Apyray... Songhy kezde xalyqty tobyr deytinder kóbeydi...
Óz aitqanymen jýrmeytin, degenine kónbeytin júrttyng mandayyna biylik bayaghyda-aq oilanbastan "tobyr" dep, tyq etkizip mór basyp bergen-di...
Odan keyin qazaqty tobyrgha balaghandardyng biri - Kenestik Odaqty ansaushy kosmopolitter boldy. Reseyge býiregi búrghan iydeolog symaqtardyng әserimen, әlgiler qazaqtyng kýreskerlerine til tiygizip, atsha tulap-tulap әreng basylghan. Aydos Sarym aitpaqshy: "nanyn jep, suyn ishken últyn nadan "tobyr" sanap, onyng mún-múqtajyn "filologiyalyq qatelik" dengeyinen asyra almaudyng ózinen ruxany azghyndyq pen sayasy aljyghandyqty" bayqadyq ta qoydyq.

Keyinen salafizm iydeologiyasyna qarsy shyqqan qazaqtyng bәrin "tobyrgha" balaghan uaxabister payda boldy. Olar da biraz jyl qazaqqa "jol" siltegen kósemdik rólin belsene atqaryp, keyin bәsensidi әiteuir. Biraq IYsekeshov Aqordagha kelgeli, salafitterge memleketting ústanghan diniy-sayasy vektory júmsardy ma, әiteuir keshegi merekede salafshylardyng birazy salpynshaq taghyp qaryq bolyp qalypty... Jarar...
Aytpaghym, keshe aitysta Rinatty qorghaghandardyng bәrin "tobyr" dep topshylay qoyypty bireuler.
E-e-x...

Aytysta aqyndy qorghaghan xalyqtyng bәrinen Abay aitqan "Sokratqa u ishkizip, Ionna Arkty otqa órtegen, Ghaysany dargha asqyzyp, Payghambarymyzdyng jemtigine kómgen" qaskýnemdik pighyldaghy tobyrdy kóru kimge kerek?
Qazaq ónerining ishinde "aytys" janry - sayasy qyspaqty kóp kórip kele jatqan jankeshti óner. Kenestik shovinister nege "aytyspen" aiqasty? Nege súnghyla ónerdi últtyng saxnasynan ghana emes, sanasynan da óshiruge asyqty? Óitkeni, qazirgi aityp jýrgen "últtyq kodtyn" qúpiya shejireli kilti - osy xas ónerding ózeginde jatty emes pe?

Al Tәuelsizdikti alghannan keyin, songhy 10-15 jylda nege biylikting sheshimimen "aytys" TV arqyly tikeley translyasiyanuyn toqtatty? Óitkeni, ol - biylikting qateligin betine basyp, últtyq mýddeni, eldikti, xalyqtyng әleumettik múnyn jyrlady. Al búl - "gharyshta" qalqyp úshyp jýrgen sayasy elitadaghy "gharyshkerlerge" únay qoysyn ba...

Aytysqa jalpy júrt ne ýshin barady? Saylaularda dauysy úrlanyp, adamy qúqyghy qorlanghan, sóz bostandyghy shektelip, jelide birdene jaza qoysa - "jelkesi qiylghan", tipti Tәuelsizdik merekesinde alangha shyghyp keninen toylatugha qoryqqan xalyq ýshin, aitys jalghyz týiir erkindik alany shyghar, bәlkim, a?!
Aytysqa barghandardyng bәrin súlu sóz ben súnghyla oy estu ýshin ghana barady dep kim aitty? Tek qana terendikke tebirenip, әdemi aitylghan әzilge emirenip qana qaytu ýshin barady dep aitugha bolady ma?
Bәlkim, barlyq jerde sayasy erkindigi shektelgen xalyqtyng bir toby aitysta aqiqatty aiyzy qana tyndau ýshin ghana baratyn shyghar? Olardyng da aqiqatty tyndaugha zandy qúqy bar ekenin nege úmytamyz?
Jalghyz týiir erkindik obektisi - aitys sekildi alamanda sýiikti aqynyn - Rinatty jan úshyra qorghaghan kópting kókeyin tesken osy múng shyghar...
Sonson... sanasyz, shyn tobyr qazaqtyng qasterli óneri - aitysqa saghat týski 15 00-de baryp, týngi 12-de qaytushy ma edi? Tobyr degen sózdi bayqap qoldanghan dúrys shyghar...

Dina Elgezekting facebook paraqshasynan

Abai.kz