Seysenbi, 1 Qazan 2024
46 - sóz 5275 0 pikir 23 Jeltoqsan, 2019 saghat 11:56

"Japondyq Kafka" atalghan jazushy

Japon elining HH ghasyrdaghy klassik jazushysy Abe Kobo (1924-1993) medisinalyq bilim alghanymen, әdeby salany tandaghan tabighy daryn iyesi. Onyng qalamynan tughan ondaghan roman, piesa, әngimeleri arqyly japondardyng ghana emes, adamzat ýshin ózekti problemalardy algha shyghardy. Osy bolmysymen ol japon әdebiyetin ózgeden mýlde bólek, derbes әri beytarap sipattaghy tuyndy dep qaralyp kelgen qasang úghymnyng tas-talqanyn shyghardy. Búl әlem әdebiyeti tarihynda jasalghan tyng qadam boldy jәne osy әreketimen ol óz aty-jónin mәngi óshpestey etip, altyn әrippen jazdyrdy.

Abe Kobonyng ataghyn aspandatyp, әlem әdebiyetining biyik túghyryna alyp shyqqan birden bir tuyndysy - “Qúmdaghy әiel” romany (1962). (2006 jyly "Mәdeny múra" baghdarlama ayasynda basylghan kitaptardyng tiziminde ony "Qúm qúrsauyndaghy әiel" dep audarghan eken).

Búl dýniyege auyr taghdyryn arqalap keletin әiel adam ýshin tumysynan azattyqty ghana bәrinen artyq kóretin erkek kindiktimen júptasuy bir shetinen azapty tirlik ispetti. Tirlikting әr tәuligi men kezekpen almasyp otyratyn kýnderi qúmday syrghyp ótip jatady. Shyn mәninde, mahabbat pen әiel ghana adamzatty qútqarushy zor kýsh. Kólemi jaghynan kelgende, shaghyn ghana osy romanda jazushy tereng oilar aitady.

Europa júrty Kobo Abeni «Japondyq Kafka» dep atap ketken. Múnyng da óz shyndyghy bar. Mәn-maghynasyz qarbalas tirlik, maqsatsyz ómirding mashaqaty - avtor tuyndylaryna arqau bolatyn negizgi taqyryptar. Alayda, jazushy somdaghan keyipkerlerding baqytty bolugha mýmkindikteri de zor.

Abe Kobo 1924 jyly Tokio qalasynda dýniyege kelip, balalyq shaghyn Manjchuriya imperiyasynda ótkizgen. Tokio uniyversiytetining medisina fakulitetin bitirgen. 1951 jyly “Qabyrgha” atty shygharmasymen Akýtagava atyndaghy syilyghyn aldy.

1962 jyly “Qúmdaghy әiel” romany ýshin oghan “Yoomiýri” gazetining atyndaghy mәrtebeli syilyq berilgen jәne Fransiya memleketining “Eng ýzdik shetel әdebiyeti” retinde tanylyp, arnayy marapatyn jenip alghan.

Sonday-aq, “Dos” tuyndysyna Tanizakigiydin, “Jasyl týsti kolgotki” shygharmasyna “Yoomiýri” gazetining syilyghy ekinshi mәrte berilgen.

Shetelderge asa syily jazushy 1992 jyly AQSh kórkem suret jәne ghylym akademiyasy qúrmetti doktor dәrejesin bergen. 1993 jyly kórkem әdebiyet boyynsha Alifreyd Nobeli syilyghyna úsynylghan sәtinde jýrek talmasynan kóz júmdy.

Quandyq Shamahayúlynyng әleumettik jelidegi paraqshasynan

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar