Shaghym týsirgen advokat Jangeldi Sýleymenov Almatyda bolmaghandyqtan sotqa qatyspady. Onyng ornyna sotqa ókili Stanislav Lopatin keldi. Jauapker tarap "Kar-Tel" kompaniyasy (Beeline operatorynyng iyesi - red.) ókili isti Núr-Súltangha auystyrudy súrady. Kompaniya ókilining sózinshe, kompaniyanyng bas kensesi Núr-Súltanda ornalasqan. Eki tarapty tyndaghan sudiya kelesi otyrysty 12 tamyzgha belgiledi.
Advokat Sýleymenov shaghymynda "baylanys operatorlarynyng qauipsizdik sertifikatyn ornatudy talap etui zansyz" ekenin jazghan. Beeline shaghymgha qatysty jauabynda advokattan aryzyn qaytyp aludy súraghan.
Al Sýleymenovting ókili Stanislav Lopatin isti Núr-Súltangha auystyrsa da, sottasugha dayyn ekenderin jetkizdi.
- Beeline "sertifikatty ornatu bizding qúzyrymyzdaghy mәsele emes" dep jaltaryp otyr. Sot isti Núr-Súltangha auystyruy mýmkin. Búl manyzdy emes. Tek uaqytty sozuy mýmkin. Biraq biz auystyrugha eshqanday negiz joq dep esepteymiz. Osy jerde shaghym týsirdik. Beeline Almatyda tirkelgen. Jaqsy delik, Núr-Súltanda sottasugha da dayynbyz, - deydi shaghymdanushynyng ókili Stanislav Lopatiyn.
Zangerler Almatydan ózge eki qalada úyaly baylanys operatorlaryna shaghym týsirgen. 8 tamyzda Núr-Súltanda zanger Ánuarbek Sqaqovtyng Beeline operatoryna, Qaraghandyda Anton Samohinning Altel operatorynyng ýstinen týsirgen shaghymy boyynsha alghashqy sot otyrysy ótpek.
Biyl shildening ortasynan beri qazaqstandyqtar úyaly baylanys operatorlarynan "internetke kiru mәselesi tuyndamas ýshin" arnayy qauipsizdik sertifikatyn ornatudy úsynghan habarlama ala bastaghan.
Sertifikattyng resmy atauy - QazNet Trust Network. Operatorlar men Qazaqstan biyligi múny "kiyber shabuyldy aldyn alu sharasy" dep ataydy.
Biylik "sertifikattyng kiybershabuyl men teris kontentten qorghaytynyn, ony ornatu turaly týpkilikti sheshimdi әr azamat ózi qabyldaytynyn" aitumen keledi. Biraq QazNet sertifikatynan bas tartqandar kóptegen әleumettik jeli men poshta jýiesine kire almaghanyn aityp shaghymdanghan.
Biylikting sertifikatty jappay engizu talpynysynan keyin Núr-Súltan jergilikti jәne halyqaralyq úiymdar men belsendilerding synyna qaldy.
Qazaqstandyq qúqyq qorghaushylar men belsendiler sertifikattan ornatqan song "biylik senzurany kýsheytedi" dep qauiptenedi. Olar "biylik osy sertifikat arqyly әrkimning jeke aqparatyn baqylap otyrghysy keledi" dep topshylaydy. Keybir belsendiler biylik bastamasyna narazylyq bildirip, astanada jalghyz adamdyq aksiya ótkizgen.
Halyqaralyq úiymdar men basylymdar da Qazaqstan biyligin syngha aldy. "Jurnalisterdi qorghau komiyteti" halyqaralyq jurnalisterdi qorghau úiymy sertifikat ornatu úsynysyn "azamattardy baqylauda ústau mýmkindigin kýsheytuge talpynysy" siyaqty kórinetinin aitady. Komiytet jariyalaghan blog avtory Madlin Erp Núr-Súltannyng vebtrafikti qadaghalau әreketin "senzura men andudyng jana bir týri" dep ataghan.
AQSh-tyng Michigan uniyversiytetindegi Censored Planet zertteu toby Qaznet sertifikatyn testileuden ótkizip, onyng qorytyndysyn jariyalaghan. Zertteushiler sertifikattyng qoldanushy men veb-resurstar arasyndaghy aqparat almasugha aralasu, trafik úrlau, kontentti mofisikasiyalau jәne qoldanushyny andu tәrizdi funksiyalary bar ekenin anyqtaghan.
Freedom House halyqaralyq qúqyq qorghau úiymynyng әlemdegi internet erkindigining dengeyi turaly esebinde Qazaqstan 2018 jyly 65 elding ishinde 46-orynda túrghan. Freedom House Qazaqstandy "әleumettik jeliler men kommunikasiyalyq platformalardy jii búghattaytyn" elder qataryna jatqyzady.
Abai.kz
