Baqtybay Aynabekov. Qayyra hat jazamyn Qayrat saghan...
QR Bas Prokurory Qayrat Mәmiyding nazaryna!
Qúrmetti Qayrat myrza!
Búl mening gazet arqyly Sizden naqaqtan sotty bolghan azamattardyng taghdyryna arasha boludy súrap jazyp otyrghan ýshinshi maqalam. Alghashqy maqalam «QAZAQSTAN - ZAMAN» gazetinde ( №35, 03.09. 2009j.) «QR Preziydenti әkimshiligining basshysy A.Musinning nazaryna, QR Joghary Sotynyng Tóraghasy M. Álimbekov, Bas prokuror Q.Mәmy men Ekonomikalyq jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres agenttigining tóraghasy Q.Qojamjarov myrzalardyng qaperine!» degen eskertpemen «Oblys әkimi B.Quandyqov myrza, «Óli monshanyzgha» egelik etinizshi...» nemese ýsh azamat naqaqtan-naqaq týrmede nege otyr?», ekinshisi «Jas qazaq ýni» (№17,27.04.2010j) gazetinde «Qyzylorda oblysynyng әkimi B.Quandyqov, oblys prokurory B.Esenbekov myrzalar Gazetke naqtyly jauap beruden nege jaltarady? Álde qylmysty býrkemelegenderine qysylyp jýr me?» degen taqyryptarmen jariyalanghandy...
QR Bas Prokurory Qayrat Mәmiyding nazaryna!
Qúrmetti Qayrat myrza!
Búl mening gazet arqyly Sizden naqaqtan sotty bolghan azamattardyng taghdyryna arasha boludy súrap jazyp otyrghan ýshinshi maqalam. Alghashqy maqalam «QAZAQSTAN - ZAMAN» gazetinde ( №35, 03.09. 2009j.) «QR Preziydenti әkimshiligining basshysy A.Musinning nazaryna, QR Joghary Sotynyng Tóraghasy M. Álimbekov, Bas prokuror Q.Mәmy men Ekonomikalyq jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres agenttigining tóraghasy Q.Qojamjarov myrzalardyng qaperine!» degen eskertpemen «Oblys әkimi B.Quandyqov myrza, «Óli monshanyzgha» egelik etinizshi...» nemese ýsh azamat naqaqtan-naqaq týrmede nege otyr?», ekinshisi «Jas qazaq ýni» (№17,27.04.2010j) gazetinde «Qyzylorda oblysynyng әkimi B.Quandyqov, oblys prokurory B.Esenbekov myrzalar Gazetke naqtyly jauap beruden nege jaltarady? Álde qylmysty býrkemelegenderine qysylyp jýr me?» degen taqyryptarmen jariyalanghandy...
Kelitirilgen maqala attarynan-aq bayqap otyrghan bolarsyz, әngime osydan eki jyl búryn Shiyeli audandyq sotynyng tóraghasy S.Sýleymenov, audan әkimatynyng «Shiyelini kórkeytu» mekemesin taratu turaly qaulysynan son, atalghan mekemeni taratu komissiyasy qúrylyp, audandyq salyq komiytetining tóraghasy Danabek Ermaghanbetov, bankrotqa ketip jatqan kәsiporyn diyrektory Edil Júbanyshbekov, bas esepshi Múhamediyar Jýsip atalynghan mekemening Qyzylordada túratyn 100 oryndyq monsha ghimaratyn 0,45 gektar jerimen bas paydalaryna jaratyp, olar tergeu qorytyndysymen sol monshany satudan týsken memleketke 29 848 000 tenge ziyan keltirgenin sot óndirisinde anyqtap, «...Ermaghanbetov Danabek Quandyqúlyn Qazaqstan Respublikasy QK-ning 176 babynyng 3 bóligining «a,b,g» tarmaqtarymen jәne 307 babynyn 2 bóligimen kinәli dep tauyp, QK-ning 176 babynyn 3 bólimining «a,b,g» tarmaqtarymen onyng mýlkin tәrkilep jәne memlekettik qyzmet lauazymdaryn atqaru qúqyghynan jeti jylgha aiyra otyryp, 5 jylgha bas bostandyq erkinen aiyrugha, QK-ning 307 babynyng 2 bóligimen eki jylgha bas bostandyq erkinen airugha, QR QK-nin 58 babynyng 3 bóligining talabyna say qatandyghy jenilirek jazany neghúrlym qatang jazagha siniru jolymen(!) týpkilikti mýlkin tәrkilep, memlekettik qyzmet lauazymdaryn atqaru qúqyghynan 7 jylgha aiyra otyryp, 5 jylgha bas bostandyq erkinen aiyru jazasyn taghayyndaugha, jazasyn jalpy rejimdegi koloniyada óteudi belgileuge...» dep «asyghys, әri zansyz» ýkim shygharghan bolatyn. Búlay aityp otyrghanymyz, aiyptalushylardyng sot sheshimine oray «...qarjy polisiyasy men sot tergeui jan-jaqty obiektivti jýrmey QR QIJK- ning 24 baby óreskel búzyldy...» dep oblystyq sottyng qylmystyq ister qaraytyn apellyasiyalyq alqasyna shaghymdanuynda keltirilgen, dәleldi qújattary men naqtyly derekteri biraz әdiletsizdikting betin ashyp bergen-di. Búl qújattar men derekter Qyzylorda oblysynyng әkimi B.Quandyqov pen Shiyeli audanynyng búrynghy әkimi E.Mústafaev jasaghan zansyzdyqty qomaghay zangerler qalay býrkemelep otyrghandyghyn kórsetti.
Osy әdiletsizdikke oray bizding jazyp otyrghan ýsh maqalamyzdan tys sol kezde respublikalyq ýsh basylym; «Qazaqstan» gazeti «Qylmys qay jerge boy tasalasa - sol jerge әlek kiredi. (№37, 02 10 2008 j), «Jas Alash» gazeti «Shiyelishe sottau». (№79, 02.10.2008 j), «Zang gazeti» «Óli monshanyn» iyesi kim?» (№154, 09.10.2008 j), «Qazaqstan» gazeti «Menduanany jegen kim?», (№20 28.05 2009j) degen taqyryptarmen sottyn әdiletsiz ýkim shygharghandyghy turaly ótkir syn maqalalar jariyalap, sudiya S.Sýleymenovtyng sot tergeuin bir jaqty qarap, dúrys ótkizbegendigin, tómengi satyda shygharylghan búl ýkimdi oblystyq sottyng qylmystyq ister jónindegi apellyasiyalyq alqasy qaraghan kezde, kórsetilgen óreskel kemshilikterge mәn beriluin, qoldan úiymdastyrylghan qylmyspen jazyqsyz sottalyp týrmede otyrghan ýsh azamattyng taghdyryna arasha týsip, olardy jedel bostandyqqa shygharuyn talap etkendi. Elbasymyz ýnemi BAQ-tardaghy syn materialdargha uaqtyly jauap berudi qanshama mindettep, onyng oryndaluyn qadaghalaudy zang oryndaryna tapsyrsa da, ol syrqattan basqa mekemeler týgili, sol zandylyqtyng mýltiksiz oryndaluyn baqylaytyn Siz basqaratyn mekeme de tayau arada aiygha qoyatyn týri kórinbeydi.
Respublikalyq prokuraturadan gazetterdegi syngha jauap bolmady. Osy aralyqta sottalushy azamat Shiyelilik Danabek Ermaghanbetovten óz taghdyryna arasha týsu turaly mening atyma Senim haty men óz ótinishi týsti. Osy ótinish boyynsha Qyzylordagha baryp, naqtyly qosymsha qújattardy taghy da izdeuge tura keldi. Taptym. «Baqsaq baqa eken» demekshi, tabylghan qújattargha qarasam, búl mәselege shynymen-aq oblys әkimi B.Quandyqovtyng tikeley qatysy bar bolyp shyqty. Búl sharuany ayaghyna deyin jetkizu ýshin oblystyq әkimat 14.03.2003 jyly taghy da Shiyeli audanynyng sharuashylyq jýrgizu qúqyghyndaghy «Shiyelini Kórkeytu» memlekettik kommunaldyq kәsiporynyn qúru turaly №450 qaulysyn shygharady. Osy jerde oilanyp qaralyqshy, Qyzylorda qalasyna kommunaldyq qyzmet kórsetetin mekemeni, óz kýnin ózi әzer kórip otyrghan, qaladan 200 shaqyrym shalghaydaghy Shiyeli audany әkimdigine audarar bastaryna ne kýn tudy eken?.. Búl sasqan ýirekting artymen sýngigen tirshiligi bolatyn. Osy qauly negizinde Shiyeli audanynyng әkimi apparaty 01.04.2003 jyly №49 sandy Shiyeli audanynyng sharuashylyq jýrgizu qúqyghyndaghy «Shiyelini Kórkeytu» memlekettik kommunaldyq kәsiporynyn qúru turaly búiryghy óz izimen ómirge keledi. Jana mekemege memlekettik bola túra jarghylyq qarjy qaralmaydy(?!). Búl zansyzdyqqa kónbegen Shiyeli audandyq әdilet basqarmasy 22.11.2005 jyly «Shiyeli kórkeytu» mekemesi jarghysyna ózgertu men tolyqtyrular engizuin tirkeuden bas tartqan ózining №158 sandy búiryghyn shygharady. Audandyq Ádilet mekemesi tarapynan shygharylghan búl zandy qarsylyqqa audan әkimshiligi qysym jasap 25.12.2005 jyly mekemening Jarghysy audan әkimatynyng №1186 sandy qaulysymen bekitiledi(?!...). Masqara! Osy qújattan song amal joq 29.12.2005 jyly audandyq әdilet basqarmasy ózining №164 búiryghymen mekemege № 110 1933 08 MK tirkeu kuәligin beredi. 18.05.2005 jyly Shiyeli audanynyng әkimi ózining №981 qaulysymen Qyzylorda qalasyndaghy «Qyzylorda Servizdi» óz teritoriyasyna kirmese de, «Shiyelini kórkeytu» mekemesine qosu turaly(?!) zangha syiymsyz qauly alady. Qanshama zansyzdyq, qanshama zang oryndarynyng kózine týspegen qúityrqy qújattar!...
Men osy qújattar kóshirmesimen Preziydent әkimshiligining úiymdastyru bólimining mengerushisi S.Qanaev pen Preziydent janyndaghy adam qúqyqtary jónindegi komissiya zangerlerining qabyldauynda boldym. Oblys әkimi B.Quandyqov tarapynan oryn alghan zansyzdyqtargha qoldaghy qújattardy kórsete otyryp kózderin jetkizdim. Qabyldaghan azamattar oryn alghan zansyzdyqtargha bastaryn shayqay otyryp, tapsyrylghan qújattar kóshirmelerinin zandylyghyn anyqtap, jazbasha týrde jauap beru ýshin, mening kózimshe bizden týsken shaghymdy QR Bas prokurory Sizding atynyzgha joldady. Sizderden kelgen jauapty saralap, qosymsha ózderi de jazbasha jauap jazatyn boldy. Qúzyrly orynnan shyqqan osy eki hatqa qosymsha, gazetterdegi ózim jazghan maqalalardy tirkey otyryp, óz atymnan Sizding atynyzgha ýshinshi hatty da joldadym. Bir sot Ýkimine baylanysty ýsh jerden hat barghan son, onyng ýstine mәselege oblys әkimi men prokurorynyng qatysy barlyghy jazylghan son, óziniz basqaryp otyrghan vedomostvanyng abroyyn oilasanyz da jauapty bir qyzmetkeriniz Qyzylordagha arnayy soghyp, mәselening mәn jayyn ashyp qaytar degen ýmit bolghandy. Biraq zandylyqtyng búzylmauyn baqylaytyn Siz basqaratyn respublikadaghy basty mekeme búl ýmitti aqtamady. Týsken shaghym bir deportamentten ekinshi deportamentke auysumen jýrip aldy. Bolmaghan song óz qabyldauynyzgha onaylyqpen qol jetpeytin bolghan son, basqarma prokurory E.Altynbekovtyng qabyldauynda boldym. Ángime barysynda Bas prokuraturda adam taghdyryna at ýsti qaraytyn osynday kadrlardyng otyrghanyna qayran qaldym. Búl azamat aryzda kórsetilgen uәjderdi tekseru maqsatynda Qyzylorda oblysynyng prokuraturasynan súratylghan qylmystyq isti qarap, isti odan әri zerdeleu ýshin bastyghyna jarty bet raport jazyp, Ekinshi deportamentke ótkizgenin aitty. Men;
- Siz sot Ýkimining hattamasymen tolyq tanysyp shyqqan bolsanyz, audandyq sot óz óndirisinde aiyptylar monshany satudan memleketke 29 848 000 tenge ziyan keltirgenin anyqtap, sol ýshin jauaptylardy qylmysker etip kórsetken. Keltirilgen osy ziyangha baylanysty ýkim shygharylghan son, sol qarjynyng shyqqan jerin anyqtau kerek edi. Onday qújat joq. Jalpy memleket budjetinen bólindi degen osy qarjy shynymen bolghan ba jәne shynymen-aq «Shiyeli Kórkeytu» mekemesine jetken be, biz osyny sot hattamsynan tappay jýrmiz? -degen saualymyzgha;
-Audandyq sot búl mәselege baylanysty kezinde arnayy jeke qauly shygharuy kerek edi, shygharmapty. Men búl turaly bastyghyma jazghan óz raportymda kórsettim. Isti odan әri zerdeleytin deportament oblystyq әkimshilik alghan qaulylardyng zandylyghyn teksergende, búl mәseleni de tolyq qamtityn bolady... dep qipaqtap qaldy. Bizdinshe, audandyq sottyng osy kemshiligin kórsetu arqyly da respublikalyq prokuratura tarapynan qadaghalau shaghymyn keltiruge bolatyn edi ghoy. Onday niyet jasalmady, adam taghdyryna baylanysty shaghymnyng qarau merzimining úzartyluyna qaraghanda, aralyqta biraz «kýpti» mәseleler bolghan siyaqty... Búlay oilaugha sotta osy isting at ýsti qaraluyna úitqy bolghan Shiyeli audanynyng prokurory sol kezde agha kómekshi lauazymymen Sizding bas kensenizden shygha kelui de sebep bolyp otyr. ..
Sodan shaghym jetken Ekinshi deportamentke shapqyladyq. Oblystyq әkimat alghan qaulynyng zandylyghyn zerdelep anyqtaugha tiyisti búl deportament qyzmetkerlerining tirligi alghashqydan da soraqy bolyp shyqty. Ózderine, dәiektep zerdeleu ýshin joldanghan shaghymdy, kidirtpesten deportament bastyghy A.Kravchenkonyng qolymen 13 mamyr kýngi №7/433-10 hatpen Qyzylorda oblystyq prokuraturasyna joldaghansha asyghypty. Oblys prokurory tarapynan oryn alyp otyrghan kemshilikti kórsetken shaghymdy sol prokurorodyng óz atyna joldaudy qay zandylyqqa nemese etikagha syidyrugha keledi?...
Úyat-aq. Bәlkim, «It itti júmsaydy, it qúiryghyn júmsaydy» degen osy bolar. Zansyz qamalyp ýsh azamat abaqtyda jatyr, Siz basqaryp otyrghan әdildikke janashyr bolar degen respublika prokuraturasy qyzmetkerlerining istep otyrghan tirligi mynau. Sonda respublikalyq jauapty mekemede oryn alyp otyrghan múnday jauapsyzdyqty kim kórui tiyis ?..
<!--pagebreak--><!--pagebreak-->
Búl zansyzdyqtyng ayaghy qay jerge jetip jyghylar eken degen niyetpen aragha eki apta salyp, Qyzylordagha jettik. Oblys prokurory B.Esenbekov myrza qyryq syltau aityp, qabyldaudan qashqaqtay bastady. Keyin mәlim bolghanday ózderine týsken shaghymgha baylanysty mening atyma 24 mamyr kýni shygharyp salma jauabyn jiberip te qoyghan eken. Sol hattyng kóshirmesin kórsete otyryp sóilesuge bolatyn edi ghoy. Olay jasay almady... Ózderine týsken bizding shaghymmen ainalysqan jauapty qyzmetker A. Sayfulmalikov Ontýstik Qazaqstan oblysynan auysyp kelgen prokurordyng orynbasary Erjan Eraliyevting qabyldauyna kirgizdi. Shaghymgha baylanysty ashylau sózder aityldy. Ángime sony nasyrgha shauyp bara jatqanyn sezgen orynbasar dәrmensizdikten prokurorgha ózi ertip kirdi. Aradaghy әngimening mәn jayy tolyq bayandalghansha qyp-qyzyl bolyp, ýn-týnsiz otyrghan prokuror B.Esenbekov shaghymdy oblystyq Ekonomikalyq qylmysqa jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres deportamentine jibertip, isti qadaghalaudy E.Erjanovtyng tikeley ózine tapsyrdy. Qabyldaudan kónilimiz qonaltyqsyp shyqty. Oblystyq Ekonomikalyq qylmysqa jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres deportamenti әrbir tergeu júmystaryn sotqa jibererde oblystyq prokuratura baqylauy arqyly ótkizedi. Bar júmysynyng kórsetkishi osy mekemege tikeley baylanysty. Sonday jaghdayda búl mekeme óz qyzmetin qadaghalaytyn prokuraturanyng kemshilikterin qalay kórsetpek?..
Atalynghan mekeme bastyghy Núrlan Qambatyrov myrza óz qyzmetine janadan kelip jatqan kezi eken. Bizding shaghymdy ózimen birge kelgen orynbasary T.Shyntaevqa jýktedi. Atasyna rahmet. Deportament bastyghynyng orynbasary tergeu aldy tekseru júmystaryn jedel qolgha aldy. Nәtijiyesinde 06.11.2010 jyly qosymsha naqty qújattargha sәikes №12-8/12778 sandy tekseru aktisi jәne jeke mening atyma hat әzirlendi. Aldymen hattagha mynaday derekterge nazar audaralyq.
«...Aryzdaghy ««Beybarys» JShS-ne budjetten 29 848 000 tenge audarylghan ba?» degen mәselege oray;
«...Ekonomikalyq jәne әleumettik damu qorynan Qyzylorda arnayy ekonomikalyq aimaghynyng әkimshilik kenesining sheshimimen «Ayjan» ShJQ-na «Qyzylorda rismash» zauytyn qalpyna keltiruge jәne jatkalyq mashinalar shygharu ýshin 20.05.1997 jyly №31 sandy jәne 02.09.1997 jylghy №74 sandy kelisim sharttarymen qordyng esebinen 30 million tenge nesie berilgen. Keyinnen Qyzylorda arnayy ekonomikalyq aimaghynyng qysqartyluyna baylanysty Qyzylorda qalasynyng әkimi 12.04.1999 jyly №196 qaulysymen búl qarjynyng qaytaryp alu qúqyghyn «Qyzylorda» MM-ne bergen. Oblys әkimining 14.01.2000 jylghy №133 sheshimimen «Qyzylorda» MM-nin 29 848 000 tenge debitorlyq qaryzy «Qyzylorda Serviyz» MKK-na ótken..»
Osy jerde hattaghy osy ýzindi men №12-8/12778 aktidegi tirkelip kórsetilgen naqtyly qújattargha say mynaday pikir aitqymyz kelip otyr. ShJQ «Ayjangha» (J.Sh.S Beybarys) Qyzylorda arnayy ekonomikalyq aimaghy әkimshilik kenesi tóraghasynyng 28.05.1997 jylghy №17-shi qaulysymen jәne «Qazagroprombank» Qyzylorda filialynyng 20.05. jәne 02.09.1997 jylghy 31-shi jәne 74-shi nómerli kredittik kelisim-sharttary negizinde 6-aygha deyingi 8% nesiyemen jalpy somasy 30 mln. tenge berilgen. Yaghny 20.05.1997 jyly alynghan 20 mln. tenge nesiyenining tolyq óteu merzimi 20.11.1997 jyl, al 02.09.1997 jyly alynghan 10 mln.tenge nesiyening tolyq óteu merzimi 28.02.1998 jylgha deyin. (Kelisim-sharttaghy eki jaqty qol qoyyp mór basylghan mәlimetter qolymyzda). Búl 30 mln. tenge nesie merziminde ótelmegen. Osyny bile túra qala әkimi 12.04.1999 jylghy ózining №196-shy qaulysymen 30 mln.tengeni 8% mólsherimen qaytaryp alu qúqyghyn qay zangha sәikes "Qyzylorda» MM-ne bergen? Ne sebepti kelisim-shartta kórsetilgendey búl qarjyny óndirip aludy zangha sәikes sotqa jýginip memleketke óndirip alu sharalaryn úiymdastyrmaghan? Eng qyzyghy nesie alu kezinde kepildikke qoyghan mýlikter qayda ketken? Hatymyzgha qayta oralayyq; «...Monsha turaly;
«... aldyn ala tekseru men qújattardy zerdeleu barysynda, Qyzyloroda qalasy Proletarskaya kóshesi №1 meken jayda ornalasqan monsha ghimaratynyng menshik iyeleri birneshe ret auysyp otyrghandary belgili boldy.
07.07.1992 jyly Qyzylorda qalasy әkimshiligimen kelisim shartqa sәikes 197 myng somgha V.Duzenovke satylghan.
Qyzylorda qalasy әkimshiligi men újymdyq monshanyng basshysynyng 31.08.1992 jylghy birlesken otyrysynyng qaulysy shyghyp, soghan sәikes 08.09.1993 jyly sheshimmen monsha memlekettik menshikke qayta alynyp, oblystyq túrghyn ýy kommunaldyq sharuashylyq balanysyna berilgen.
Qyzylorda oblysy boyynsha QR Jekeshelendiru jónindegi memlekettik komiytetimen 02.10.1995 jyly monsha ghimaratyn satugha konkurs ótkizilip, onyng jenimpazy «Ayjan» ShJQ 76 myng tengege satyp aldy dep tanylyp, búl jóninde 06.10.1995 jyly №1009 sandy ekeu ara kelisim shart jasalyp, 18.10.1995 jyly jekeshelendiru jónindegi memlekettik komiyteti oblystyq túrghyn ýy kommunaldyq sharuashylyghymen ýsh jaqty alys beris aktisi negizinde «Ayjan» ShJQ-na ótken.
«Ayjan» ShJQ-y 20.11.1997 jyly «Beybarys» JShS-i degen ataumen ózgertilip, qayta qúrylghan.
«Beybarys» JShS-i «Ayjan» ShJQ-nyng kezindegi qúralghan qaryzdyng esebinen 15.04.2004 jylghy kelisim shart negizinde «Qyzylorda Serviys» MKQ-nyng balanysyna bergen.
Shiyeli audany әkimining 18.05.2005 jylghy №981 sandy qaulysymen «Qyzylorda-Serviys» MKK-ny qúqytary men mindetteri qosa «Shiyeli Kórkeytu» MKK-na qosyluyna baylanysty, 29.12.2005 jylghy №164 sandy búiryqpen atalynghan monsha balanysqa alynghan...
Hattaghy jәne aktidegi naqty derekterding ózi-aq barlyq jaydyng mәnin ashyp berip otyrghan joq pa? Alghashqy saudada jeke adamgha 197 myng somgha satylghan monsha keyingi «Ayjangha» satylghanda odan da qúnsyzdanyp 76 myng tengege týsipti. Osynday tozyghy jetken monshany meleket esebine qaytadan 29 848 000 tengege qaytaryp alar oblys әkimdigining basyna ne kýn tudy eken?.. Audandyq sot óz Ýkimin shyghararda osy mәelege qasaqana nege nazar audarmady, kimning jyrtysyn jyrtqysy keldi ?!..
Oblystyq prokuratura mening atyma jazghan shygharyp salma hatynda «Qyzylorda Serviys» MKK-nyng taratylyp, «Shiyelini Kórkeytu» MKK-na mýlki men qyzmetkerlerin qosudyng zandylyghyn tekseru turaly saualyma;
«... Osyghan oray, yaghny atalghan qylmys tónireginde janadan ashylghan mәn jaylar boyynsha 06.05.2010 jyly oblystyq prokuraturamen qarjy polisiya Deportamentining qylmystar turaly aryzdardy tirkeu kitabyna tirkeu jolymen qosymsha tekseru júmystaryn jýrgizu jayly tapsyrma joldanyp, onyng oryndaluy baqylaugha alyndy. Atap aitqanda, «Qyzylorda Serviys» JShS-ne Qyzylorda qalasy, Qúltekenov kóshesi №1 ýide ornalasqan 100 oryndyq monsha jәne «Qyzylorda Serviys» JShS-gi Shiyeli audany әkimi apparatyna qalay berilgendigi, «Qyzylorda Serviys» JShS-gi men «Shiyeli Kórkeytu» MKK-ny ekeuining biriktiru zandylyghyna tekseru jýrgizudi, «Qyzylorda Serviys» JShS-ne 29 848 000 tengening qanday maqsatta audarylghanyn tekserip, prosessualdyq sheshim qabyldau tapsyryldy...» degen óz qyzmeti nemen ainalysatynyn bilmeytin sauatsyz jauabyn oqyghanda aitargha sóz tappaghan edim. Osy jauabyna oray oblystyq Ekonomikalyq qylmysqa jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres deportamenti bastyghynyng orynbasary T.Shyntaevtyng jauabynda; «Jinaqtalghan qújattar boyynsha, jogharydaghy atalghan mekemelerge qatysty shygharylghan qaulylardyng zandylyghyna tiyisti bagha beru prokuratura organdarynyng tikeley qúzyretinde ekendigin esinizge salamyn» dep prokurordyng sol sauatsyzdyqtaryn әdemi betterine basypty. Búl pikirge bizding jogharydaghy atalynghan aktidegi kórsetilgen qújattargha oray taghy da mynaday qosarymyz bar; «Qyzylorda» MM-ning qúryltayshysy oblys әkimi 05.01.2000 jyly №126-shy qaulysymen osy atalghan mekemeni qayta qúru negizinde sharuashylyq jýrgizu qúqyghyndaghy eki memlekettik mekemeni janadan ashu jóninde komissiya qúryp jәne osy komissiyagha taratu balansyn 2000 jyldyng 13-shi qantargha deyin bekitudi tapsyrady. Búl qaulynyng oryndaluy sol kezdegi oblys әkimining orynbasary B.Quandyqovqa jýkteledi. Osy qaulygha sәikes komissiya mýsheleri 05.01.2000 jyly sol kýnge janadan ashylmaghan belgisiz eki memlekettik mekemege taratu balansyn jasap ony sol kýni bekitedi(!). Búl janadan ashylatyn mekemening bireui «Qyzylorda-Serviys» Memlekettik Kommunaldyq Kәsiporyny Qyzylorda Ádilet basqarmasyna 20.01.2000 jyly ghana №3842-1933-MK nómerimen tirkelgen. Al endi QR Azamattyq kodeksining 47-shi babynda «Qayta qúrylghan zandy túlghanyng mýliktik qúqyqtarymen mindetteri janadan payda bolghan zandy túlghagha bólingen jәne bólip shygharylghan jaghdayda bólu balansyna sәikes auysady. Ayyru balansynda qayta qúrylghan zandy túlghanyng barlyq nesie berushilerimen boryshqorlaryna qatysty, barlyq mindettemeleri boyynsha sonyng ishinde taraptar daulasqan mindettemeler boyynsha da qúqyqty mirasqorlyghy turaly erejeleri boluy tiyis»- delingen. Sonda Zang ne dep túr, zandy belinen ba sqan әkimshilik qaulysy ne dep túr?..
Qadirli Qayrat, óziniz aitynyzshy, shyndyghynda alynghan qaulylardyng zandylyghyna bagha beru kimning mindeti? Óitkeni, bizding búl saualymyzgha oblystyq pokurordyng sauaty jetinkiremey otyrghanyn óziniz oqyp otyrsyz. Al búl jauap osy is boyynsha bizge óte qajet bolyp otyr...
Songhy aitylar әngime memlekettik organdardyng zang oryndarynan týsken hattargha jalghan jauap beretindikteri. Oblystyq Ekonomikalyq qylmysqa jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres Deportamenti bastyghynyng orynbasary Qyzylorda oblysy әkimining orynbasary M.Aldongharovqa, oblystyq Maslihat hatshysy N.Qúdaybergenovke, Qyzylorda qalasynyng әkimi M.Ergeshbaevqa, oblystyq qarjy basqarmasynyng bastyghy T.Iliyasovqa, oblystyq múraghattar men qújattama basqarmasynyng bastyghy Gh. Jarqynbaevqa hattar joldady. Sol hattargha qala әkimining orynbary B.Kólbaev; «Qyzylorda Serviys» MKK-ny Qyzylorda qalasynyng kommunaldyq menshiginde tirkelmegendikten tiyisti mәlimet pen qajetti qújattar beruge mýmkindik joq ekendigin mәlimdeymiz» dese, oblystyq Maslihat apparatynyng jetekshisi M.Qosmambetov; «Sizding súranysynyzgha baylanysty mәlimetterdi beruding mýmkindigi joq ekendigin jetkizemin», Oblytyq qarjy basqarmasy bastyghynyng orynbasary S.Myrzashev; «Basqarma jyldyq qarjy sharuashylyq qyzmeti jónindegi esepterin 2006 jyldan bastap jinaqtauda. 2000-2005 jyldar aralyghynda qarjy sharuashylyq jóninde esep tapsyrylmauyna baylanysty Siz súratqan mәlimetterdi úsyna almaytynymyzdy habarlaymyz», oblystyq múraghattar men qújattama basqarmasy basqarma bastyghy Gh.Jarqynbekov; «Qyzylorda qalasy әkimining tarapynan shyqqan 1999-2001 jylghy qújattardan «Qyzylorda Serviyz» mekemesi jóninde mәlimetter tabylmady» dese Qyzylorda oblysynyng memlekettik múraghaty diyrektorynyng mindetin atqarushy G.Rahmetova da osy jauapty qaytalapty. Barlyq jauap ýsh-tórt qatardan aspaydy.Tek oblys әkimi apparat basshysy K.Jaysanbaev oblys әkimdigi tarapynan alynghan qaulylardyng zandylyghy turaly eshtene aitpaghanymen, óz jauap haty sonynda mynaday derek keltiripti; «...Monsha ghimaratyna qatysty. Qyzyloda oblysy boyynsha QR Jekeshelendiru jónindegi memekettik komiytetimen 1995 jylghy 2 qazandaghy Qyzylorda qalasy, Proletarskaya kóshesi (Qazirgi kezde Kýltekenova 1) meken jayyna ornalasqan monsha ghimaratyn satu boyynsha konkurs (auksion) ótkizilip, onyng jenimpazy «Ayjan» ShJK bolyp tanylghan. Atalghan ShJK-men otyrghan 1995 jylghy 6 qazandaghy №1009 satyp alu-satu shartyna sәikes jekeshelendiru obiektisining baghasy 152 myng tenge bolyp tabyldy.
2004 jylghy 15 sәuirdegi kelisim shart negzindegi «Beybarys» JShS («Ayjan» ShJK) atalghan monshany 29 848 myng tenge qúraytyn qaryzdy óteu ýshin «Qyzylorda Serviyz» MKK-na berilgendigin habarlaymyz». Búl jauap oblystyq әkimshilikting óz qolymen jasalghan qylmysty әdemi ashyp berip túrghan joq pa?. Sosynghy bir qattyraq qadap aitar mәsele, jogharyda «esh qújat tabylmady» degen mekemelerden «retin» keltirip, bizge qajetti qújattardyng bәrin tauyp, kóshirmelerin aldyq. Tipti ailyq týgili altyn berseng de Sizding qyzmetkerler taba almaytyn, búl kýnde joyylyp ketken Agrobank qújattaryn da taptyq. Sonda zang oryndaryna jalghan jauap bergen atalynghan mekeme basshylarynan jauapkershilikti kim súraydy?
Sonymen jinaqtalghan qújattar boyynsha qylmys qúramy bar ma, joq pa? Bizdinshe bar jәne jetkilikti. Olar biz jankeshtilikpen tauyp keltirgen qújattar arqyly tolyq kórinip otyr. Biraq, bar dep aitugha óz kemshiligin jasyryp baqqysy keletin oblystyq prokuror búl qadamgha qalay barmaq? Áriyne barmaydy.
Ras, Joghary Sotqa deyin bekip ketken sot Ýkimin joqqa shygharu tipten de onay sharua emes. Ol Ýkimdi búzu, qanshama zang qyzmetkerlerining jauapkershiligin qaratady. Tipti sottaghan sudiyalardyng ózderi de sotty bolyp ketui mýmkin. Búl onay sharua emes. Biraq solaqay sheshim shygharghan sottardy qorghaymyz dep, jazyqsyz adamdy jauapqa tartu qay әdilettilikke jatady? Ádiletsiz sottau degen óser adamnyng býkil taghdyryna balta shabu emes pe? Múnday әdiletsizdikke kezinde Elbasy auzynan óziniz de iligip, keyinnen әdildik ýstemdik qúryp, qyzmetinizge oralyp, Siz Joghary Sottyng Tóraghasy, Bas prokuror bolyp, Qazaqstandaghy býgingi Zang jýiesining qalyptasuyna ýlesinizdi qostynyz. Osynyng bәri óz-ózinizdi sol jaladan aqtay biluinizding nәtijiyesi. Jalanyng ýlken kishisi joq.
Qayrat myrza! Dәl osynday qiyanat biz qorghap otyrghan myna azamattardyng da basyna týsip otyr. Ádil qadaghalau-tekseru júmystary bolsa, jazyqsyz jauapty bolghan azamattardyng da mandaylary jarqyrar edi...
Sizden ótinerim, qúqyq qorghau oryndary tarapynan oryn alghan osy bir korrupsiyalyq qylmysqa óziniz nýkte qoyyp, zansyz sotty bolghan osy ýsh azamat pen olardyng jazyqsyz japa shegip otyrghan janúyasyna qamqor qolynyzdy soza kóriniz?..
Ózinizge degen senimmen, jazushy-jurnalist Baqtybay Aynabekov