Mine, taghy bir  jana oqu jyly bastaldy. Alayda, qonyraudyng synghyryn estigen qazaq balasynyng barshasynyng jýzinen shattyq núry tógilip, bilimge inkәrlik esip túr dep aitu qiyn. Óitkeni, Tәuelsizdik alghanymyzgha tabany kýrektey jiyrma jyl ótse de azat úrpaqtyng aldyndaghy paryzymyz ben mindetimizdi memleket retinde tolyqtay ótey almay otyrmyz. Biz әli kýnge ana tilinde  - memlekettik tilde bilimge qanyqqysy keletin qazaq balasynyng súranysyn tolyq qanaghattandyrar emespiz. Qazaq mektepterining jaghdayy qúddy sovet ókimeti túsyndaghyday. Sol kezdegiden esh aumaydy.

Qazaq oqushysy biylikke, qoghamgha, ata-anagha ókpeli. Óitkeni, eldegi qazaq mektepterining sany az. Qazaq balasy tabanyn tozdyryp, sómkesin arqalap, saly sugha ketip, qoghamdyq kólikte qystyrylyp qalanyng shetindegi mektepke nemese audan ortalyqtaryndaghy qazaqsha mektep internattargha baryp oqugha mәjbýr.

Mine, taghy bir  jana oqu jyly bastaldy. Alayda, qonyraudyng synghyryn estigen qazaq balasynyng barshasynyng jýzinen shattyq núry tógilip, bilimge inkәrlik esip túr dep aitu qiyn. Óitkeni, Tәuelsizdik alghanymyzgha tabany kýrektey jiyrma jyl ótse de azat úrpaqtyng aldyndaghy paryzymyz ben mindetimizdi memleket retinde tolyqtay ótey almay otyrmyz. Biz әli kýnge ana tilinde  - memlekettik tilde bilimge qanyqqysy keletin qazaq balasynyng súranysyn tolyq qanaghattandyrar emespiz. Qazaq mektepterining jaghdayy qúddy sovet ókimeti túsyndaghyday. Sol kezdegiden esh aumaydy.

Qazaq oqushysy biylikke, qoghamgha, ata-anagha ókpeli. Óitkeni, eldegi qazaq mektepterining sany az. Qazaq balasy tabanyn tozdyryp, sómkesin arqalap, saly sugha ketip, qoghamdyq kólikte qystyrylyp qalanyng shetindegi mektepke nemese audan ortalyqtaryndaghy qazaqsha mektep internattargha baryp oqugha mәjbýr.

Ayghaq jeterlik. Temirtaudaghy orys tilindegi №9 mektep-liyseyi men №16 orta mektepterin qazaq mektebi etu jónindegi jergilikti biylikting núsqauy shyqqan boydy orystar óre týregelip, is ayaghy sotqa deyin baryp, qaralyp jatyr. Temirtaudaghy qazaq mektepterinde oryn az da, oqushy sany kóp. Al, orys mektepterinde kerisinshe, bala az, oryn kóp. Sonda orys qauymynyng oiynsha, qazaq oqushysy suyqqa tonyp, qalanyng әr shetinde tentirep oquy kerek eken de, al, qala ishindegi orys tildi mektepti qazaqtargha beruge bolmaydy eken. Demek, qazaq oqushysynyng óz qúqyn, memleket qúrushy últ retindegi dәrejesin paydalanuyna jol joq eken. Álbette, jergilikti biylikting sheshimi qúptarlyq. Biraq qazaq ata-anasynyng ýnsizdigi, kómbistigi tym qúrysa, balasy ýshin qarsylyq tanyta almay otyrghany ókinishti.

Al, Almatyda oqushylargha esigin aiqara ashqan180 mektepting 50-i qazaq, 3-i úighyr, 62-i orys,  65-i aralas mektep. Aralas mektep degeniniz - orys mektebi degen sóz. Demek, qaladaghy orys mektebining sany  127 degen sóz. Sonda bar-joghy halyqtyng 23 payyzyn qúrap otyrghan orys qauymynyng asyghy alshysynan týsip, qazaqtyng jayy  taban astynda. Esi dúrys memleket, últ óz úrpaghyn óz qolymen últsyzdanu mektebine (aralas mektep) bermesi anyq. Amal ne, taghy da sory qaynaghan qazaq oqushysy.

Jergilikti sheneunikter aralas mektepter birtindep qazaq mektebine ainalyp, sóitip qazaq mektebining sany ósedi deydi. Búl ertekting qisyny joq. Sonda qazaq oqushysynyng toleranttylyghy men tózimdiligin qashanghy synaugha bolady?!

Al,  Almatydaghy 19 mektepti qazaq mektebi etu turaly qalalyq bilim basqarmasynyng núsqauy taghy da orystardyng qarsylyghyna úshyrap, oryndalmay qaldy. Qazaq ata-ana taghy da ýnsiz. Jergilikti biylikting etnostyq toptar aldyndaghy әlsizdigin, qauqarsyzdyghyn týsine almadyq. Týsindirgen adam da bolmady.

Qostanay oblysy, Qarabalyq audanyndaghy qazaq mektepterining hali adam jylarlyq. «Qazaqstan» arnasynyng habarlauynsha, oblys boyynsha 609 mektep bar bolsa, sonyng 144 qazaq mektebi, 136-sy aralas mektep. Qazaq jәne aralas mektepterding sanyn alyp tastaghanda, orys mektepterining sany -329 bolyp túr.

Osy oblystaghy «Mihaylovsk» aulyndaghy qazaq otbasylarynyng balalary ana tilderinde bilim ala almay otyr. Auyldaghy mektep  oryssha. Qazaq balalary audan ortalyghyndaghy mektep-internetta jatyp oqidy eken. Mine, óz biyligi óz qolyndaghy Tәuelsiz elding el ertenine jasap otyrghan «erekshe» «qamqorlyghy».

Qabaghyng qashan ashylar eken, qazaq oqushysy?. Sening kýiin  - Qorghansyzdyng kýni.

«Abay-aqparat»

Beynematerial "Qazaqstan" últtyq arnasynyng "kaztrk.kz" caytynan alyndy