Keshe Bilim jәne Ghylym ministri Ashat Aymaghambetov mektep oqulyqtaryndaghy kemshilikterdi sóz etti. Ministrding aituynsha, oqushylar osy uaqytqa deyin qate oqulyqtarmen oqugha mәjbýr bolghan. Endi jana oqu jylyna dayyn oqulyqtar qaytadan basyp shygharylatyn kórinedi.

Núr-Súltan qalasynda oqulyq komissiyasymen kezdesken ministr mekteptegi  orys әdebiyeti, fizika, geografiya pәnining kitaptaryn taldap bergen. Mәselen, fizika kitabynda esepting kórsetilgen jauaby dúrys núsqamen sәikes kelmeydi. Al, geografiya oqulyghynda memleketter kartasy búrys kórsetilgen. Aghylshyn oqulyghynda audarma sózding maghynasy  ózgerip ketken. Jәne, orys tilinen qazaq tiline audarylghan oqulyqtardyng da sapasy syn kótermeytin kórinedi. Osy mәselelerge ashulanghan ministr:

- Múndaygha jol berilmeui kerek. Balalarymyz osynday audarmalarmen oqugha mәjbýr. Jyl sayyn bir qatelik qaytalanyp keledi. Bir basqan shoqty qayta ainalyp basamyz. Qashan bitedi búl? Oqulyqty asyghys dayyndau degen jýieli problemagha ainaldy, - dedi.

Biraq, osy olqylyqtargha jauapty “Oqulyq” respublikalyq ghylymy -praktikalyq ortalyghynyng mamandary búl jay ghana tehnikalyq qatelikter ekenin aitady. Al, audarmalardy qayta qarap, qate bolsa oqulyqtyng ishine qosymsha tirkep beru kerek deydi. Demek, endi oqulyqtarda búrys jazylghan jәne onyng janyna týzetilgen núsqasy qatar jazylady. Yaghni, belgili bir uaqytqa deyin solay bolmaq.

Biz atalghan jaytqa qatysty Respublikalyq «QAZBILIM» ortalyghynyng diyrektory Ayatjan Ahmetjan myrzanyng pikirin bilgen edik.

Ayatjan Ahmetjanúly, ústaz: "Oqulyq mәselesin bir mekeme tolyq jauapkershilikke alu kerek"

- Oqulyqtyng ainalasyndaghy eng ýlken mәsele – oqulyqqa shynayy jauap beretin bir mekeme joq. Mәselen “Altynsarin ghylym akademiyasy” baghdarlama dayyndaydy. Ministrlik standart dayyndaydy. Baspa basady. Sosyn dayyndap oqulyq jazdyrady. (Yaghni, avtorlar újymy). Oqulyq departamenti saraptaydy.  Esepteseniz bir oqulyqqa bes mekeme jauap beru kerek. Al, oqulyq qate shyqqan kezde osy beseui bir-birine laqtyrady. Sondyqtan, mening oiymsha, “Altynsarin ghylym akademiyasy” oqulyqty tolyq óz jauapkershiligine alu kerek. Jәne, avtorlar oqulyqty ózderi dayyndap, jazu kerek. Yaghni, olardyng ekinshi júmysy bolmau kerek. Uniyversiytette sabaq berip jýrip, qosymsha jazghan oqulyq - oqulyq emes!

Sosyn “Oqulyq” ortalyghy oqulyqtyng jobasyn eki-ýsh ay ózderining sayttaryna ilip qoyady. “Kemshiligin sol jerde túrghan kezde nege aitpaysyndar” degen uәj aitady. Biraq, onnan astam baspanyng әrbirinen bәlen oqulyq salynady. Bir oqulyqtyng ózi keminde 200-300 bet deseniz, ony internette tapjylmay otyryp kórip shyghu mýmkin emes. (Ol qaghazgha shygharylmaydy da, jýktelmeydi de). Sondyqtan búl jerde oqulyqtyng jauapkershiligin qoghamgha iytere salghan sekildi. Jalpy, oqulyqty saraptaytyndardyng ne saraptaytyny men ýshin qyzyq. Óitkeni kýmәn basym. IYә, ol jerde aty alatauday kisiler boluy mýmkin. Biraq, olardyn  oqulyqty kóretinine kýmәnim bar.

Al, búl mәselede birizdilik bolmaytyn sebebi - jauapkershilikting joqtyghynan. Mysaly, osyghan deyingi ministrler engizgen reformasyna jauap berdi me? Bergen joq. Sәrinjipov te, Saghadiyev te..  

Sondyqan, jauapkershilik bolmaghan son, osynday olqylyqtar qaytalana beredi. Biz qazir tipti bilimning sapasyna jauap bermeytin jaghdaygha jetip qaldyq.

Jalpy, oqulyq mәselesinde bayyrghy standarttan jana formagha kóshetin uaqyt keldi dep oilaymyn. Sosyn oqulyq qateligindegi mәsele tek maghynalyq jaghynan bolmauy kerek. Onyng últtyq boyauy, iydeologiyalyq, tarihy manyzy, memlekettik tútastyq mәselesi jan-jaqty qarastyrylu kerek dep oilaymyn. Óitkeni ol balany tәrbiyeleytin qúral. Al, óz basym songhy 7-8 jyl oqulyqtyng betin ashqan adam emespin...

Týiin. Jana oqu jylynyng bastaluyna az ghana uaqyt qalsa da, әlgi qate-qate oqulyqtar týzetilgen joq. Mektepterde oqulyq jetispeushiligi degen mәsele taghy bar. Yaghni, ata-analar oqulyq satyp alugha mәjbýr. Ol oqulyqtardyng baghasy sol ata-ananyng qaltasyna әjepteuir salmaq salatyny taghy ras. Ony ministrding ózi de moyyndaydy. Endi búl oqulyqtardyng sapasy men baghasy rettelgenshe, ata-ana men balanyn, odan qalsa mektep múghalimderining basy biraz qatatyn boldy...

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz