otandastar!
Qúrmetti qonaqtar!
Elimizdegi tatulyq pen tú­raq­ty­lyqtyng altyn arqauyna ainalghan Qazaqstan halqy Assambleyasyna biyl 15 jyl toldy.
Osydan 15 jyl búryn irgesi qa­lan­ghan Assambleya órkeniyetti әlem­ge ózining ómirshendigin dәleldep berdi.
Qoghamdyq kelisimning kepili bol­ghan Assambleya elimizdegi tútas­tyq­tyng tútqasyna, birlikting din­ge­gi­ne, dostyqtyng dәnekerine ai­naldy.
Endeshe, barshanyzdy osy qút­ty shanyraqtyng 15 jyldyghymen shyn jýrekten qúttyqtaymyn!
Barshanyz bilesizder, ózara se­nimge negizdelgen týsinistik pen tó­zim­dilik - tәuelsizdikpen tútas úghym­dar.
Taghdyr tabystyrghan, tarih to­­ghystyrghan týrli etnos ókilderi azat­tyqtyng arayly tanynda ortaq Otanymyzdyng irgesin birge qa­lasty.
Yntymaqty yrysqa, aluan­dyq­ty baylyqqa balaghan biz birlikting qa­zaqstandyq biregey ýlgisin qa­lyptastyrdyq.
Búl "Biz, Qazaqstan hal­qy..." dep bastalatyn, Assambleya­men tústas ómirge kelgen keleli Konstitusiyamyzda berik kórinis tapty.
Bizding dúrys jol tandap, izgilik pen senimge negizdelgen parasatty sayasat jýrgizgenimizdi sara uaqyt­tyng ózi dәleldep berdi.
Beybitshilikting beldeui bolghan qazaq jerinde babalar ansaghan "qoy ýstine boztorghay júmyrtqalaghan zaman" ornady.
Ónegeli izgi bastamalarymen jahandyq beybitshilikke zor yqpal etken Qazaqstannyng taghylymdy tәjiriybeleri әlem júrtshylyghyna ýlgi boldy.
Baghzy men býgindi jalghaghan qa­zaq jeri adamzattyq auqymdaghy iygi isterding úlaghatty úiytqysyna ainaldy.
Mәdeniyet pen ruhaniyattyng al­qaly ordasynday asqaq Astana­myz­da әlemning dinbasylary ýsh mәrte bas qosyp, bәtualy baylamgha keldi.
Túraqtylyq pen tynyshtyq saltanat qúrghan Qazaqstannyng dәu­leti men sәuleti kelisip, әleueti men quaty eselep artty.
El ekonomikasy qaryshtap ór­l­ep, damudyng industriyalyq-inno­vasiyalyq baghytyna týstik.
Áriyne, búl jetistikter bizge ózdiginen, onay kelgen joq.
Elimizding tatulyq pen túraq­ty­lyqtyng berekeli beketine aina­luy­na Qazaqstan halqy Assambleyasy ýlken ýles qosyp keledi.
Men osy mereyli kýni biyik minbeden barshanyzgha zor alghys aitamyn!

Qúrmetti sessiyagha
qatysu­shylar!
Qymbatty qonaqtar!
Býgin Assambleya júmysyna bir­neshe ondaghan elden kelgen qo­naq­tar, Býkilәlemdik ruhany mә­deniyet forumyna qatysu­shy­lar qatysyp otyr.
Olar elordamyzgha biz jyl sa­­y­yn 18 qazanda atap ótetin Ruhany kelisim kýninde keldi.
1992 jyly sol kýni Almatyda halyqaralyq, etnosaralyq jәne konfessiyaaralyq qatynastarda jalpyadamzattyq qúndylyqtardy basymdyq dep jariya etken Birinshi halyqaralyq ruhany kelisim kon­gresi bolyp ótti.
Ruhany mәdeniyet forumy As­ta­nada Qazaqstannyng úsynysy bo­y­ynsha BÚÚ Halyqaralyq mәde­niyet­ter jaqyndasuynyng jyly dep jariyalaghan 2010 jyly ótip otyr­ghany bir ghaniybet.
Men eng aldymen bizding barlyq sheteldik qonaqtarymyzgha forum júmysyna qatysqany ýshin riy­za­shylyghymdy bildirip, osynda jiy­na­lyp otyrghan barshany Qazaq­stan halqy Assambleyasynyng 15 jyldyq mereytoyymen qúttyq­taghym keledi!
Bizding Assambleyanyng tarihy - bizding túraqtylyghymyzdyng ta­rihy.
Búl beybitshiliktin, kelisim men jasampazdyqtyng 15 jyly.
Biz búl sessiyany EQYÚ-gha biz­ding tóraghalyghymyzdyng "Senim, dәs­týr, ashyqtyq jәne tózimdilik" deytin ortaq úranymen ótkizip otyruymyz kezdeysoqtyq emes.
Ótken 15 jylda orasan zor jú­mys jýrgizildi.
Biz kýn ótken sayyn adamdar ara­­syndaghy SENIMDI nyghayta berdik.
Biz Otan taghdyry ýshin ortaq jauap­kershilikting jana DÁSTÝRIN qalyptastyrdyq.
Biz etnosaralyq jәne konfes­siya­aralyq qatynastarda AShYQ­TYQTY qamtamasyz ettik.
TÓZIMDILIK Qazaqstandy ta­bys­ty da senimdi damytudyng ma­nyzdy faktoryna ainaldy.
Búl qaghidattar bizding elimizding ishki de, syrtqy da sayasatynyng ruhyn beyneleydi.

Qúrmetti Assambleya
mýsheleri!
1992 jylghy jeltoqsanda, Qa­zaq­stan halyqtarynyng birinshi fo­rumynda ózimizding tarihymyzda al­ghash ret bizding kóp últty Otany­myz­da últaralyq kelisimdi ny­ghay­tugha baghyttalghan jana qoghamdyq institut qúrudy úsynghan edim.
Assambleyanyng qúryluy aqiqat sәti boldy.
Jalpyhalyqtyq erik-jiger tu­ghyzghan Assambleya bedeldi kons­tiy­tusiyalyq organgha ainaldy.
Alghashqy kýnnen bastap ol eli­miz ben halqymyzdyng aldynda jauap­kershilik tanytty.
1995 jyly Assambleya býkil­ha­lyqtyq referendumda elimizding Negizgi Zanynyng qabyldanuyna qoldau bildirdi.
Býginde Konstitusiya men Qa­zaq­stan halqy Assambleyasy jay ghana qúrdastar emes.
Búlar túraqtylyqtyn, jan­ghyr­tu men órkendeuding irgetasyna ainalghan eki úly qúndylyq.
Assambleyany qúru arqyly biz últtyq birlikting derbes jolyn tap­tyq.
Búl jolda qazirding ózinde kóp is atqaryldy.
Birinshiden, etnosaralyq jәne kon­fessiyaaralyq tendikting qúqyq­tyq bazasy jasaldy.
Ol diny nanym erkindigi tura­ly, tilder turaly, qoghamdyq bir­les­­tikter, Qazaqstan halqy Assam­bleyasy turaly zandar jýiesin qamtidy.
Bizde etnostar qúqyghyn shek­tey­tin birde-bir zang joq.
Ekinshiden, Assambleya júmysy stra­tegiyalyq josparlau negizinde týzilgen.
2010 jylgha deyingi kezenge ar­nal­ghan Assambleyany damytu stra­te­giyasy tabysty iske asyryldy.
Biylghy jyly Qazaqstandy da­mytu­dyng 2020 jylgha deyingi stra­tegiyalyq josparynyng qúram­das bóligi retindegi El birligi doktrinasy qabyldandy.
Ýshinshiden, memleketting etnos­ara­lyq saladaghy sayasatynyng ne­gizine "sanaluandyqtaghy birlik" qaghidaty alynghan.
Múnyng ózi til sayasatynda ba­ryn­­sha aishyqty kórindi.
Bәrinen búryn memlekettik til­de oqytatyn mektepter jelisi ke­neyip keledi.
Qazir múnday mektepter tórt myng derlik, búl 90-shy jyldar basyndaghydan 2 ese kóp.
Barlyq tilek bildirushiler ýshin qazaq tilin oqytatyn jýzden asa or­talyqtyng júmysy jolgha qo­yyldy.
Qazaq tildi BAQ-targha jan-jaq­ty qoldau kórsetilude. Tәuelsizdik jyl­darynda qazaq tilindegi baspa­lyq basylymdar 7 ese kóbeydi.
Etnostar tilderi men mәdeniyet­terin memlekettik qoldaudyng tiy­im­di jýiesi oidaghyday júmys isteude.
Seksen segiz mektepte oqu óz­bek, tәjik, úighyr jәne ukrain tilde­rin­de jýrgiziledi.
Jýz segiz mektepte jiyrma eki etnostyng tilderi derbes pәn retinde oqytylady.
Otyz etnostyng tilderin oqyp-ýirenuding jýz toqsan lingvistiy­ka­lyq ortalyghy júmys isteydi.
Elimizde on bes tilde otyz bes baspalyq basylym shyghady.
Telearnalar efiyrinde on bir tildegi habarlar beriledi.
On tórt orys, ózbek teatrlary, sonday-aq, TMD-daghy birden-bir úighyr, korey jәne nemis teatrlary júmys isteydi.
Tórtinshiden, biz etnosaralyq qatynastardyng qarjylyq jәne materialdyq bazasyn nyghayttyq.
Tek, songhy 9 jylda últtyq tea­tr­lardy memlekettik qoldaudyng kólemi 4,5 ese derlik ósip, 2010 jyly ýsh jýz jetpis tórt million tengeni qúrady.
Besinshiden, Assambleyanyng iyn­fra­qúrylymy keneytildi.
Eger Assambleyanyng birinshi ses­siyasyna bar-joghy 40 últtyq-mәde­ny ortalyq qatyssa, býginde eli­miz­ding barlyq ónirlerinde 820 etno­mә­deny birlestik tabysty júmys isteude.
Olardyng iygiligine Astanada Bey­­bitshilik jәne kelisim sarayy, on oblys ortalyghyndaghy Dostyq ýileri berilgen.
Altynshydan, Otan taghdyry ýshin ortaq jauapkershilik qazaq­stan­dyqtardyng últtyq birligining irgetasy boldy.
Biz "Bir el - bir taghdyr" qaghiy­da­tyn iske asyrdyq.
Barlyq etnostar "Qazaq­stan-2030" Strategiyasyn iske asy­rugha belsene qatysuda.
Býginde biz Jedel indus­triya­lan­dyru baghdarlamasynyn, Qa­zaqstan­dy 2020 jylgha deyin damytu strategiyalyq josparynyng jana mindetterin birlese sheshudemiz.
Biz elimizding Parlamenti men mәslihattarynda barlyq etnos­tar­dyng ókilderi boluyn qamtamasyz ettik.
Qazaqstan halqy Assambleyasy Mә­jilisting toghyz deputatyn say­lay­dy, olar naghyz "dostyq elshi­lerine" ainaldy.
Parlamentte barlyghy otyz et­nos­tyn, al mәslihattarda - otyz eki etnostyng ókilderi júmys is­teydi.
Jetinshiden, bizding memleketi­miz­ding zayyrly sipaty jaghdayynda diny sanaluandylyq halqymyz tó­zimdiligining shynayy belgisine ai­naldy.
Qazaqstanda diny túrghydaghy qaqtyghystar eshqashan bolghan emes.
Bizding Astana әlemge jahandyq dinaralyq ýnqatysudyng ortalyghy retinde belgili.
Biz Álemdik jәne dәstýrli din­der liyderlerining sezin ýsh mәrte ótkizdik.
Osylaysha Qazaqstanda qazirgi kez­de últaralyq jәne konfessiya­ara­lyq kelisimning tiyimdi jýiesi qalyptasqan.

Qúrmetti dostar!
Bizding Assambleyanyng tarihy halyq pen elding shynayy quaty ne­de ekenin kórsetedi.
Mynaday tanymdyq mysal kel­tireyin.
Osy jylghy kóktemde sudyng plo­tinany búzuy saldarynan Alma­­ty oblysyndaghy Qyzylaghash auyly kýiredi.
Adamdar opat boldy, jýzdegen otbasylar baspanasyz qaldy.
Búl qasiretting auyrtpalyghy әr­bir qazaqstandyqtyng qabyrghasyn qayystyrdy.
Býkil elimizde adamdar qyzyl­aghashtyqtar ýshin kiyim-keshek, azyq-týlik, aqsha jinay bastady.
Tek Assambleya mýsheleri óz qal­talarynan qyryq jeti million tenge qosty.
Búl qarajatqa auylda bala­lar­dyng sport mektebi, túrmystyq qyzmet ýii salyndy.
Qysqa merzimde kent tolyqtay qal­pyna keltirildi.
Onyng túrghyndary maghan jol­daghan hattarynda kórsetilgen kómek ýshin rizashylyqtaryn bildirip, bar­sha qazaqstandyqtardyng ózde­ri­men birge qayghyryp-múnayghan­dy­ghyn atap ótude.
Bizding azamattar Shyghys Qazaq­stan­da su tasqynynan zardap shek­kenderge dәl osylay kómek kór­setti.
Ózderiniz bilesizder, biylghy jyly býkil әlemde osynday apattardan jýzdegen myng adamdar zardap shekti.
Olardyng basym kópshiligi osy kýnge deyin qarapayym alghashqy qajettilik zattarynyng jetispeushi­ligi­nen qiyndyq kórude.
Su, elektr jaryghy, azyq-týlik joq.
Bizding elimizde kómek der kezin­de kórsetildi, al eldi mekender qal­pyna keltirilip qana qoyghan joq.
Olar jana túrpatqa ie boldy.
Búl halyq birligi kórinisining jarqyn ónegesi.
Taghy bir basqa mysal kelti­reyin.
Orys tildi izrailidikter fede­rasiyasynyng tórayymy, Izraili knessetining deputaty Sofa Landver óz hatynda kóptegen elderde "búrynnan bar tikeley qazaq diasporasymen qatar qazaqstandyq diaspora da payda bolyp" ýlgerge­ni­ne nazar audarypty.
Ony Qazaqstannan Izrailige, Germaniyagha, Úlybritaniyagha, Re­sey­ge, Týrkiyagha jәne basqa elderge barghan barynsha әr qily etnostyq toptardyng ókilderi qalyp­tas­tyruda.
Men jyl sayyn bizding sheteldik otandastarymyzdan - qazaqstan­dyqtardan myndaghan hat alamyn.
Olar Qazaqstanda ana tilin oqyp-ýirenuge, óz mәdeniyeti men dәstýrlerin saqtaugha barlyq jagh­day­dyng jasalghany ýshin qazaq hal­qyna rizashylyqtaryn bildiredi.

Qúrmetti Assambleyagha qatysushylar!
Túraqtylyq pen kelisim - búl kýn sayynghy ýlken júmys, ony jyldan-jylgha, úrpaqtan úrpaqqa jetkizip jalghastyru qajet.
Kelisim men birlikti qanday bir etnosqa qatystylyghyna qaramas­tan, әrbir qazaqstandyq saqtauy kerek.
Búl barshagha jәne әrkimge qajet.
Óitkeni bizding Otanymyzdyng myz­ghymay túruy, әrbir qazaqstan­dyqtyng aman-saulyghy men bola­shaghy osyghan baylanysty.
Árbir halyq óz elinde ty­nysh­tyq saqtaugha jauapkershilikti ózi moynyna alady.
Ókinishke oray, etnosaralyq jәne dinaralyq qatynastardyng shiye­lenisuine baylanysty alandau­shy­lyq býginde planetanyng kóp­tegen ónirlerin qamtyp otyr.
Álemde diny tózbeushilikting artuy bayqalyp otyr.
Búl diny qasiyetti zattardy óz­ara jariya týrde keleke etuden kórinis berude.
Qasiyetti kitaptardy órteuden, hramdar men molalardy qorlau­dan, qanday din dúrysyraq degen dau­lardan kórinis berude.
Osynyng bәri, ókinishke oray, joghalmapty, kerisinshe, әlemdi bý­gin de dýrliktirude.
Keybir elderde últtyq biriz­dilik­ti saqtaudyng radikaldy әdis­teri barghan sayyn jii paydalanyluda.
Jahandanugha degen múnday kóz­qaras, tipti, eng damyghan europalyq elderde kóptegen etnostyq miy­grant­tar men azshylyqtyng mýdde­lerin qozghap otyr.
Ózara renishter kóbeyip, etnos­ara­lyq alystaushylyq pen adam­dardyng bir-birine senbeushiligi óse týsude.
Aziya men Afrika elderinen monomәdeniyetti jәne monokon­fes­siyaly Europagha tartqan kóshi-qon arnasy múndaghy músylman túrghyn­dar­dyng jetiden qyryq million adamgha deyin ósuine jetkizdi.
Osy azshylyqpen ózara qa­rym-qa­tynas problemasy batys­europa­lyq elder kýn tәrtibining asa ma­nyzdy mәselesine ainaluda.
Al amerikalyqtar ýshin búghan deyin beymәlim bolyp kelgen floridalyq pastordyng Qúran­nyng eki jýz danasyn órteymin degen mәlimdemesi kýtpegen oqigha boldy.
Múnday mәlimdeuler músylman әleminde әsire teris, jauap kóz­qa­rasty tuyndatuda.
Múnday órkeniyetti jiktelis ýl­ken shiyeleniske soqtyruy mýmkin.
Batysta jәne músylman Shy­ghy­synda barlyq salamatty oidyng kýshterin eki taraptaghy da eks­tre­mistik kórinisterdi beytaraptan­dyru ýshin biriktiru mindeti ózekti bola týsude.
Onyng ýstine, qazir ksenofo­biya­ny, etnostyq ekstremizm men sho­viy­nizmdi ashyq paydalanu­shylardyng sayasy yqpaly artuy­nyng ýrdisin kórmeu mýmkin emes.
Keybir elderde olar parla­ment­tegi ókildikterining boluyna qol jetkizip, ýkimetke kirip otyr.
Álemdik qarjy-ekonomikalyq dagh­darysy osy zamanghy jahandyq problemalardy qiyndatyp jiberdi.
Býginde bir milliardqa juyq adam ashtyqtan zardap shegude. Jyl sayyn ashyghudan bes milliongha deyin balalar opat boluda.
Eki jýz millionnan astam adam júmyssyz jýr.
Qayyrshylyq jaghdayynda tó­zim­­­dilik tóbe kórsetpeydi.
Sonyng saldarynan jyl sayyn býkil әlemde otyzgha juyq jana qaruly qaqtyghystar tuyndaydy.
Ókinishke oray, etnosaralyq jan­jaldar TMD elderinde de oryn aluda. Atap aitqanda, búl Priy­dnes­trovie, Kavkaz, Ortalyq Aziya.
Bizding kórshimiz - Qyrghyz­stan­nyng qayghyly tәjiriybesi múny quat­taydy.
Sayasy daghdarys jaghdayynda etnos­tyq túrghydaghy qaqtyghystargha arandatushylyq boldy.
Búl qiyn saldargha - biylik­siz­dik­ke, beybereketsizdikke, iyesizderdi tonaushylyqqa, zorlyqqa, adam ól­tiruge soqtyrdy.
Ghasyrlar boyy bir jerde beybit jaghdayda birge túrghan myndaghan adamdar zardap shekti.
Biz beybit ómirdi etnosaralyq janjaldardyng aqylgha syimaytyn qa­tygezdiginen bólip túratyn shek­teu­ding qandaylyq shetin ekenin bar­ghan sayyn ótkir sezine týstik.
Qazir Qyrghyzstanda memle­kettik instituttardy qalpyna keltiru ýde­risi jýrip jatyr.
Qazaqstandyqtar búl elden jet­­ken әrbir iygi habardy ýmitpen es­tip bilude.
Men Qyrghyzstan halqyna óz elderin qayta týletude danalyq, tózimdilik tilegim keledi!
Biz osy zamanghy dýniyeden senim men tózimdilik daghdarysyn kórip otyrmyz.
Sondyqtan da biylghy jyly Europadaghy qauipsizdik jәne yn­ty­maqtastyq jónindegi úiymdy bas­qarghan Qazaqstan etnosaralyq jәne dinaralyq tózimdilik iydeyasyn belsendi týrde ilgeriletip keledi.
Biylghy jyly qazaqstandyq tó­­zimdilik pen kelisim modelining tú­sau­keseri Kopengagende, Venada, Jenevada, Niu-Yorkte bolghan iri forumdarda ótti.
Astanada Tózimdilik jәne kem­sit­­peu­shilik jóninde konferensiya ót­kizildi.
BÚÚ Bas hatshysy Pan Gy Mun bizding elimizge sapary barysynda Qa­zaqstan halqy Assambleyasynyng júmysymen de egjey-tegjeyli ta­nysqan bolatyn.
Ol Assambleya qaghidattary BÚÚ qaghidattarymen tolyq mә­ninde ýilesetinin atap ótti.
Konfusiy adamdy parasatqa ýsh jol jetkizetinin aitqan eken: elik­teu joly - eng jenil jol, oy sara­by joly - eng izgi jol, óz tәjiriy­ben­ning joly - eng auyr jol.
Qogham, el turaly da osyny ai­tugha bolady.
Sondyqtan, elding basty jetistigi beybitshilik pen kelisim bolyp ta­bylady degende, búl tizbeleytin jay aqiqat emes.
Búl túraqsyz әlemdegi aituly tabys.
Búl ónirlik jәne jahandyq qauip­­sizdikti nyghaytugha biz qosqan sý­beli ýles.

Qúrmetti Assambleya
mýsheleri!
Býginde bizding aldymyzda últ­tyq birlikti nyghaytumen bayla­nys­ty birqatar jana mindetter túr.
Birinshi. Jaqynda Qazaqstan Tәuelsizdigining Jiyrma jyldyghyna ayaq basady.
Aldaghy mereytoy Qazaqstan ta­rihynda aituly oqigha bolyp, mem­lekettilikti nyghaytuy, halyqty patriottyq qúndylyqtar tónire­gine shoghyrlandyruy tiyis.
Shynayy patriotizm dauys kótere sóilegen sózderden emes, naqty ister men jauapty qimyl-әreketterden kórinui kerek.
Qazaqstandyq patriotizmning ólshemi el iygiligi ýshin jasalatyn ón­diristik jәne shygharmashylyq en­bek boluy tiyis ekenine men senim­dimin.
Bizding jaqyn jyldardaghy bas­ty mindetimiz - Qazaqstandy serpindi industriyalyq-innovasiyalyq da­my­tu jónindegi Memlekettik baghdar­lamany jýzege asyru bolady.
Ekonomikany innovasiyalyq janghyrtu, onyng bәsekege qabiletti­li­gin arttyru mindeti - búl bola­shaq­ta elding myzghymastyghy mәse­lesi.
Búl - Tәuelsizdikting sinoniymi.
Búl - kóptegen ondaghan jyldar bú­ryngha arnalghan últtyq kýn tәrti­bining mәselesi.
Búl mindetti qoyylghan merzimde oryndasaq - demek, elding ornyqty da­muyn qamtamasyz etip, barlyq aza­mattardyng әl-auqatyn arttyra alamyz.
Mine, naq osynday oilarmen jәne istermen biz Tәuelsizdikting 20 jyldyghyn qarsy alyp, jana gha­syr­daghy jolymyzdy jalghastyrugha tiyispiz.
Qazirgi kezde Ýkimet Tәuel­siz­dikting 20 jyldyghyna Jalpyúlttyq dayyndyq josparyn jasap jatyr.
Assambleya ony dayyndaugha bel­sene qatysuy tiyis.
Assambleyagha, sonday-aq, Qazaq­stan­nyng tabystaryn nasihattau, tayaudaghy onjyldyqqa arnalghan min­detterdi týsindiru jýkteledi.
Bilim jәne ghylym ministrligi­men birlesip bilim beru mekemele­rinde - balalar baqshasynan bas­tap joo-largha deyin - Qazaqstan­daghy etnosaralyq qatynastardyng ta­rihy turaly, patriotizm turaly arnayy baghdarlamalardy ja­sap, engizu kerek.
Qazaqstandaghy kópetnosty qo­­gham­nyng qalyptasu tarihyn jazu jó­nindegi júmysty jalghas­tyru qajet.
Birinshi mamyr - Qazaqstan hal­qynyng birligi kýnin el etnostary dostyghyn jappay kórsetu merekesine ainaldyru kerek.
Assambleyagha Mәdeniyet miy­nistr­ligimen birlesip, jastar ýshin biz­ding qoghamymyzdaghy tózimdilik pen kelisim taqyrybyn ashyp kór­setetin kórkem filimder seriyasyn jasau qajet.
Qazaqstan halqy Assambleyasy­nyng qúzyrymen últtyq teatrlar festivalin úiymdastyru kerek.
Televiziyada jana Qazaqstan­nyng qalyptasuyna ýles qosqan týr­li etnostardyng kórnekti ókil­deri turaly әngimeleytin habarlar sikly shyghuy tiyis.
Ekinshi. Memlekettik tildi da­my­tu manyzdy basymdyq bolyp qala beredi.
Bizding maqsatymyz - memleket­tik tildi Qazaqstannyng barlyq aza­mattarynyng mengeruine qol jetkizu.
Biraq basqa etnostardyng qú­qyq­taryna qysym kórsetilmeui tiyis.
Týrli qarym-qabilet, adamnyng jasy, mýmkindikteri - osynyng bar­lyghy eskerilgeni jón.
Jaqynda mening tapsyrmam bo­­­y­ynsha qazaq tilinde habar tara­tatyn "Balapan" balalar telearna­sy ashyldy.
Kezekte - "Mәdeniyet" jәne "Bilim" telearnalaryn qúru min­deti túr.
Qazirgi kezde Tilderdi paydalanu men damytudyng 2011-2020 jyldargha arnalghan memlekettik baghdarlamasy jasalyp jatyr.
Onyng jobasyn Assambleya mý­she­lerinin, qoghamdyq birlestik­ter­ding qatysuymen múqiyat talqylau qajet.
Ýshinshi. Qazaqstan halqynyng et­nostyq jәne mәdeny sanaluandy­ghy men tóltumalyghyn saqtaugha bay­la­nysty jana qadamdar iz­degen jón.
Assambleya Hatshylyghyna, "Sa­mú­­ryq-Qazyna" últtyq әl-auqat qo­ryna Astana әkimdigimen birle­sip, Astanada etnostyq auyl qúru jóninde úsynys jasap engizudi tapsyramyn.
Jaqynda Qazaqstanda Últtar Teatry qúryldy. Búl bastamany qoldau qajet.
Ýkimetke osy teatrgha yqpal etu tetigin qarastyrudy tapsyramyn.
Qazirgi kezde, sonday-aq, etnos­ara­lyq qatynas mәselelerine ar­­nal­ghan ghylymy zertteuler jýie­sin damytu da manyzdy.
Bizding tózimdilik modelimizdi ortaq týsinu men jetildiruding jana tetik­terin jasau maqsatynda búl mәselede tereng de jýieli kóz­qaras qajet.
Assambleya Hatshylyghyna osy mәselelermen naqty ainalysatyn qúrylymdardyng júmysyn saralau kerek.
Olardyng әleuetin biriktirip, Euraziya uniyversiytetining janynan Etnosaralyq qatynastardy zert­teu or­ta­lyghyn qúru qajet, dep esep­teymin.
Tórtinshi. Bizding tózimdilik tәji­riybemizdi shetelderde odan әri bel­sendi ilgeriletu manyzdy.
Qazaqstan halqy Assambleyasy qúzyrymen Ortalyq Aziyadaghy tózimdilik mәseleleri boyynsha Azamattyq forum ótkizudi, oghan ónir elderining ÝEÚ, BAQ, óner jәne mәdeniyet qayratkerlerin qatys­tyrudy úsynamyn.
Qazaqstannyng 2011 jyly ShYÚ men Islam Konferensiyasy Úiymyndaghy tóraghalyqtaryn qaty­sushy elder júrtshylyghyn biz­ding konfessiyaaralyq kelisim tә­jiriybe­mizben keninen tanystyru ýshin paydalanu qajet.
Ózderiniz biletindey, jaqynda Ystambúlda ótken Týrki tildes mem­leketter sammiytinde Astana týr­ki әlemining 2012 jylghy astanasy dep jariyalandy.
Bizge atalghan halyqaralyq aksiyany ótkizu tújyrymdamasyn múqiyat dayyndau kerek.
Besinshi. EQYÚ-nyng aldaghy Astana Sammiytine baylanysty auqymdy júmystar kýtip túr.
Álemdegi jana tәuelsiz elderding eshqaysysy búghan deyin ózinde osynday jahandyq auqymdaghy fo­rumdy qabyldaugha qúqyqty bolyp kórgen emes.
Bizge әlemning elu bes mem­le­keti­nin, iri halyqaralyq úiym­dardyng delegasiyalary keledi.
Qazaqstan halqy Assambleyasy sammitti dayyndau men ótkizuge barynsha belsene qatysuy tiyis.
Biz qonaqjay qojayyn boluy­myz kerek.
Layyqty qarsy alular úiym­das­tyryp, bizding sanaluan­dy­ghy­myzdy kórsetuimiz, etnomәdeny bir­­lestikterimizdin, Assambleyanyng ózining júmys tәjiriybesin tanys­tyruymyz kerek.
Men qazirding ózinde әlem ta­riy­hy­na enip kele jatqan Astana Ruhy úghymy sanaluandyqtaghy se­­nim, ke­li­sim, tózimdilik jәne birlik qaghiy­dattaryna negizdelgen әlem or­nyq­tyrudaghy jalpygha or­taq úm­ty­lys­tyng simvoly bolatynyna senimdimin.

Qúrmetti dostar!
Qazaqstan jolynyng eng bir qiyn kezenderinde әrqashan sizder­den qoldau taptym, mening qymbatty ýzengilesterim men dostarym!
Men Assambleyany qúrudyng bas­taularynda túrghandardyng barly­ghy­na erekshe rizashylyghymdy bil­diremin.
Maghan jana memleket qúrugha, reformalar jýrgizuge, ekonomiy­ka­ny damytugha, halyqtyng túrmysyn jaqsartugha kómekteskenderge riy­za­shylyghymdy bildiremin.
Mening tapsyrmam boyynsha qoghamdyq nagrada - "Qazaqstan halqy Assambleyasynyng qogham­dyq "Birlik" altyn medali" belgi­lendi.
Býgin men bizding qoghamymyzda beybitshilik pen kelisimdi qamta­ma­syz etu isine aitarlyqtay ýles qos­qan qazaqstandyqtargha osy me­dalidy tapsyru turaly sheshimge qol qoydym.
Osy nagradanyng alghashqy iye­gerlerin shyn jýrekten qúttyq­tay­myn!

Qadirli әleumet!
Biz mynjyldyqtar toghysynda ba­balar ansaryn shyndyqqa ainal­dyryp, tәuelsiz memleket qúrdyq.
Keshegi Tóle, Qazybek, Áyteke biyler kóksegen, Abylay han ar­man­daghan, Abay tilegen abat kýnge je­tip, barsha qazaqtyng basyn birik­tirdik. Osylaysha enshisi bólinbegen birtútas eldikke qol jetkizdik.
Jerding kiyesin, elding iyesin ta­nyttyq.
Elimizdi meken etken barsha et­nos ókilderining jauapkershiligin alyp, úlystyng úiytqysyna ainal­dyq.
Kýiregen alyp Kenester odaghy­nyng qirandysynan aman shyghyp, aiday әlemge tanymal egemen el atandyq.
Biz tarih ýshin tym qysqa sana­latyn tәuelsizdik jyldarynda biyik belesterdi baghyndyryp, asqar asulardan óttik.
Bauyry býtin birligimizben en­seli eldigimizdi eselep, myzghymas memleketimizdi bekemdey týstik.
Dýniyeni dýrliktirgen, әlemdi tú­ralatqan jahandyq daghdarys dauyl­daryna tótep berdik. Qiyn­dyq­tardy ensere jýrip shiradyq, shyndala týsip, asqar shyndargha úm­tyldyq.
Osylaysha "qazaq el bola al­maydy" degen bәzbir sәuegeylerding boljamdaryn joqqa shyghardyq.
Qazir aitugha ghana jenil, múnyng bәri bizge ózdiginen kelmegenin barshanyz bilesizder.
Býgingi kýnge jetu ýshin biz ayanbay ter tógip, tize qosyp, birge enbek ettik.
Tyghyryqqa tireytin týiindi mәseleler boyynsha, tiyimdi she­shim­der qabyldap, olardy pәrmendi iske asyra bildik.
Osy jolda memleketimizding me­reyin ósirgen, eldi qarqyndy damu jolyna jetelegen - bizding ainymas auyzbirshiligimiz.
Dana halqymyzda "Birligi joq el - tozar, birligi bar el - ozar" degen úlaghatty sóz bar.
Biz tynyshtyq arqyly túraq­tylyqqa, tatulyq arqyly tútas­tyq­qa qol jetkizdik.
Ardaqty aghayyn!
Bizding barshamyzdyng Otanymyz bir! Ol - tәuelsiz Qazaqstan! Ol bizding eng qymbat, eng asyl qún­dy­ly­ghymyz!
Otany joq adam - tamyrsyz, túr­lausyz qanbaq siyaqty. "Otan - ottan ystyq" degen, tughan jerding topyraghy da, tauy men dalasy da qymbat.
Otannyng aptap ystyghy men ayazdy suyghy da jangha jayly. Onyng kóneden jetken tereng tarihy men abyz tili týsingen jangha syrly shejire shertedi.
Otandy qasterleu - eldigimiz­ding tiregi.
Biz otanshyl bolugha, jas úrpaq­tyng sanasyna otanshyldyq úghymyn berik ornyqtyrugha tiyispiz.
Bile-bilsek, Otandy sýiy - biz­ding perzenttik paryzymyz, qarys qa­dam ýshin janyn qighan baba­lar­dyng asyl amanatyna adaldyghymyz!
Aldymyzda әli talay asqar asular bar, almaghayyp zamanyna say qúbylyp túrghan ghalam bar.
Biz sonyng bәrine tótep berip, ortaq Otanymyzdy kózimizding qa­rashyghynday saqtaugha tiyispiz.
Ol ýshin bizge eng әueli yntymaq pen bereke-birlik kerek.
Endeshe, tәuelsizdigimiz túghyr­ly, elimiz aman, memlekettigimiz mәn­­gi, bereke-birligimiz bayandy bolsyn, aghayyn!
Rahmet.

«Egemen Qazaqstan» gazeti.