Árkimning óz pikirin ashyq aitugha qúqyghy bar
Osy bizdegi óz oiyn aitqysy kelgen azamattargha qarata aitylatyn "Sen ózing kimsin? Nege jettin?" degen sózding astarynda aqshasy men biyligi nemese jer jarghan ataghy bar adamnyng ghana pikirimen sanasatyn beyshara mentaliytet jatyr. Ókinishtisi búl sózdi bizding jastardan bastap, el sengen ziyaly qauymgha deyin aitady. Mysaly, AQSh-ta әrbir adam óz oiyn aitugha qúqyly jәne amerikanyng әrbir azamatynyng ýni qoghamda manyzdy. Qarapayym taksist Tramptyng sayasatyn qoldaymyn ne qoldamaymyn dep ashyq jazady, súxbat beredi, aitady. Taksistke "Tramp millioner. Sen ózing kimsin? Aldymen sonyng dengeyine jetip al" degen әngime aitylmaydy. Eger búlay aitsang sottan biraq shyghasyn. Ne bolmasa "Denzel Vashington synasa ol ataqty akter. A ty kto? Prostoy taksist! Aldymen Denzeldey bolyp al! Sodan keyin kóremiz" degen beyshara mentaliytet joq. AQSh-ta sol memleketting azamaty bolu әri ýkimet budjetine salyq tóleu jetkilikti. Barlyq Konstitusiyalyq qúqyghyng qorghalady.
Endi bizdegi jaghdaydy qalay týsinemiz?.. Mysaly, Qazaqstandaghy xalyqtyng basym bóligi auylda, orta tap endi qalyptasyp jatyr. Shtanga kóteretin Iliya Iliin óz oiyn aita alady da, qarapayym dәriger, múghalim, taksist óz pikirin aitugha qúqyghy joq pa? Nemese Meyrambek Bespaevtyng pikirin ataghy ýshin tyndap, eshkim tanymaytyn ghalymnyn, kýzetshining pikirine "Ty kto takoy?" dep shekesinen qarap jauap beremiz be? Biz adamdardy baylyghy men bedeline, qolyndaghy biyligine qarap pikirin tyndaytyn beyshara xalyqpyz ba? Óz azamattaryn dengeyge bólip pikirin tyndaytyn memleket qúryp jatyrmyz ba?..
Mening oiymsha Qazaqstannyng azamaty әri júmys istep salyq tólep otyrghan әrkimning óz oiyn aitugha, biylikting sayasatymen kelisetinin ne kelispeytinin ashyq týrde jazugha qúqyly. "Sen ózing kimsin? Nege jettin?" degen adamnyng dәrejesine, ataghyna, baylyghyna qarap tyndaytyn mentaliytetti tastau kerek. Ol múghalim, ol dәriger, ol memleketke salyghyn tólep otyrghan Qazaqstannyng azamaty. Al, sen ózing kimsing bireuge dәrejesine qarap sóz beretin, sóileuge bolatyn ne bolmaytyn adam ekenin sheshetin?.. Óz azamatyn syilamaytyn memleket, qogham qúryp jatsaq onda xalyqqa ashyghyn aitayyq. "Sender aqshan, biyliging ne GGG sekildi ataghyng bolmasa jýrgen bir qapshyq etsinder. Sonday memleket qúryp jatyrmyz. Qarapayym, kópting biri әri jay ghana mekeme qyzmetkeri bolsang pikirinning kók tiyngha qajeti joq. Bir kusok etsinder. Basqa eshkim emessinder" dep elge jariyalau qajet.
Kýshtining arty diyirmen tartatyn zaman ótti. Qazir XXI ghasyr. Elding kózi ashyq zamanda әrkim óz oiyn ashyq aitugha erikti. "Sen ózing kimsin? Ty kto takoy?" dep ótken ghasyrdyng әngimesin aitu úyat. Sauatsyzdyq pen mәdeniyetting tómendigining kórinisi.
Bauyrjan Serikbaevtyng facebook paraqshasynan
Abai.kz
