Biylghy jyl Almatyda «Jastar jyly» dep jariyalanghan edi. Búghan qosa qala shenberinde «Almaty qala­synyng jastaryn qoldau jol kartasy – 2020» josparly baghdarlamasy jasalyp, túsauyn kesti. Jaqynda «Núr Otan» partiyasynyng Almaty qala­lyq bólimshesining baspasóz ortalyghynda ótken jiynda qalalyq Jastar sayasaty jónindegi basqarma­nyng basshysy Shynghys Beskempirov «Jastar jyly» ayasynda Almatyda atqarylghan naqty is-sharalargha toqtaldy.

Basqosugha «Núr Otan» partiyasy­nyng Almaty qalalyq bólimshesi tóraghasynyng orynbasary Qayym-Múnar Tabeev, «Jas Otan» jastar qanatynyng jetekshisi Mәdy Ahmetov, «Jastar ýni» jastar qoghamdyq birlestigining tóraghasy Dәuren Baba­múratov  qatysty.

– Qazaqstandaghy әrbir ýshinshi student Almatyda bilim alyp jatyr. Sondyqtan Elbasynyng bastama­symen 2017 jyl Almatyda «Jastar jyly» bolyp jariyalandy. Eng әueli, búl jol qartasy negizgi bes baghyt boyynsha júmys isteudi kózdeydi. Atap aitqanda, sapaly bilim beru, jastardy júmyspen qamtamasyz etu, jastardyng bos uaqytyn tiyimdi ótkizu, mәdeny demalysty úiymdastyru, jas otbasylaryna qoldau kórsetip, olardy baspanamen qamtamasyz etu, – deydi Sh.Beskempirov.

Áleumettik saualnama boyynsha býginde 35 jasqa deyingi jastardyng 80 payyzy túrghyn ýige múqtaj eken. TÝQJB jelisi boyynsha 29 jasqa deyin 34 mynnan astam jastar jenil­dik ipotekagha kezekte túr. Búl rette Jol kartasy shenberinde jastar­dyng baspana mәselesin sheshu — manyzdy mәsele.

– «Almaty jastary» dep atalatyn baghdarlamamen jastargha baspanany jenildetilgen jolmen jalgha beru sharasy qolgha alyndy. Dәlirek aitqan­da, «Túrghynýiqúrylysjinaq banki» arqyly nesiyeleuding pilottyq jobasy iske qosyldy. Jastardyng jas dengeyi 35-ke deyin úzartylyp, baghdar­lamanyng jýzege asuy ýshin jergilikti budjetten 1 mlrd. tenge bólindi. «Almaty jastary» baghdarlamasy arqyly jyldyq 5 payyzdyq mólsher­lememen jyl ayaghyna deyin 100 jas otbasy baspanaly bolady, – dedi Sh.Beskempirov.

Jastardyng túrghyn ýy mәselesin sheshu ýshin biyl studentter men jas otbasylargha jataqhanalar salu joba­sy iske asuda. «Jol kartasy» ayasynda 2020 jylgha deyin Almaty studentterine 12 jataqhana  salu jos­parlanghan. Josparlanghan 12 jataq­hananyng tórteuinin  qúrylysy biyl ayaq­talady.

Jastardyng júmyspen qamtyluy­na da barynsha kónil bólinip otyr. Ol ýshin  jergilikti budjetten 500 mln. tenge bólindi. Júmys izdegen 2000 jas innovasiyalyq mamandyqtardy iygeru ýshin oqugha jiberildi. Býginde Alma­tyda 408 myng 689 jas jú­mys­pen qamtylghan eken. Degen­men, qalada  eki qolgha bir kýrek tappay jýrgen jas mamandar da az emes. Júmyssyz jas­tardyng sany 18 myngha juyq­taydy.  Resmy derekter boyyn­sha, Almatyda jastar arasyn­daghy júmyssyzdyqtyng dengeyi – 6,7 payyz. Búl rette  «Alma­ty qalasynyng jastaryn qoldau jol kartasy – 2020» jos­parly baghdar­lamasy ayasyn­da jas mamandardy júmyspen qamtugha septigin tiygizetin bir­qatar baghdarlamalar qaras­ty­rylghan. Solardyng biri –  «Jastardy qysqa merzimdi kәsiby oqytu» joba­syn iske asyru. Múnda mamandyqtyng erekshe­ligine baylanysty oqytu merzimi 1 aidan 3 aigha deyin sozylady.  Atalghan jobada 47 mamandyq bar.

Ekinshi mәsele – «jastar tәjiriy­besin» engizu. Aghymdaghy jylda jas­tar tәjiriybesi boyynsha 700-den 2 myng jasqa deyin kvotany kóbeytu josparlanuda. Sonday-aq, tәjiriybe  shenberinde jalaqynyng 38 000-nan 56 000 tengege deyin kóterilui kózdelude. Sonymen qatar, jyl sayyn «Nazar­baev Uniyversiyteti» shenberinde 40 kәsipkerdi oqytu josparlanuda. Jyl sayyn jastar arasynda 20 startap bayqauy ótkiziledi.

Jastardyng uaqytyn tiyimdi ótkizu  ýshin mәdeni, sporttyq mekemelerdi kóbeytuge kónil bólinip otyr.

– Búl rette jastargha arnalghan Loft-ortalyq ashylyp, onyng baza­synda eriktiler, jas kәsipkerler, jas suretshiler sekildi ortalyqtar júmys istey bastady. Sonymen qatar, qyr­kýiek aiynda Alatau audanyn­daghy Atletter qalashyghynda jastarmen jú­mys jasaytyn «Almaty jastary» orta­­lyghy júmysyn bastady. Áuezov auda­nynda dәl sonday «Baghdarsham» ortalyghy ashyldy, – deydi Sh.Beskem­pirov.

Mәnshýk Bekbosyn

Abai.kz