ЖАЗУШЫЛАРДЫҢ КЕЗЕКТI ҚҰРЫЛТАЙЫНА ОРАЙ

Менiң өз басымды дәл қазiр қазақ ақын-жазушыларының әрiден емес берiден ойлап, күрделi мәселелерге терең бойламай, бетiнен қалқып, үстiртiн қарайтыны қатты қынжылтады...

Жазушылар одағының өткен пленумында Н.Оразалиннiң жасаған баяндамасын, жазушылардың сөйлеген сөздерiн мұқият оқып шықтым. Төрағаның баяндамасы "Кеңiстiк, қоғам, қаламгер" деген атына сай емес. Жалпылама жайларды айтуға құрылған. Еш нақтылық жоқ. Өз мә­се­лемiздi шеше алмай жатып, әлем­дiк мәселелердi сөз етiп, құрғақ риторикалық сұрақтар тастап, желпiн­те желдiрту кiмге керек?

Ақын-жазушылардың көпшiлiгi шығармаларын демеушiлер тауып немесе өз қаржысымен шығарып жатыр. Олар кiтаптарын шығарып, содан кейiн оны өткiзудiң жолын таппай пұшайман болып жүредi. Кiтап дүкендерi үстеме бағаны көп қосып қымбаттатып жiбередi, сөйтiп кiтаптың өтуiн қиындатады. Бiраз қалаларда, ауылдарда кiтап дүкен­дерi мүлдем жоқ. Кiтап саудасы ұйымдастырылмай қаламақы мәсе­ле­сi шешiлмейдi. Оны шешудiң жолдары жоқ емес, бар. Бiрақ кiтап сау­дасын, яғни сол мәселенi көтерiп отырған бiзде Жазушылар одағы бар ма? Жоқ қой, жоқ.

Ендi пленумда сөйлеген сөздерге келсек, бұрынғы әңгiмелер. Атап айтқанда, күн тәртiбiнен сан жылдар бойы түспей келе жатқан төраға мәселесi мен қаламақы жайы.

ЖАЗУШЫЛАРДЫҢ КЕЗЕКТI ҚҰРЫЛТАЙЫНА ОРАЙ

Менiң өз басымды дәл қазiр қазақ ақын-жазушыларының әрiден емес берiден ойлап, күрделi мәселелерге терең бойламай, бетiнен қалқып, үстiртiн қарайтыны қатты қынжылтады...

Жазушылар одағының өткен пленумында Н.Оразалиннiң жасаған баяндамасын, жазушылардың сөйлеген сөздерiн мұқият оқып шықтым. Төрағаның баяндамасы "Кеңiстiк, қоғам, қаламгер" деген атына сай емес. Жалпылама жайларды айтуға құрылған. Еш нақтылық жоқ. Өз мә­се­лемiздi шеше алмай жатып, әлем­дiк мәселелердi сөз етiп, құрғақ риторикалық сұрақтар тастап, желпiн­те желдiрту кiмге керек?

Ақын-жазушылардың көпшiлiгi шығармаларын демеушiлер тауып немесе өз қаржысымен шығарып жатыр. Олар кiтаптарын шығарып, содан кейiн оны өткiзудiң жолын таппай пұшайман болып жүредi. Кiтап дүкендерi үстеме бағаны көп қосып қымбаттатып жiбередi, сөйтiп кiтаптың өтуiн қиындатады. Бiраз қалаларда, ауылдарда кiтап дүкен­дерi мүлдем жоқ. Кiтап саудасы ұйымдастырылмай қаламақы мәсе­ле­сi шешiлмейдi. Оны шешудiң жолдары жоқ емес, бар. Бiрақ кiтап сау­дасын, яғни сол мәселенi көтерiп отырған бiзде Жазушылар одағы бар ма? Жоқ қой, жоқ.

Ендi пленумда сөйлеген сөздерге келсек, бұрынғы әңгiмелер. Атап айтқанда, күн тәртiбiнен сан жылдар бойы түспей келе жатқан төраға мәселесi мен қаламақы жайы.

Ақұштап Бақтыгереева: "Бiздiң Жазушылар одағын кiм басқаруы басты мәселе емес," - дептi. Оу, атыңнан айналайын, Ақұштап, неге оған байланысты емес? Әбден байланысты. Мейлi ұйым, мейлi мекеме, мейлi мемлекет болсын, жұмыстың жақсы болуы ең алдымен бiрiншi басшыға байланысты. Бұл - аксиома. Сұлтанәлi Балғабаев та "Кiм төраға болады деп бас қатырғанша..." - деп қаламдастарын бұл мәселеден аулақтатуға тырысады. Жарыссөзде ең дұрыс сөз, ащы шындықты айтқан - Қалихан Ысқақ. Ол "Қазiр санымыз өсiп келе жатқанымен, санамыз артта қалып қой­ды... Әдебиет сауатсызданып кеттi. Әдебиет емес-ау, әдебиет­шiлiгiмiз сауатсызданып кеттi", - деп төбе­мiз­ден жақсылап бiр түйдi. Қарсы дау айта алмайсыз. Тап солай!

Әдебиеттiң сауатсыздығының себебiн Қалихан осы сөзiнде өзi айтып тұр. Оның себебi - әдебиетшi­лерiмiздiң санасы төмендеп артта қалып қоюында. Неге олай? Ақындар мен жазушылар - ұлттың бетке шығар қаймағы, ақ бетiнiң ары мен ұяты, көш бастар көсемдерi, халықтың сөзiн сөйлеп, мұңын мұңдап, жоғын жоқтайтын күрескер қайрат­кер­лерi емес пе?! Бұған кiмнiң дауы бар? Дауы болуға тиiстi емес. Ал солардың санасы төмендеп артта қалса, әдебиет қайдан оңады, қоғам қайдан оңады, адамдар қайдан оңады? Оңбай жатыр бәрi. Оңбай жатқанына мыңдаған мысалдар келтiруге болады. Жақында молалардың түнде кiрпiштерiн бұзып алып, сатып жүргендердiң ұсталғаны жайлы, Қызылорда қаласында бұза­қы жастардың саябақты талқандап, электр бағандары мен шамдарды сындырғаны, орындықтар мен гүл­сал­ғыштарды қиратқаны,сөйтiп қала экономикасына миллиондаған теңге зиян шектiргенi туралы мақаланы да оқыдық. Олар үшiн қасиеттi ештеңе қалмағандай. КТК телеарнасын көрiп отырсаңыз, көрсетiлiм­дерден жан түршiгедi. Жастар қылмысы, мектеп жасындағы жасөспi­рiм­дер қылмысы өсiп-өршiп бой бермей барады. Неге? Себебi - тәр­бие жоқ. Әл Фарабидiң: "Тәрбиесiз берiлген бiлiм адамзатты апатқа ұшыратады" деген кемеңгерлiк сөзi тiлде бар да, қолданыста жоқ. Сол тәрбиенi кiм бередi? Бәрiн мектепке, мұғалiм­дерге жаба беруiмiз жөн бе? Тәрбие пәнi жоқ, тәрбие оқу­лығы жоқ, тәрбие сабағы жоқ.

Жақында "Ұлт Timеs" газетiнде "Оқулық оңбай бiлiм оңбайды" деп мәселе көтердiк. Оқулықтар жазуға жазушылар мен Жазушылар одағы неге ат салыспайды? Қазақ әдебие­тiнiң тарихына қарасаңыз, жазушылар қай кезде де оқулық жазуға белсене араласыпты: Ахмет Байтұрсыновтың кезiнде де, Әнуар Әлiм­жановтың тұсында да. Жазушылар Одағы жалпы қазiр ештеңеге араласпайды. Отанында не болып жатқанымен мүлдем жұмыстары жоқ. Отанында отырып осы отан азаматтығын ала алмай әрi- сәрi боп жүрген адамдар тәрiздi. Саналары, Қалихан ашып айтқандай, артта қалып қойса, қалай аралассын. Сол артта қалып отырған сананы алға шығаруды кiм ойлауы керек? Жазушылар одағының төрағасы мен ол басқарып отырған одақ басқармасы ойлауы керек. Ал олар сол мiндетiн атқарып отыр ма? Әрине, жоқ. Ендi осы мәселеге келейiк.

Бiрiншiден, «әдебиеттi өсiретiн не, өшiретiн не?» деген сұраққа жауап беру керек. Әдебиеттi өсiретiн - әдебиет сыны, ал өшiретiн де - сол сынның жоқтығы. Бұл да қарсы дау айтқызбайтын аксиома. Олай болса, әдебиет сынын өрiсте­ту үшiн Қазақстан Жазушылар одағының төрағасы мен басқармасы не iстеп отыр? Қандай мақсатты шаралар қолданып, жүзеге асырып отыр? Бұл сұрақтарға да жауап жоқ. Өткен ғасырдың 60-70 жылдары сын өткiр болды. Ақын-жазушылардың атағына да, мансабына да қарамайтынбыз. Партия да әдебиет сынын өрiс­тету туралы қаулылар шығарып, сынды қолдап отыратын. Сыншылар соны сүйеу тұтып,батыл жазатынбыз.

Мен патриоттығым ұстап Алматыдан елге, туған Торғайыма көшiп кетуiме байланысты сыннан бiраз жылдар шеттеп қалдым. Қазiр астаналық болып, әдеби ортамды қайта тауып, әдебиет сынына батыл араласа бастадым. Обалы нешiк, "Қазақ әдебиетi" газетi алдыңғы жылы iшiнде ащы сыны жоқ сын мақалаларымды жариялап тұрды. Артынан ақындар мен жазушылардың нақты шығармаларындағы кемшiлiктердi өткiр сын садағына ала бастап едiм, олардың бiрде-бiрiн жарияламай тас­тады. Мынадай қызық болды. "Әңгiме туралы әңгiме" атты өткiр сыни мақала жазып "Қазақ әдебие­тiне" ұсындым. Онда бiрнеше белгiлi жазушылардың әңгiмелерiндегi нанымсыздық, көпсөздiлiк, жадағайлық, қисынсыздық секiлдi кемшiлiк­те­рiн батыра-батыра сынап көрсеткен болатынмын.

Газет редакторы мақаланы жа­рия­лай алмайтынын, өзiнен де жоғарыдағылар бар екенiн, билiгi жет­пей­тi­нiн айтып ақталды. Сөйтiп сол мақала 2010 жылы 30 сәуiр күнi Қоғабай Сәрсекеев басқарып отырған "Қа­зақ" газетiнiң тұтас бiр бетiне жарық көрдi.

"Өлеңге жаңалық енгiземiз, жаңа түр табамыз" деп, оны ойыншыққа айналдырып, түсiнiксiз, мағынасы бұлдыр жырлар жазып жүрген ақындарды сынаған "Көркем сөз бен көбiк сөз үйлеспейдi" атты мақаламды да "Қазақ әдебиетi" баспай "Қазақ" газетi сол жылдың 30 шiлде­дегi санында бiр бетке көсiлтiп жариялады. Сол үшiн Қоғабайды ешкiм қудалап, жер аударып жiберген жоқ. Жазушылар одағының да бiр тал шаш-қылшығы қисаймайтын едi. Ал ендi солардың сол сын мақалаларды жарияламай қойғандары сыналған авторларға достық па, әлде қастық па? Әрине, достық емес, қастық. Кемшiлiктерiн әдiл сынап, түзетуге арналған сын - авторларға да, әдебиетке де достық, жанашырлық. Ал оны жарияламау - «мейлi, кемшiлiк­тер кете берсiн» деп, әдебиетке де, ақын-жазушыларға да зиян келтiру деген сөз. Олай болса, логикаға салсақ, қазiргi Жазушылар одағының басқармасы сынды өрiстетпей, өткiр сынның аяғына тұсау салу арқылы әдебиет­тiң өркендеуiне кедергi келтiрiп отыр деген қорытынды шығады.

Мен бiрнеше басылымнан бiрне­ше рет "Қазақ әдебиетi" газетiнде әдебиеттен басқаның бәрi бар, "Сын" журналында сыннан өзгенiң бәрi бар» деген мысқыл сөздердi оқығаным бар. Мысқылдың арғы жағында шындық жатыр. Әдебиет пен әдебиетшiлiгiмiздiң сауатсызданып кетуiнiң басты себебi, мiне, осы. Бас­қа себебi болса, басқалар айтсын. "Сын түзелмей мiн түзелмейдi". Бiрақ, сол қағидамен одақ басшылары саналы түрде санаспай отырса, санасатын жаңа басшылық керек емес пе?!

Ендi Қалихан Ысқақтың «санымыз өссе де, санамыз артта қалып қойды» деген сөзiн тiрiлтiп көрелiк. Санамыздың төмендеп кетуiнiң де себебiн табуымыз керек қой. Сана өзiнен өзi себепсiз артта қалмайды. Жоғарыдағы пiкiрдi Қалиханнан бұрын бұрнағы бiр жылы "Хабар" телеарнасының "Бетпе-бет" бағдарламасында Роллан Сейсенбаев айт­қан. Ол интеллектуалды жазушылар саны саусақпен санарлықтай ғана деп бес-алты жазушының ғана атын атаған болатын. Роллан мен Қалихан айтқан сол сана төмендiгiнен және интеллектуалды, қазақша айтқанда, биiк те жоғары саналы басшылықтың болмай отырғанынан барша жазушылардың азаматтық белсендiлiгi құлдырап кеттi. Қазақстан Жазушылар одағын кiмдердiң басқаруы керек екенiн осы мысалдан-ақ аңға­руға болады.

Ақындар мен жазушылардың азаматтық белсендiлiгi Одақ басшыларына да, билiкке де керегi болмай отыр. Сол себептi де алдыңғы жылы Қазақстан Жазушылар одағы төрағасының орынбасары Берiк Шаханов: "Бiз саясатпен айналыспаймыз, жазушылықпен ғана айналысамыз" деп мәлiмдедi. Бұл - төраға орынбасарының жеке пiкiрi ғана емес, Одақ басшыларының ор­тақ пiкiрi, ұстанып отырған ортақ позициясы. Жазушыларымыздың қоғамдық, әлеуметтiк, ұлттық көкейкестi мәселелерде салғырттық, немқұрайдылық танытып, бұғып жүретiндерi, үн көтермейтiндерi - соның тiкелей салдары. Осы жөнiнде публицист, жазушы Талғат Айтбайұлы "Жас Алаш" газетiнiң 5 шiлде күнгi санында жарияланған "Халық алдында дәл қазiр қазақ қаламгерлерiнiң жүзi төменшiк болып тұр" деген бiр беттiк көлемдi мақаласында жете­сiз­дiң де жетесiне жететiндей етiп, жан-жақты келiстi­рiп жазды. Әр жазушы өзiн айнадан көргендей көргiсi келсе, өзiнiң азаматтық бет-бейнесiнiң қандай дәрежеде екенiн бiлгiсi келсе, сол мақаланы қалай да тауып алып оқып шығулары керек.

Талғат Айтбайұлының сол га­зеттiң 7-тамыздағы санында "Бодандыққа түстiң бе, қайран елiм?!" Осылай зар төккен қоғам қайрат­керi Сабыр Қасымовтың жан айқайына кiм құлақ түредi?" - деген тағы да бiр көлемдi мақаласы жарық көрдi. Ел қолдан-қолға тигiзбей оқып, қатты алаң болуда. Менiң күдiгiмше, жазушыларымыз басылымдарда жарияланып жататын осындай-осындай аса мәндi, ұлттық мүдделердi жан-жақты көтерiп, үн қосуға шақыратын көкейкестi проблемалық мақалаларды оқымайды. Егер оқыған болса, қалай селт етiп серпiлмейдi?

Дәл қазiр Жазушылар одағы басқармасы жазушылармен қоса елден бөлек автономия алып, қоғамнан тыс өмiр сүрiп жатыр десек , асыра айтқандық емес. Елiмiзде не болып жатыр? Тiлiмiз не күйде? Дiнiмiз бен дiлiмiз ше? Саудаға түсiп жатқан жерiмiз, шыжығын бiз көрiп, қызығын шет мемлекеттер көрiп жат­қан кен-қазына байлықтарымыз, жетiмдерiмiз бен жесiрлерiмiз, аңыраған ауыл, үйсiз-күйсiз, жұмыссыз қайыршылық күй кешiп жүрген кедейлер, тоқтап қалған қазақ көшi... Мiне мұның бәрiне олардың бастары ауырмайды, түн ұйқылары төртке бөлiнбейдi, жүректерi тебiренбейдi.

Оу, қаламдастар, Сiздерге не болған? Өздерiңiз ойлаңыздаршы, ендi осындай Жазушылар одағы басқармасы мен төрағасының неменеге керегi бар? Қаңырайған Одақ ғимаратын күзетiп отыру үшiн бе? Күзет емес, жоғарыда санамалап, жiпке тiзiп айтқанымыздай, жанды жұмыс керек қой. Ал пленумда сөз сөйлеген жазушылардың көпшiлiгi ғимаратты жақсы сақтап, күзетiп отырғаны үшiн «мейлi, iстей берсiн, мәңгi төраға бола берсiн» дептi. Құдай сақтасын,ендi осынша тоғышарлануға бола ма? (Қалиханша қатты кетiп, осынша санасыздануға бола ма деуге аузым бармай отыр). Қанша дегенмен қаламдастар ғой, түбi бiр сергiп-серпiлер. Қалиханның сол пленумда Нұрлан Оразалинге "Орныңа лайықты iзбасар iзде!" деп нығарлап айтқаны да - азаматтық. Сол сөздi бiр адам айтқанына да шүкiрлiк.

Өткен жылы Одақ үш үлкен дүбiрлi мүшәйра өткiздi. Алдымен "Мұқағали-80" жыр мүшәйрасы өттi. "Қазақ әдебиетi" газетiне жүлделi орындарды кiмдер алғаны хабарланды. Ендi олардың бәйге алған өлеңдерiнiң жариялануын асыға күттiк. Бiрақ, жарияланбады. Редакцияға телефон соқтық, газетте орын болмай жатыр деген сылтау айтты. Мұқағали Мақатаевтың 80 жылдық мерейтойы ақынның туған жерiнде ұлы той болып дүбiрлеп өткенi белгiлi. Мүшәйраға жүздеген ақын қатысты. Сол жүзден жүйрiк шыққан, бәйге алған өлеңдерге "Қазақ әдебиетi" газетiнен қалайша орын берiлмейдi?

Дәл осы жағдай "Шығыс шынары" мен "Қасым Аманжолов-100" жыр мүшәйраларында да қайталанды. Жазушылар Одағы басқармасы өз газетi "Қазақ әдебиетiнде" жүлделi орын алған бiрде-бiр ақынның өлеңiн жарияламады, жұрттан жасырды. Қай конкурстың да, қай мүшәйраның да қалыптасқан заңы, шарты - бәйге алған шығарманың шырайын шығарып баспасөзде жариялау. Кiм ұйымдастырса, сол жариялау керек. Мүшәйраларда бәйге алған өлеңдер қандай күйде болғанда да "Қазақ әдебиетiне" мүлдем жарияламай қою қай қисынға сияды? Бұл - жыр мүшәйралардың арғы-бергi тарихында болмаған жағдай. «Жақсыны көрмек үшiн", бас бәйгенi алған үздiк өлеңнiң қандай екенiн ел-жұрт та көруi керек. Ал жiлiгi татымайтын өлеңге бәйге берiлсе, жұрт мұны да бiлуi керек.

Жазушылар одағы басқармасының басты жұмысы: қазақ әдебиетiн өркендету, сол әдебиеттiң санын емес, сапасын жақсартатын әдебиет сынына қасым көрсетпей өрiс­тету, ақындар мен жазушылардың әлеуметтiк, азаматтық белсендiлiгiн көтеру, жастар тәрбисiнде әде­биет­тiң қолбасылық рөлiн арттыру, мектептер мен жоғары оқу орындарында әдебиет пәнiнiң оқытылуына, сағаттарын көбейтуге күш салу, сапасыз әдебиет оқулықтарының орнына жақсы оқулықтар жазуға, құрастыруға ат салысу, сол жөнiнде Бiлiм мен ғылым министрлiгiнiң алдына мәселелер қойып, ақындар мен жазушылардың студенттермен кезде­су­­лерiн, әдебиет-поэзия кештерiн ұйымдастыру, сондай шаралар арқылы жастарды кiтап оқуға ынталандыру... Мiне санап отырсақ, қабылданғаны бар, алда қабылданатыны бар мыңға жуық ақын-жазушылардың күшiмен қаншама қыруар игiлiктi iстер тындыруға болар едi.

Осы мiндеттердi алдағы құрылтайда кiм орындаймын, орындай аламын десе, соған интеллектуалдық қарымым жетедi десе, сол жазушыны Одаққа төраға етiп сайлау керек деймiз. Өткен пленумда Мырзан Кенжебайды жазушылар шулап сөйлетпей қойғаны секiлдi құрылтайда маған да сөз тимейдi. Сонда сөйлейтiн сөзiм, айтар ұсыныстарым - мiне осы. Басшылық жаңарып, ұсыныстарым қолдау тауып жатса, жоғарыдағы мiндеттердi жүзеге асыруға кеңесшiлiк көмек көрсетуге әзiрмiз. Оның көпшiлiгi - менiң баспасөз беттерiнде жиi көтерiп жүрген мәселелерiм.

Сөз соңында Нұрлан Оразалин iнiме айтарым: «алдыңдағы Қалихан, Қабдеш, Дулат сияқты жетпiстен асқан ағаларыңның ақылын тыңдап, оқиғаны бұдан әрi ушықтырмай, қаламдастарыңды ашындырмай абыроймен жаңа басшылыққа орын бер, iзбасарды ақсақалдар алқасымен ақылдасып бiрге iздес". Бұл ұсынысты бұдан бес жарым жыл бұрын басы Төлеген Қажыбаев болып, көкшетаулық алты жазушы, iшiнде мен де бармын, "Қазақ әде­биетi" газетiнiң 2007 жылы 2 ақпан күнгi санында жарияланған мақаламызда айтқан болатынбыз. "Одақты 11 жыл бойы басқарды, ендi қанағат деп жаңашыл топқа жол берсiн" дегенбiз. Бiрақ, құлақ аспады.

Егер Нұрлан Оразалин билiктен қолдау тауып орнында тағы қалатын болса, Жазушылар одағында еш абырой мен бедел қалмайды. Өзi де ауыр сын, ауыр сөздер астында қала беретiн болады.

Ең жаманы, ондай жағдайда жазушылар iштей бiрнеше бөлiкке бөлiнiп кету қаупi бар. Өздерiнiң "Шолпан" журналы бар ПЕН-клубтан басқа "Қазақ" газетi мен "Айқап" журналының айналасына бiраз жазушылар топтасуы мүмкiн...

Мiне, "Жас Алаш" газетiнiң 16-тамыз күнгi санында "Референдум арқылы билiктiң халықпен санасуын талап етемiз" деген бiр топ бастамашылардың ақын-жазушыларға,ғалымдарға, жалпы ұлт зиялыларына арнаған ҮНДЕУI жарияланды. Үн­деу­ге қол қойғандардың қатарында осындай шараларда бұрын да бiрiншi кезекте көп ойланбай қол қойып жүрген жиырма шақты ғана ақын-жазушылар бар. Бұл жолғы Үндеу тiкiлей бiзге, ақын-жазушыларға, ғалымдарға яғни халық өздерiн зиялы санайтындарға арналып отыр. Кiмнiң кiм екенi сынға түсiп, анықталғалы тұр осы жолы. Жетi жүз жазушыдан тым болмаса жүз жазушы белсенiп шығып қол қойса, соның өзi үлкен абырой болар едi. Жазушылар одағының басшылары тағы да "Бiз саясатпен айналыспаймыз" деп мәлiмдеп, жазушыларды керi тартпақтап жүрмесе не қылсын.

Жұма-Назар Сомжүрек,

әдебиет сыншысы

«Жас Алаштан»: Дәл қазiр қоғамымыз бен ұлтымыз үлкен рухани дағдарысқа ұшырап отыр. Саяси дағдарыс, экономикалық дағдарыс өз алдына, дағдарыс атаулының ең зардаптысы әрi қорқыныштысы - рухани дағдарыс. Қазiргi қоғамымызда рухани дағдарыстың сан алуан белгiлерi көрiнiс берiп жатыр. Соның бiрi - қазақ тiлiне, қазақ мәдениетiне, қазақ руханиятына өзгенiң емес, қазақтың өзiнiң қарсы шығуы. Бүгiнде "қазақ тiлiнiң қажетi жоқ...", "қазақтiлдi қазақтар мемлекет құрушы ұлт бола алмайды, нағыз мемлекет құрушы ұлт - орыстiлдi қазақтар" деп ашық айтатын қандас ғалымдарымыз көбейдi. Қылмыстық топтар күшейдi, дiни ала­уыздық өршiп тұр. Қазiр ұлт зиялыларының қолында ештеңе қалған жоқ. Билiк те, қаржы да, тiзгiн де, шылбыр да - ұлтсыздардың қолында. Ұлтымыздың әдеби-мәдени зиялылары қайыршының күнiн кешiп, жетiмдiк пен жетiмсiздiктiң таз кепешiн киiп жүр.

Қазақтың ұлттық зиялыларының алдында дәл бүгiн әйгiлi Шекспирдiң: "Боламыз ба, жоқ әлде бордай тозамыз ба?" деген сауалы көлденеңдеп тұр. Осындай қысылшаң кезеңде қазақ қаламгерлерi, қазақтың ақын-жазушылары не iстеуi керек? Бұрынғыдай бұйығыланып отыра беруi керек пе, жоқ әлде бетбұрыс жасауы қажет пе? Алдымыздағы 24 қыркүйек күнi өтетiн жазушылар құрылтайынан не күтесiз? Осы жөнiнде өз пiкiрiңiздi ашық бiлдiруiңiзге әбден болады.

«Жас Алаш» газеті