Aghymdaghy jyldyng 15 qarashasynda Ortalyq kommunikasiyalar qyzmetinde Aqmola oblysynyng әkimi Mәlik Myrzalin Elbasynyng «Qazaqstannyng ýshinshi janghyruy: jahandyq bәsekege qabilettilik» joldauy oryndau barysy men ónirding әleumettik-eknomikalyq damu kórsetkishining 9 aidaghy nәtiyjesi turaly aityp berdi.

«Memleket basshysynyng tapsyrmasyn oryndau maqsatynda, halyqtyng әl-auqatyn jaqsartu baghytynda ekonomikanyng barlyq salalarynda jaqsy nәtiyjelerge qol jetkizdik», — dedi Mәlik Myrzaliyn

Aqmola oblysynda ónirge investisiya tartu kólemi artyp, ótken 9 aida 175 mlrd tengeni qúrady. Búl kórsetkish ótken jylmen salystyrghanda 4,7 payyzgha artyq.

Elbasynyng Aqmola oblysynyng aldyna qoyghan auylsharuashylyghy óndirisine ghylymdy paydalanu arqyly damytu, sonday-aq auylsharuashylyghy kopperativterin jandandyryp, eldi-mekenderdi órkendetu tapsyrmasy býgingi kýni oblysta belsendi jýzege asyryluda.

Jalpyrespublikalyq esepte Aqmola oblysy joghary sapaly astyqtyng tórtten bir payyzyn eksportqa jóneltedi.

Biylghy jyly aimaq diqandary 5,1 mln tonna astyq jinady, jinalghan yrystyng 88 payyzy joghary sapaly. Oblysta memlekettik qoldau alghan agroqúrylymdar sany artyp olardyng sany 40 payyzgha ósti (2,5 myngha deyin AShK), elitalyq daqyldar sebilgen alqaptar kólemi 1,4 payyzgha úlghaydy. Búl túrghyda egistik alqaptarda agrohimiya, miyneraldy tynaytqyshtardy padalanu júmysy óris aldy.

Mal sharuashylyghyn damytuda da ónirde jaqsy kórsetkishterge qol jetkizildi. Biyl obysta 3300 mal basyna arnalghan 155 otbasylyq mal bordaqylau alany ashyldy. 11 sýt tauarly fermasy qúrylyp, 600 bas sýt baghytyndaghy iri qara satyp alyndy. Sonday-aq, Astana irgesinde 5 myng basqa arnalghan eshki fermasy men tereng óndeuge baghyttalghan sýt fabrikasy iske qosyldy.

Oblysta azyq-týlik óndirisi biyl 17 payyzgha ósti, onyng ishinde kýnbaghys mayy 1,9 %, et 35 %, shújyq ónimderi 24%, ún 22 % artty.

Biyl oblysta 35 auylsharuashylyghy kooperatiyvi qúrylyp, qúrylghan kooperativterge 9 mynnan astam jeke qosalqy kopperativting basy biriktirildi.

Memleket basshysynyng «Astana qalasynyng azyq-týlik beldeuin odan әri damytu» tapsyrmasyna sәikes, aimaq jaqynda oblysta shygharylatyn azyq-týlik ónimderin Astanada saudalaytyn «AQMOL» sauda nýkteleri jelisin ashty.

Ýstimizdegi jyly oblystaghy 10 iri auylsharuashylyghy tauaróndirushi kompaniyasy sauda brendine biriktirildi. Olardyng ishinde, «Agrofirma «Rodina» JShS, «IYjevskiy» ÓK, «Astana Agro Produkt», «CAPITAL PROJECTS LTD», «Gormolzavod», «Ayna sauda ýii» JShS jәne de basqa sýt, et ónimderin óndiretin kәsiporyndar Astana qalasynda 3 nýktede óz ónimderin saudalay bastaydy. 2018 jylgha qaray kóterme-bólshek sauda dýkenderding sany 10-gha deyin jetkiziledi»,-dedi Mәlik Myrzaliyn.

Aqmolalyq kәsiporyndar «EKSPO-2017» halyqaralyq mamandandyrylghan kórmeden óndiristik prosessterdi odan әri jetildiru maqsatynda 5 ýzdik әlemdik tehnologiyany engizudi kózdep otyr.

Býgingi tanda, aimaqta energiyanyng jana kózderin óndiretin jobalar jýzege asyryluda. Olar — Arshaly audanyndaghy quaty 100 megovattyq jel parkining qúrylysy, (investisiya qúny 126 mln. AQSh dollary) jәne Selinograd audanyndaghy 100 megavattyq kýn elektrostansasynyng qúrylysy (joba qúny 192 mln. AQSh doll).

Ónirde taza auyzsumen qamtamasyz etu maqsatynda su tazartudyng membrandyq tehnologiyasy qoldanyluda. Múnday su tazartatyn lokalidyq stansalar ónirding 40 eldi-mekeninde paydalanyluda.

Industriyalandyru baghdarlamasynyng ayasynda oblysta altyn óndiru 4 esege úlghayyp, respublikalyq kórsetkishting 34 payyzyn qúrap otyr. Aymaqta jýk avtomobiliderin óndiruding elimiz boyynsha oblystaghy kórsetkishi 55 payyz, kirpish — 30%, ún — 10% qúraydy. Oblysta Qazaqstandyq uran keni qorynyng 10 payyzy bar.

Oblys aumaghynda TMD elder ishindegi jalghyz temir jol podshibniygin shygharatyn óndiris orny júmys isteydi. Múnda ishki naryqtan bólek, ónimderding 80 payyzy yaghny basym bóligi Reseyge eksporttalady. Lift jәne ekskalatorlar shygharatyn jergilikti zauyt «EKSPO-2017» nysandaryn 77 joghary jyldamdyqpen jýretin lift pen 8 ekskalatormen jabdyqtady.

Biylghy jyldyng sonyna deyin ónirde 95 mlrd tengening 7 jobasy jýzege asyrylyp, 1 mynnan astam jana júmys orny ashylady. Jaqyn arada jylyna 2 mln. tonna ónim shygharatyn sement zauyty iske qosylyp, jobagha 63 mlrd. tenge investisiya salyndy. Jyldyq quaty 80 myng tonnalyq kaolinovti tau ken bayytu kombinatynyng qúrylysy bastaldy.

Shaghyn jәne orta biznesting sany oblysta 7 payyzgha artyp, shygharylatyn ónim 20 payyzgha, budjetke týsetin salyq kólemi 22 payyzgha artty.

Oblysta «Núrly Jer» baghdarlamasyn jýzege asyru maqsatynda 404 myng sharshy metr túrghyn ýy salynyp, búl kórsetkish ótken jylmen salystyrghanda 133 payyzdy qúrady. Múnymen qatar, jeke túrghyn ýy salu kólemi 1,6 esege ósti. Jeke túrghyn ýy qúrylysyn odan әri jandandyru ýshin ónirding 14 eldi-mekeninde 7 myng túrghyn ýige injenerlik kommunikasiyalar tartyldy.

Elbasynyng tapsyrmasyna sәikes aimaqta әleumettik salany damytugha basa nazar audarylyp otyr. Biylghy jyly ónirde 8 jana mektepting qúrylysy bastaldy. Sonymen qatar, bilim beru nysandarynyng qúrylysyna jeke investorlar tartyluda. Býgingi kýni Selinograd audanynda 2 mektep salynuda, qúrylys bitken song búl nysandar memlekettik menshikke beriledi. Mektepke deyingi bilim berumen qamtuda 3-6 jas aralyghyndaghy býldirshinderdi qamtu dengeyi 98 payyzgha jetti.

Ónirde sapaly jәne qoljetimdi medisina salasyna basa nazar audarylyp otyr. Biyldyng ózinde oblysqa 214 medisina salasynyng qyzmetkeri tartylldy. Olardyng 91-i dәriger. Kókshetau qalasynda joghary dәrejeli medisina qyzmetkerleri ýshin oblystyq budjet esebinen 20 pәter satyp alyndy.

Medisinalyq klasterdi belsendi damytu maqsatynda búl salagha memlekettik jeke әriptestik mehanizmderi qoldanyluda. Oblystaghy medisinalyq mekemelerde Germaniya, Ontýstik Koreya, Avstriya, Týrkiya elderi óndirushilerining innovasiyalyq jabdyqtary satyp alynyp, innovasiyalyq tehnologiyamen emdeu isi jalghasuda.

Jalpy aimaqta densaulyq saqtau salasyn damytu ýshin jeke menshik әriptestik mehanizmi arqyly 14 mlrd tengening 26 nysany salynuda.

Oblysta «Ruhany janghyru» baghdarlamasy ayasynda qúny 10,6 mlrd tengening 117 jobasy iske asyryluda. Onyng 5,2 mlrd tengesi demeushilerding qarjysy arqyly jýzege asyrylady.

«Ruhany janghyru» baghdarlamasy ayasynda jyl basynan 4500 týrli baghyttaghy is –shara úiymdastyryldy.

Elimizding býkilhalyqtyq simvolyna ainalghan «Kiyeli eskertkishter» respublikalyq kartasyna oblystan 10 nysan engizildi.

Erghaly Berikúly

Aqmaola oblysy

Abai.kz