بيىلعى جىل الماتىدا «جاستار جىلى» دەپ جاريالانعان ەدى. بۇعان قوسا قالا شەڭبەرىندە «الماتى قالا­سىنىڭ جاستارىن قولداۋ جول كارتاسى – 2020» جوسپارلى باعدارلاماسى جاسالىپ، تۇساۋىن كەستى. جاقىندا «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ الماتى قالا­لىق بولىمشەسىنىڭ ءباسپاسوز ورتالىعىندا وتكەن جيىندا قالالىق جاستار ساياساتى جونىندەگى باسقارما­نىڭ باسشىسى شىڭعىس بەسكەمپىروۆ «جاستار جىلى» اياسىندا الماتىدا اتقارىلعان ناقتى ءىس-شارالارعا توقتالدى.

باسقوسۋعا «نۇر وتان» پارتياسى­نىڭ الماتى قالالىق بولىمشەسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى قايىم-مۇنار تابەەۆ، «جاس وتان» جاستار قاناتىنىڭ جەتەكشىسى ءمادي احمەتوۆ، «جاستار ءۇنى» جاستار قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى داۋرەن بابا­مۇراتوۆ  قاتىستى.

– قازاقستانداعى ءاربىر ءۇشىنشى ستۋدەنت الماتىدا ءبىلىم الىپ جاتىر. سوندىقتان ەلباسىنىڭ باستاما­سىمەن 2017 جىل الماتىدا «جاستار جىلى» بولىپ جاريالاندى. ەڭ اۋەلى، بۇل جول قارتاسى نەگىزگى بەس باعىت بويىنشا جۇمىس ىستەۋدى كوزدەيدى. اتاپ ايتقاندا، ساپالى ءبىلىم بەرۋ، جاستاردى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ، جاستاردىڭ بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى وتكىزۋ، مادەني دەمالىستى ۇيىمداستىرۋ، جاس وتباسىلارىنا قولداۋ كورسەتىپ، ولاردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ، – دەيدى ش.بەسكەمپىروۆ.

الەۋمەتتىك ساۋالناما بويىنشا بۇگىندە 35 جاسقا دەيىنگى جاستاردىڭ 80 پايىزى تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج ەكەن. تۇقجب جەلىسى بويىنشا 29 جاسقا دەيىن 34 مىڭنان استام جاستار جەڭىل­دىك يپوتەكاعا كەزەكتە تۇر. بۇل رەتتە جول كارتاسى شەڭبەرىندە جاستار­دىڭ باسپانا ماسەلەسىن شەشۋ — ماڭىزدى ماسەلە.

– «الماتى جاستارى» دەپ اتالاتىن باعدارلامامەن جاستارعا باسپانانى جەڭىلدەتىلگەن جولمەن جالعا بەرۋ شاراسى قولعا الىندى. دالىرەك ايتقان­دا، «تۇرعىنۇيقۇرىلىسجيناق بانكى» ارقىلى نەسيەلەۋدىڭ پيلوتتىق جوباسى ىسكە قوسىلدى. جاستاردىڭ جاس دەڭگەيى 35-كە دەيىن ۇزارتىلىپ، باعدار­لامانىڭ جۇزەگە اسۋى ءۇشىن جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 1 ملرد. تەڭگە ءبولىندى. «الماتى جاستارى» باعدارلاماسى ارقىلى جىلدىق 5 پايىزدىق مولشەر­لەمەمەن جىل اياعىنا دەيىن 100 جاس وتباسى باسپانالى بولادى، – دەدى ش.بەسكەمپىروۆ.

جاستاردىڭ تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن بيىل ستۋدەنتتەر مەن جاس وتباسىلارعا جاتاقحانالار سالۋ جوبا­سى ىسكە اسۋدا. «جول كارتاسى» اياسىندا 2020 جىلعا دەيىن الماتى ستۋدەنتتەرىنە 12 جاتاقحانا  سالۋ جوس­پارلانعان. جوسپارلانعان 12 جاتاق­حانانىڭ تورتەۋىنىڭ  قۇرىلىسى بيىل اياق­تالادى.

جاستاردىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋى­نا دا بارىنشا كوڭىل ءبولىنىپ وتىر. ول ءۇشىن  جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 500 ملن. تەڭگە ءبولىندى. جۇمىس ىزدەگەن 2000 جاس يننوۆاتسيالىق ماماندىقتاردى يگەرۋ ءۇشىن وقۋعا جىبەرىلدى. بۇگىندە الما­تىدا 408 مىڭ 689 جاس جۇ­مىس­پەن قامتىلعان ەكەن. دەگەن­مەن، قالادا  ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تاپپاي جۇرگەن جاس ماماندار دا از ەمەس. جۇمىسسىز جاس­تاردىڭ سانى 18 مىڭعا جۋىق­تايدى.  رەسمي دەرەكتەر بويىن­شا، الماتىدا جاستار اراسىن­داعى جۇمىسسىزدىقتىڭ دەڭگەيى – 6,7 پايىز. بۇل رەتتە  «الما­تى قالاسىنىڭ جاستارىن قولداۋ جول كارتاسى – 2020» جوس­پارلى باعدار­لاماسى اياسىن­دا جاس مامانداردى جۇمىسپەن قامتۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىن ءبىر­قاتار باعدارلامالار قاراس­تى­رىلعان. سولاردىڭ ءبىرى –  «جاستاردى قىسقا مەرزىمدى كاسىبي وقىتۋ» جوبا­سىن ىسكە اسىرۋ. مۇندا ماماندىقتىڭ ەرەكشە­لىگىنە بايلانىستى وقىتۋ مەرزىمى 1 ايدان 3 ايعا دەيىن سوزىلادى.  اتالعان جوبادا 47 ماماندىق بار.

ەكىنشى ماسەلە – «جاستار ءتاجىري­بەسىن» ەنگىزۋ. اعىمداعى جىلدا جاس­تار تاجىريبەسى بويىنشا 700-دەن 2 مىڭ جاسقا دەيىن كۆوتانى كوبەيتۋ جوسپارلانۋدا. سونداي-اق، تاجىريبە  شەڭبەرىندە جالاقىنىڭ 38 000-نان 56 000 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلۋى كوزدەلۋدە. سونىمەن قاتار، جىل سايىن «نازار­باەۆ ۋنيۆەرسيتەتى» شەڭبەرىندە 40 كاسىپكەردى وقىتۋ جوسپارلانۋدا. جىل سايىن جاستار اراسىندا 20 ستارتاپ بايقاۋى وتكىزىلەدى.

جاستاردىڭ ۋاقىتىن ءتيىمدى وتكىزۋ  ءۇشىن مادەني، سپورتتىق مەكەمەلەردى كوبەيتۋگە كوڭىل ءبولىنىپ وتىر.

– بۇل رەتتە جاستارعا ارنالعان لوفت-ورتالىق اشىلىپ، ونىڭ بازا­سىندا ەرىكتىلەر، جاس كاسىپكەرلەر، جاس سۋرەتشىلەر سەكىلدى ورتالىقتار جۇمىس ىستەي باستادى. سونىمەن قاتار، قىر­كۇيەك ايىندا الاتاۋ اۋدانىن­داعى اتلەتتەر قالاشىعىندا جاستارمەن جۇ­مىس جاسايتىن «الماتى جاستارى» ورتا­­لىعى جۇمىسىن باستادى. اۋەزوۆ اۋدا­نىندا ءدال سونداي «باعدارشام» ورتالىعى اشىلدى، – دەيدى ش.بەسكەم­پىروۆ.

مانشۇك بەكبوسىن

Abai.kz