BTA bank basshysy sheteldik aksionerlerding Qazaqstan ýkimetin sotqa bergendigin rastady

BTA bankining basqarma tóraghasy Ánuar Sәidenov. Almaty, 2009 jyl.

Talghat DÝISENBEK

Búghan deyin birqatar búqaralyq aqparat qúraldary bank aksionerleri sot arqyly BTA bankten 20 mlrd dollar talap etkendigin habarlaghan bolatyn. Degenmen bankting basqarma tóraghasy Sәidenov olardyng talaby 3 mlrd dollar ekendigin aityp otyr

Aksionerler toby BTA bankten 20 milliard dollar talap etip, tórelik sotqa shaghymdanghandyghy turaly aqparatty sәuirding 29-y kýni «Respublika» gazeti taratqan bolatyn. Búl basylymnyng jazuyna qaraghanda, aksionerler jauapker retinde memleket atynan ýkimet, premier-ministr, Últtyq Banki, qarjy naryghyn jәne qarjy úiymdaryn retteu men qadaghalau agenttigi, «Samúryq-Qazyna» últtyq әl-auqat damu qory jәne Qarjy ministrligin ataghan. Aksionerler tobyna europalyq elderding birqatar investorlary kiredi.

Olardyng mәlimdeuinshe, aldyn ala esep boyynsha, qazaqstandyq jәne halyqaralyq zandardy búza otyryp, BTA bankting nasionalizasiyalanuyna әkep soqtyrghan songhy uaqyttardaghy birqatar jayttargha baylanysty, bank aksionerleri 20 milliard dollar shyghyngha batqan. Al, onyng naqty kólemin tribunal anyqtaytyn bolady dep jazdy «Respublika» gazeti.

BTA bank basshysy sheteldik aksionerlerding Qazaqstan ýkimetin sotqa bergendigin rastady

BTA bankining basqarma tóraghasy Ánuar Sәidenov. Almaty, 2009 jyl.

Talghat DÝISENBEK

Búghan deyin birqatar búqaralyq aqparat qúraldary bank aksionerleri sot arqyly BTA bankten 20 mlrd dollar talap etkendigin habarlaghan bolatyn. Degenmen bankting basqarma tóraghasy Sәidenov olardyng talaby 3 mlrd dollar ekendigin aityp otyr

Aksionerler toby BTA bankten 20 milliard dollar talap etip, tórelik sotqa shaghymdanghandyghy turaly aqparatty sәuirding 29-y kýni «Respublika» gazeti taratqan bolatyn. Búl basylymnyng jazuyna qaraghanda, aksionerler jauapker retinde memleket atynan ýkimet, premier-ministr, Últtyq Banki, qarjy naryghyn jәne qarjy úiymdaryn retteu men qadaghalau agenttigi, «Samúryq-Qazyna» últtyq әl-auqat damu qory jәne Qarjy ministrligin ataghan. Aksionerler tobyna europalyq elderding birqatar investorlary kiredi.

Olardyng mәlimdeuinshe, aldyn ala esep boyynsha, qazaqstandyq jәne halyqaralyq zandardy búza otyryp, BTA bankting nasionalizasiyalanuyna әkep soqtyrghan songhy uaqyttardaghy birqatar jayttargha baylanysty, bank aksionerleri 20 milliard dollar shyghyngha batqan. Al, onyng naqty kólemin tribunal anyqtaytyn bolady dep jazdy «Respublika» gazeti.

30 sәuir, beysenbi kýni baspasóz mәslihatyn ótkizgen BTA bankting basqarma tóraghasy Ánuar Sәidenov jogharyda keltirilgen aqparatty jartylay rastap, jartylay joqqa shyghardy:

- Osynday talap týsken. Biraq ol jerde, әriyne 20 milliardqa tipti jaqyndamaydy. Ondaghy әngime 3 milliard dollar tónireginde bolyp otyr. Árqaysysy 1,5 milliard dollardan eki shaghym týsti. Múnday talaptardy zang boyynsha qarastyratyn bolamyz. Al, BTA bankting jalpy qaryzy - 13 mlrd dollar. Onyng ishine bankting 2037 jylgha deyin qaytaryluy tiyis mindettemeleri de kiredi.

Onyng aituynsha, aksionerler ózderining shaghymyn «Samúryq-Qazyna» últtyq qory bankting aksionerler qúramyna engen kezde olardyng shyghyny jogharyda kórsetilgen mólsherde shyqqandyghymen negizdegen.

BANK AQPARATTY QÚPIYa ÚSTAYDY

Azattyq radiosyna osy mәsele turasynda pikir bildirgen belgili ekonomist, әlemdik ekonomika jәne sayasat institutynyng bas ghylymy mamany Qanat Berentaev 20 milliard dollar kólemindegi qarjynyng shyn mәninde oryn aluy mýmkin ekendigin aitady:

- Búl jerde mynaday jaghday oryn alghan sekildi: bankting búrynghy basqarma tóraghasy Múhtar Áblyazov qantar aiynda-aq memleketting dәl osynday әreketpen aksiyalardy satyp alu arqyly bankti nasionalizasiyalaghan jaghdayda, yaghny bankting menshik iyesi auysqanda, syrttan qaryz alu sharttary ózgerip, nesiyegerler qaryzdy uaqytynan búryn qaytarudy talap etuge qúqyghy bar degen bolatyn. Sondyqtan olardyng qansha qarjy talap etetindigin dәl aita almaymyz. Ol 20 milliard dollar da boluy ghajap emes. Óitkeni BTA sekildi bizdegi bankter aqparattaryn anaghúrlym qúpiya ústaydy.

Alayda BTA basshylary nesiyegerlermen jýrgizilip jatqan kelissózder sәtti ayaqtalatyndyghyna senimdi. Bankting basqarma tóraghasy Ánuar Sәidenov jaqynda BTA bankting toby Londonda nesiyegerlermen telefon arqyly konferensiya ótkizgendigin, sonyng barysynda nesiyegerlerding bankke súraqtary kóp bolghany sonsha, jiyn sonynda olar syrtqy qaryzgha qatysty súraqtargha jauap beretin veb-paraqsha ashu turaly úsynys jasalghandyghyn atap kórsetti.

- Birinshi reaksiyasy kónilge qonymdy boldy. Biz әzirge jekelegen úsynystardy jasaghan joqpyz. Óitkeni bizding qarjy kenesshilerimiz múnday úsynystardy mamyr aiynyng basynda jasaudy úigharyp otyr. Olar kóbine-kóp 2008 jyldyng qorytyndysy boyynsha auditting qalay ayaqtalatyndyghyna baylanysty.

BTA BANKROTQA ÚShYRAY MA?

BTA bankting logosy, Almaty, 2009 jyl.

Búdan bólek, Ánuar Sәidenov mamyr aiynda bankting kenesshileri men nesiyegerlerding kezdesui bolatyndyghyn, sonday-aq bank nesiyegerleri ózderining birlesken komiytetin qúru turaly úsynysy bar ekendigin aitty. Bankting basqarma tóraghasynyng pikirinshe, múnday komiytetting qúryluy BTA bankke de ynghayly.

- Búl jaghdayda biz jekelegen nesiyegerlerding әrqaysysymen emes, solardyng toptasqan jiynymen kelissózder jýrgizetin bolamyz, - dedi ol.

Búl uaqytta, jergilikti aqparat qúraldarynyng barlyghy derlik BTA bankting jaghdayyna qatysty әrtýrli boljamdaryn keltirip jatyr. Búl jerdegi negizgi taqyryp BTA bankrotqa úshyray ma degen saual tónireginde órbude. Osyghan oray, bankting basqarma tóraghasy defolt pen bankrot maghynasy jaghynan teng úghymdar emestigin jәne bankke bankrottyq qaupi tuyp túrmaghandyghyn erekshe atap kórsetip otyr:

- BTA bankte múnday jaghday bolghan joq. Yaghni, bankting likvidtik qarjysy bar. Biz óz kliyentterimizdin, salymshylarymyzdyng aldyndaghy jauapty sezinemiz. Olardyng qarjysyna qauip joq. Kliyentterding bizge tapsyrghan tólemderi men audarmalary el ishinde jәne shetelde tolyq oryndalady. Ásirese bankting osy qyzmetin negizgi aksioner «Samúryq- Qazyna» últtyq әl-auqat qory tolyq qoldaydy. Yaghni, bankting osy kýngi qyzmeti jalghasyp jatyr.

Desek te, jergilikti sarapshylardyng birqatary bankting jaghdayy Sәidenov aitqanday keremet emestigin aituda. Mysaly, Azattyqqa pikir bildirgen ekonomist Qanat Berentaev BTA bankting qazirgi nesiyelik portfelin bar bolghany 1 milliard dollargha baghalap otyr. Al, Ánuar Saydenov bolsa qazirgi kýni bankting jalpy nesiyelik portfeli 18 milliard 70 million dollar degen mәlimet berdi.

Aqpan aiynda ýkimet qarjy daghdarysymen kýres maqsatynda BTA bankti óz baqylauyna alghan bolatyn. Artynsha-aq bank basshylary auystyrylyp, shetelge qashugha mәjbýr bolghan onyng búrynghy jetekshisi Múhtar Áblyazov jәne top menedjeri Roman Solodchenko BTA banktegi múnday ózgerister bankting ózin bankrotqa úshyratady dep boljaghan bolatyn.